Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Құндыз (лат. Castor fiber) — кеміргіштер отрядының терісі бағалы аң. Тіршілігінің көбі суда өтетіндіктен дене пішіні соған бейімделген. Денесі ұршықша жұмырланып келген, басы біршама кішілеу, мойны айқын байқалмайды; түксіз жалпақтау келген денесінің артқы бөлігі ескектәрізді құйрыққа жалғасады. Аяқтары қысқа. Артқы аяқтарының башайлары арасы жүзу жарғағымен көмкерілген. Тырнағы өткір, артқы аяғының екінші башайы айыр сияқты (жүнін қасу үшін қажет). Жүні тығыз, су өтпейді, қара қоңыр не қара. Құндыз Еуропа, Азия және Солтүстік Америкада таралған. Қазақстанда Жайық, Сырдария, Іле, Шу өзендерінде, Бұқтырма бөгенінде кездеседі. 19 ғасырдың соңында құндызды есепсіз аулау Қазақстанда оның жойылу қаупіне әкеліп соқтырды. Тек 1963 жылы құндызды көршілес Ресейдің Орынбор облысынан Батыс Қазақстан облысының аумағына келе бастады. Жайық өзенінің бойындағы көлдерге кең тарап, саны көбейді. Олар Ақтөбе облысының , Үлкен және Кіші де қоныс аударды. Олар көбінесе тұщы суларды мекендейді. Құндыз аузы су астында болатын, түбі су деңгейінен жоғары, биіктігі 2,5 м, ұзындығы 12 м күрке жасайды. Жыныстық жағынан 2,5 – 3 жаста жетіледі. Қаңтар – ақпан айларында ұйығып, бір айдан соң кұнайлары (3 – 5) дүниеге келеді. Олар тез өседі. Құндыз шөп, үйеңкі, терек, қайың, қамыс жапырағын жейді, балық, су тышқаны, , моллюскалармен қоректенеді. Құндыз – терісі бағалы аң. Құндыздан парфюмерияда қолданылатын «құндыз жұпары» алынады (жүнінің жоғарғы кабатының астында жұпар иіс шығаратын қылшықтары болады.
| Құндыз | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
 () | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Castor fiber Линней, 1758 | ||||||||||||||
 Құндыздың 2 түрінің ареалы. Еуропадағы қызыл аймақтар американ құндызының жерсінген жерлерін білдіреді. | ||||||||||||||
| Түршелері | ||||||||||||||
|
Дереккөздер
- Batbold, J., Batsaikhan, N., Shar, S., Amori, G., Hutterer, R., Kryštufek, B., Yigit, N., Mitsain, G. & Muñoz, L. J. P. (2008). Castor fiber. In: 2008. IUCN Red List of Threatened Species. Downloaded on 6 қаңтар 2009.
- Kitchener, Andrew Beavers — 2001. — P. 144. — ISBN 187358055X.
- Genetic Divergence and Similarity of Introduced Populations of European Beaver (Castor fiber L., 1758) from Kirov and Novosibirsk Oblasts of Russia, Journa Russian Journal of Genetics, Publisher MAIK Nauka/Interperiodica distributed exclusively by Springer Science+Business Media LLC. ISSN 1022-7954 (Print) 1608-3369 (Online), Issue Volume 37, Number 1 / қаңтар, 2001
- Қазақстан Энциклопедиясы
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Қundyz lat Castor fiber kemirgishter otryadynyn terisi bagaly an Tirshiliginin kobi suda otetindikten dene pishini sogan bejimdelgen Denesi urshyksha zhumyrlanyp kelgen basy birshama kishileu mojny ajkyn bajkalmajdy tүksiz zhalpaktau kelgen denesinin artky boligi eskektәrizdi kujrykka zhalgasady Ayaktary kyska Artky ayaktarynyn bashajlary arasy zhүzu zhargagymen komkerilgen Tyrnagy otkir artky ayagynyn ekinshi bashajy ajyr siyakty zhүnin kasu үshin kazhet Zhүni tygyz su otpejdi kara konyr ne kara Қundyz Europa Aziya zhәne Soltүstik Amerikada taralgan Қazakstanda Zhajyk Syrdariya Ile Shu ozenderinde Buktyrma bogeninde kezdesedi 19 gasyrdyn sonynda kundyzdy esepsiz aulau Қazakstanda onyn zhojylu kaupine әkelip soktyrdy Tek 1963 zhyly kundyzdy korshiles Resejdin Orynbor oblysynan Batys Қazakstan oblysynyn aumagyna kele bastady Zhajyk ozeninin bojyndagy kolderge ken tarap sany kobejdi Olar Aktobe oblysynyn Үlken zhәne Kishi de konys audardy Olar kobinese tushy sulardy mekendejdi Қundyz auzy su astynda bolatyn tүbi su dengejinen zhogary biiktigi 2 5 m uzyndygy 12 m kүrke zhasajdy Zhynystyk zhagynan 2 5 3 zhasta zhetiledi Қantar akpan ajlarynda ujygyp bir ajdan son kunajlary 3 5 dүniege keledi Olar tez osedi Қundyz shop үjenki terek kajyn kamys zhapyragyn zhejdi balyk su tyshkany mollyuskalarmen korektenedi Қundyz terisi bagaly an Қundyzdan parfyumeriyada koldanylatyn kundyz zhupary alynady zhүninin zhogargy kabatynyn astynda zhupar iis shygaratyn kylshyktary bolady Қundyz Dүniesi ZhanuarlarZhamagaty HordalylarTaby SүtkorektilerSaby KemirgishterTukymdasy CastoridaeTegi CastorTүri C fiberCastor fiber Linnej 1758Қundyzdyn 2 tүrinin arealy Europadagy kyzyl ajmaktar amerikan kundyzynyn zhersingen zherlerin bildiredi TүrsheleriC f fiber C f albicus C f vistulanus C f biellorussieus C f birulai C f pohlei C f tuvinicus C f orientoeuropeasDerekkozderBatbold J Batsaikhan N Shar S Amori G Hutterer R Krystufek B Yigit N Mitsain G amp Munoz L J P 2008 Castor fiber In 2008 IUCN Red List of Threatened Species Downloaded on 6 kantar 2009 Kitchener Andrew Beavers 2001 P 144 ISBN 187358055X Genetic Divergence and Similarity of Introduced Populations of European Beaver Castor fiber L 1758 from Kirov and Novosibirsk Oblasts of Russia Journa Russian Journal of Genetics Publisher MAIK Nauka Interperiodica distributed exclusively by Springer Science Business Media LLC ISSN 1022 7954 Print 1608 3369 Online Issue Volume 37 Number 1 kantar 2001 Қazakstan EnciklopediyasyBul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet