Координаттар: 56°42′ с. е. 47°52′ ш. б. / 56.700° с. е. 47.867° ш. б. (G) (O) (Я)
Марий Эл Республикасы (орыс. Респу́блика Мари́й Эл, марише Марий Эл Республик, Мары Эл Республик), Мари́й Эл (марише Марий Эл, Мары Эл) — Ресейдің еуропалық бөлігінің шығысында орналасқан республика, Ресей Федерациясының субъекті, құрамына кіреді. Марий Эл Республикасының конституциясына сәйкес, Ресей Федерациясының құрамындағы республика (мемлекет).
Астанасы – Йошкар-Ола қаласы.
Ресей Федерациясының субъектісі | |||||
Марий Эл Республикасы | |||||
| |||||
| |||||
Елордасы | Йошкар-Ола | ||||
Барлығы | 23375км² | ||||
| |||||
Барлығы | ▼690 349 (2013) 29.53 адам/км² | ||||
|
| ||||
Барлығы, ағым. баға | 82.4 млрд руб. (2010) 96.1 мың руб. | ||||
марише (Горномарий және Луговомарий тілдері), орысша | |||||
Республика басшысы | Леонид Маркелов | ||||
Үкімет басшысы | Леонид Маркелов | ||||
Мемлекетік мәжіліс төрағасы | Юрий Минаков | ||||
| 12 | ||||
| RU-ME | ||||
() |
Географиясы
Солтүстігінде және шығысында , оңтүстік-шығысында — Татарстанмен, оңтүстік-батысында — Чувашиямен, батысында — шектеседі.
Тарихы
Республика 1920 жылдың 4 қарашасында құрылды.
Халқы
Росстат мәліметтері бойынша республика халқының саны 690 349 адам (2013). Қоныстану тығыздығы — 29,53 адам/км2 (2013). Қала халқы — 64,33 % (2013).
Ұлттық-этностық құрамы
Йошкар-Ола және қала халқында, сондай-ақ Йошкар-Ола маңындағы селоларда және республиканың батысында орыстар басым көпшілікті құрайды. Ауылдық жерлерінде марилер көп қоныстанған, Горномарий ауданында — горномарилер (таулық марилер) мекен етеді. Олар тілі және мәдениеті бойынша луговомарилерден (көгалдық марилерден) ерекшеленеді. Звенигов ауданында бірнеше чуваш ауылдары бар.
Халық | 1926 жыл, мың адам (*) | 1939 жыл, мың адам (*) | 1959 жыл, мың адам (*) | 1970 жыл, мың адам (*) | 1979 жыл, мың адам (*) | 1989 жыл, мың адам (*) | 2002 жыл, мың адам (*Мұрағатталған 26 қаңтардың 2012 жылы.) | 2010 жыл, мың адам |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Орыстар | 210,0 (43,6 %) | 267,0 (46,1 %) | 309,5 (47,8 %) | 320,8 (46,9 %) | 334,6 (47,5 %) | 356,0 (47,5 %) | 345,5 (47,5 %) | 313,9 (47,4 %) |
Марилер | 248,0 (51,4 %) | 273,3 (47,2 %) | 279,5 (43,1 %) | 299,2 (43,7 %) | 306,6 (43,5 %) | 324,3 (43,3 %) | 312,2 (42,9 %) | 290,9 (43,9 %) |
Татарлар | 20,2 (4,2 %) | 27,1 (4,7 %) | 38,8 (6,0 %) | 40,3 (5,9 %) | 40,9 (5,8 %) | 43,9 (5,9 %) | 43,4 (6,0 %) | 38,4 (5,8 %) |
Чуваштар | 2,2 | 5,5 | 9,1 (1,4 %) | 9,0 (1,3 %) | 8,1 (1,1 %) | 9,0 (1,2 %) | 7,4 (1,0 %) | 6,0 |
Украиндар | … | 1,8 | 2,7 | 4,6 | 4,5 | 5,3 | 5,1 | 3,6 |
Ұдмұрттар | 1,2 | 1,4 | 2,5 | 2,6 | 2,5 | 2,5 | 2,2 | |
Беларустар | … | … | … | 1,2 | 1,2 | 1,4 | 1,4 | |
Мордвалар | … | 1,6 | 1,6 | 1,7 | 1,7 | 1,7 | 1,3 | |
Әзербайжандар | … | … | … | … | … | … | 1,2 | |
Армяндар | … | … | … | … | … | … | 1,1 | |
Немістер | … | … | 1,1 | … | … | … | … |
Саны 1000 адамнан астам халықтар көрсетілген
Дереккөздер
- Административно-территориальное деление по субъектам Российской Федерации на 1 қаңтар 2010 ж.. Росстат (14 шілде 2010).xls Мұрағатталған 18 қазанның 2012 жылы.
- [1] Мұрағатталған 25 желтоқсанның 2018 жылы.
- Закон Республики Марий Эл от 26 қазан 1995 ж. № 290-III (ред. от 10.03.2011) «О языках в Республике Марий Эл». Мұрағатталған 11 желтоқсанның 2013 жылы.
- Конституция Республики Марий Эл. Глава 1. Основы конституционного строя. Мұрағатталған 2 қазанның 2013 жылы. Марий Эл Республикасы және Марий Эл атаулары тең.
- Конституция Российской Федерации. Ст. 5, пп. 1, 2
- Конституция Марий Эл
- http://www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/PrPopul.xls Мұрағатталған 25 желтоқсанның 2018 жылы.
- Маристат. Окончательные итоги ВПН-2010. Национальный состав населения. Басты дереккөзінен мұрағатталған 30 мамыр 2012. Тексерілді, 19 ақпан 2011.
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Koordinattar 56 42 s e 47 52 sh b 56 700 s e 47 867 sh b 56 700 47 867 G O Ya Marij El Respublikasy orys Respu blika Mari j El marishe Marij El Respublik Mary El Respublik Mari j El marishe Marij El Mary El Resejdin europalyk boliginin shygysynda ornalaskan respublika Resej Federaciyasynyn subekti kuramyna kiredi Marij El Respublikasynyn konstituciyasyna sәjkes Resej Federaciyasynyn kuramyndagy respublika memleket Astanasy Joshkar Ola kalasy Resej Federaciyasynyn subektisiMarij El Respublikasy Respublika Marij El Marij El Respublik Mary El RespublikMarij El tuy Marij El eltanbasyElordasy Joshkar OlaZher aumagyBarlygy su beti 23375km 2 8ZhurtyBarlygy Tygyzdygy 690 349 2013 29 53 adam km Barlygy agym baga Zhan basyna shakkanda 82 4 mlrd rub 2010 96 1 myn rub Federaldy okrugEkonomikalyk audanMemlekettik tili marishe Gornomarij zhәne Lugovomarij tilderi orysshaRespublika basshysy Leonid MarkelovҮkimet basshysy Leonid MarkelovMemleketik mәzhilis toragasy Yurij Minakov12RU MEUakyt beldeui GeografiyasySoltүstiginde zhәne shygysynda ontүstik shygysynda Tatarstanmen ontүstik batysynda Chuvashiyamen batysynda shektesedi TarihyRespublika 1920 zhyldyn 4 karashasynda kuryldy HalkyRosstat mәlimetteri bojynsha respublika halkynyn sany 690 349 adam 2013 Қonystanu tygyzdygy 29 53 adam km2 2013 Қala halky 64 33 2013 Ұlttyk etnostyk kuramy Joshkar Ola zhәne kala halkynda sondaj ak Joshkar Ola manyndagy selolarda zhәne respublikanyn batysynda orystar basym kopshilikti kurajdy Auyldyk zherlerinde mariler kop konystangan Gornomarij audanynda gornomariler taulyk mariler meken etedi Olar tili zhәne mәdenieti bojynsha lugovomarilerden kogaldyk marilerden erekshelenedi Zvenigov audanynda birneshe chuvash auyldary bar Halyk 1926 zhyl myn adam 1939 zhyl myn adam 1959 zhyl myn adam 1970 zhyl myn adam 1979 zhyl myn adam 1989 zhyl myn adam 2002 zhyl myn adam Muragattalgan 26 kantardyn 2012 zhyly 2010 zhyl myn adamOrystar 210 0 43 6 267 0 46 1 309 5 47 8 320 8 46 9 334 6 47 5 356 0 47 5 345 5 47 5 313 9 47 4 Mariler 248 0 51 4 273 3 47 2 279 5 43 1 299 2 43 7 306 6 43 5 324 3 43 3 312 2 42 9 290 9 43 9 Tatarlar 20 2 4 2 27 1 4 7 38 8 6 0 40 3 5 9 40 9 5 8 43 9 5 9 43 4 6 0 38 4 5 8 Chuvashtar 2 2 5 5 9 1 1 4 9 0 1 3 8 1 1 1 9 0 1 2 7 4 1 0 6 0Ukraindar 1 8 2 7 4 6 4 5 5 3 5 1 3 6Ұdmurttar 1 2 1 4 2 5 2 6 2 5 2 5 2 2Belarustar 1 2 1 2 1 4 1 4Mordvalar 1 6 1 6 1 7 1 7 1 7 1 3Әzerbajzhandar 1 2Armyandar 1 1Nemister 1 1 Sany 1000 adamnan astam halyktar korsetilgen Derekkozder Administrativno territorialnoe delenie po subektam Rossijskoj Federacii na 1 kantar 2010 zh Rosstat 14 shilde 2010 xls Muragattalgan 18 kazannyn 2012 zhyly 1 Muragattalgan 25 zheltoksannyn 2018 zhyly Zakon Respubliki Marij El ot 26 kazan 1995 zh 290 III red ot 10 03 2011 O yazykah v Respublike Marij El Muragattalgan 11 zheltoksannyn 2013 zhyly Konstituciya Respubliki Marij El Glava 1 Osnovy konstitucionnogo stroya Muragattalgan 2 kazannyn 2013 zhyly Marij El Respublikasy zhәne Marij El ataulary ten Konstituciya Rossijskoj Federacii St 5 pp 1 2 Konstituciya Marij El http www gks ru free doc new site population demo PrPopul xls Muragattalgan 25 zheltoksannyn 2018 zhyly Maristat Okonchatelnye itogi VPN 2010 Nacionalnyj sostav naseleniya Basty derekkozinen muragattalgan 30 mamyr 2012 Tekserildi 19 akpan 2011 Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet