Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ресей Федерациясы 83 субъекттен тұрады, оның 21-і республикалар. Барлығын қоса есептегенде республикалар Ресей аумағының 28,6 %-н алып жатыр, мұнда елдегі халықтың 16,9 % мекендейді.
Республикалар өлкелер мен облыстармен салыстырғанда ұлттық-мемлекеттік құрылым болып табылады, яғни Ресей құрамында бола тұра белгілі бір халықтың (халықтардың) мемлекеттілігін көрсетеді. Өзге субъектілерден айырмашылығы - республикалардың өздерінің конституциялары бар және өздерінің мемлекеттік тілдерін бекіте алады.
Көптеген қазіргі кездегі республикалар кеңес үкіметі кезеңінде автономиялы кеңестік социалистік республика статусына ие болды, кейбірі автономиялы облыс болды. РКФСР-дің ішінде ұлттық мемлекеттік құрылым бола тұра федерация субъектілері болып есептелді (Өлкелер мен облыстардан айырмашылығы. Олар әкімшілік-аумақтық бірлік болатын).
Тізімі
| 1. Адыгея Республикасы (Майкоп) | 8. Қалмақстан Республикасы (Элиста) | 15. Солтүстік Осетия-Алания Республикасы () |
Ресей республикаларының ұлттық құрамы
| халық | титулды (%) | орыстар (%) | өзгелер (%) | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| республика | 1979 ж. | 1989 ж. | 2002 ж. | 2010 ж. | 1979 ж. | 1989 ж. | 2002 ж. | 2010 ж. | 1979 ж. | 1989 ж. | 2002 ж. | 2010 ж. |
| Адыгея | 21,3 | ▲ 22,1 | ▲ 24,1 | ▲ 25,2 | 70,8 | ▼ 68,0 | ▼ 64,4 | ▼ 63,6 | ||||
| Алтай | ▲29,1 | ▲ 31,0 | ▲ 33,4 | ▲ 33,9 | ▲63,3 | ▼ 60,4 | ▼ 57,4 | ▼ 56,6 | 5,6 | ▲ 5,9 | ▲ 6,2 | |
| Башқұртстан | 24,3 | ▼ 21,9 | ▲ 29,7 | ▼ 29,5 | 40,3 | ▼ 39,2 | ▼ 36,3 | ▼ 36,1 | 24,5 | ▲ 28,4 | ▼ 24,1 | ▲ 25,4 |
| Бурятия | ▲23,0 | ▲ 24,0 | ▲ 27,8 | ▲ 30 | ▼72,1 | ▼ 69,9 | ▼ 67,8 | ▼ 66,1 | ||||
| Дағыстан | 86,0 | 11,0 | ▼ 9,2 | ▼ 4,6 | ▼ 3,6 | |||||||
| Ингушетия | ▼11,7 | ▲ 12,9 | ▲ 77,2 | ▲ 94,1 | ▼31,7 | ▼ 23,1 | ▼ 1,1 | ▼ 0,8 | ||||
| Қабарда-Балқария | 45,6 | ▲ 52,2 | ▲ 55,3 | ▲ 57,2 | 35,1 | ▼ 31,9 | ▼ 25,1 | ▼ 22,5 | 9,0 | ▲ 9,4 | ▲ 11,6 | ▲ 12,7 |
| Қалмақстан | ▲41,4 | ▲ 45,3 | ▲ 53,3 | ▲ 57,4 | ▼42,7 | ▼ 37,6 | ▼ 33,5 | ▼ 30,2 | ||||
| 29,7 | ▲ 31,2 | ▲ 38,5 | ▲ 41 | 45,0 | ▼ 42,4 | ▼ 33,6 | ▼ 31,6 | 9,3 | ▲ 9,7 | ▲ 11,2 | ▲ 11,9 | |
| Карелия | ▼11,1 | ▼ 10,0 | ▼ 9,2 | ▼ 7,4 | ▲71,3 | ▲ 73,6 | ▲ 76,6 | ▲ 82,2 | ||||
| Коми | ▼25,3 | ▼ 23,3 | ▲ 25,1 | ▼ 23,7 | ▲56,7 | ▲ 57,7 | ▲ 59,5 | ▲ 65,1 | ||||
| Марий Эл | ▼43,6 | ▼ 43,3 | ▼ 42,8 | ▲ 43,9 | ▼47,6 | ▼ 47,4 | ▬47,4 | ▬47,4 | ||||
| Мордовия | ▼34,2 | ▼ 32,5 | ▼ 31,9 | ▲ 40 | ▲59,7 | ▲ 60,8 | ▬60,8 | ▼ 53,4 | ||||
| Саха | ▲36,9 | ▼ 33,4 | ▲ 45,5 | ▲ 49,9 | ▲50,5 | ▼ 50,3 | ▼ 41,1 | ▼ 37,8 | ||||
| Солтүстік Осетия | ▲50,5 | ▲ 52,9 | ▲ 62,7 | ▲ 65,1 | ▼34,0 | ▼ 29,9 | ▼ 23,1 | ▼ 20,8 | ||||
| Татарстан | ▼47,7 | ▲ 48,4 | ▲ 52,9 | ▲ 53,2 | ▲44,0 | ▼ 43,2 | ▼ 39,4 | ▲ 39,7 | ||||
| Тыва | ▲60,4 | ▲ 64,3 | ▲ 77,0 | ▲ 82 | ▼36,2 | ▼ 32,0 | ▼ 20,1 | ▼ 16,3 | ||||
| Ұдмұртия | ▼32,2 | ▼ 30,9 | ▼ 29,3 | ▼ 28 | ▲58,3 | ▲ 58,9 | ▲ 60,1 | ▲ 62,2 | ||||
| Хакасия | ▼11,4 | ▼ 11,1 | ▲ 11,9 | ▲ 12,1 | ▲79,5 | ▼ 79,4 | ▲ 80,2 | ▲ 81,7 | ||||
| Шешенстан | 52,9 | ▲ 57,8 | ▲ 93,4 | ▲ 95,3 | 31,7 | ▼ 23,1 | ▼ 3,6 | ▼ 1,9 | ||||
| Чувашия | ▼68,4 | ▼ 67,7 | ▼ 67,6 | ▲ 67,7 | ▲26,0 | ▼ 26,6 | ▼ 26,5 | ▲ 26,9 | ||||
Ескерту: «Өзгелер» бағанасында екіқұрамды республикалардағы халық саны бойынша екінші орындағы ұлт көрсетілген.
Тағы қараңыз
Дереккөздер
- Ресей Федерациясының Конституциясы. 65 бап, 1 т.
- http://www.gks.ru/free_doc/new_site/perepis2010/perepis_itogi1612.htm Мұрағатталған 30 сәуірдің 2020 жылы. (орыс.)
- Қазақтар
- Татарлар
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Resej Federaciyasy 83 subektten turady onyn 21 i respublikalar Barlygyn kosa eseptegende respublikalar Resej aumagynyn 28 6 n alyp zhatyr munda eldegi halyktyn 16 9 mekendejdi Respublikalar olkeler men oblystarmen salystyrganda ulttyk memlekettik kurylym bolyp tabylady yagni Resej kuramynda bola tura belgili bir halyktyn halyktardyn memlekettiligin korsetedi Өzge subektilerden ajyrmashylygy respublikalardyn ozderinin konstituciyalary bar zhәne ozderinin memlekettik tilderin bekite alady Koptegen kazirgi kezdegi respublikalar kenes үkimeti kezeninde avtonomiyaly kenestik socialistik respublika statusyna ie boldy kejbiri avtonomiyaly oblys boldy RKFSR din ishinde ulttyk memlekettik kurylym bola tura federaciya subektileri bolyp esepteldi Өlkeler men oblystardan ajyrmashylygy Olar әkimshilik aumaktyk birlik bolatyn Resej respublikalary basshylarynyn ulttaryTizimi1 Adygeya Respublikasy Majkop 2 Altaj Respublikasy 3 Bashkurtstan Respublikasy Ufa 4 Buryatiya Respublikasy 5 Dagystan Respublikasy Mahachkala 6 Ingushetiya Respublikasy 7 Қabarda Balkar Respublikasy Nalchik 8 Қalmakstan Respublikasy Elista 9 Қarashaj Cherkesiya Respublikasy 10 Kareliya Respublikasy 11 Komi Respublikasy 12 Marij El Respublikasy Joshkar Ola 13 Mordoviya Respublikasy Saransk 14 Saha Respublikasy Yakutsk 15 Soltүstik Osetiya Alaniya Respublikasy 16 Tatarstan Respublikasy Қazan 17 Tyva Respublikasy Қyzyl 18 Ұdmurt Respublikasy 19 Hakasiya Respublikasy Abakan 20 Sheshen Respublikasy Groznyj 21 Chuvash Respublikasy Resej respublikalarynyn ulttyk kuramyhalyk tituldy orystar ozgeler respublika 1979 zh 1989 zh 2002 zh 2010 zh 1979 zh 1989 zh 2002 zh 2010 zh 1979 zh 1989 zh 2002 zh 2010 zh Adygeya 21 3 22 1 24 1 25 2 70 8 68 0 64 4 63 6Altaj 29 1 31 0 33 4 33 9 63 3 60 4 57 4 56 6 5 6 5 9 6 2Bashkurtstan 24 3 21 9 29 7 29 5 40 3 39 2 36 3 36 1 24 5 28 4 24 1 25 4Buryatiya 23 0 24 0 27 8 30 72 1 69 9 67 8 66 1Dagystan 86 0 11 0 9 2 4 6 3 6Ingushetiya 11 7 12 9 77 2 94 1 31 7 23 1 1 1 0 8Қabarda Balkariya 45 6 52 2 55 3 57 2 35 1 31 9 25 1 22 5 9 0 9 4 11 6 12 7Қalmakstan 41 4 45 3 53 3 57 4 42 7 37 6 33 5 30 229 7 31 2 38 5 41 45 0 42 4 33 6 31 6 9 3 9 7 11 2 11 9Kareliya 11 1 10 0 9 2 7 4 71 3 73 6 76 6 82 2Komi 25 3 23 3 25 1 23 7 56 7 57 7 59 5 65 1Marij El 43 6 43 3 42 8 43 9 47 6 47 4 47 4 47 4Mordoviya 34 2 32 5 31 9 40 59 7 60 8 60 8 53 4Saha 36 9 33 4 45 5 49 9 50 5 50 3 41 1 37 8Soltүstik Osetiya 50 5 52 9 62 7 65 1 34 0 29 9 23 1 20 8Tatarstan 47 7 48 4 52 9 53 2 44 0 43 2 39 4 39 7Tyva 60 4 64 3 77 0 82 36 2 32 0 20 1 16 3Ұdmurtiya 32 2 30 9 29 3 28 58 3 58 9 60 1 62 2Hakasiya 11 4 11 1 11 9 12 1 79 5 79 4 80 2 81 7Sheshenstan 52 9 57 8 93 4 95 3 31 7 23 1 3 6 1 9Chuvashiya 68 4 67 7 67 6 67 7 26 0 26 6 26 5 26 9 Eskertu Өzgeler baganasynda ekikuramdy respublikalardagy halyk sany bojynsha ekinshi oryndagy ult korsetilgen Tagy karanyzResej olkeleri Resej oblystaryDerekkozderResej Federaciyasynyn Konstituciyasy 65 bap 1 t http www gks ru free doc new site perepis2010 perepis itogi1612 htm Muragattalgan 30 sәuirdin 2020 zhyly orys Қazaktar Tatarlar