Педагогика (гр. 'παῖς', paіda — бала, гр. 'ἄγω', gogos — жетектеуші) — жеке адамды тәрбиелеп, қалыптастыру үшін белгілі мақсатқа бағытталған жүйелі тәрбие мен білім беру туралы ғылым; тәрбиені, білім беруді және оқытуды зерттейтін теориялық және практикалық ғылымдардың жиыны. Педагогикалық институттарда профильді бағдарламалар бойынша оқылатын оқу курсы да педагогика деп аталады. Қазіргі кездегі педагогика оқу-тәрбие жұмысының мәселелерін қамтиды. Ертедегі Грекия еңбекке, қол және соғыс өнеріне үйретуші құлдарды педагог деп атаған.
Тарихы
Педагогикалық ойлар алғашқыда философия, діни ілімдер жүйесінде, саясаттануда, құқықтануда, әдебиетте дамыды. 12 ғасырдың басында жеке ғылым болып бөлініп шықты. , еңбектерінде Педагогиканың дербестігі беки түсті. Олардың ізінше Джон Локк, , , , еңбектері жарық көрді. Орта ғасырларда жастарға білім және тәрбие беру ісі діни орындардың қолында болды. Мешіт жанынан медреселер, шіркеу жанынан приходтық, соборлық, монастырлық мектептер ашылды. Олардың бәрінде дерлік құдай заңы, төрт амалды есеп, таза жазу, еңбекке үйрету пәндері оқытылды. Кейіннен өндіріс пен сауда-саттықтың өркендеуіне орай гильдейлік мектептер ашылды, онда тауартану, заттың өзіндік құны мен сапасын анықтау, геодезия, топография сабақтары енгізілді.
Педагогика пәні, салалары
19 ғасырдың басында нарықтық қарым-қатынастың дамуына, ғылыми-техникалық өркендеуге байланысты педагогика тармақталып, жеке пәндер бөлініп шықты. Олар:
- Жалпы педагогика (тәрбие, білім беру және оқытудың жалпы заңдылықтарын зерттейді),
- Сәбилер мен мектепалды педагогикасы,
- Мектеп педагогикасы,
- педагогика және педагогика (есту қабілетінде бұзылысы бар, көру қабілетінде бұзылысы бар және зиятында бұзылысы бар балалардың тәрбиесі мәселелерін зерттейді),
- Жеке пән әдістері,
- Педагогика тарихы.
Жаңадан қалыптасып жатқан педагогика салалары да бар:
- Мектептану,
- Отбасы тәрбиесінің педагогикасы,
- Басқару педагогикасы,
- Ішкі істер педагогикасы.
Дербес педагогикалық пән ретінде:
- Әскери педагогика,
- Жоғары мектеп педагогикасы,
- Кәсіби-техникалық білім беру педагогикасы.
Мақсаты
Педагогика адам дамуы мен қалыптасуының мән-мағынасын зерттей отырып, арнайы ұйымдастырылған үрдіс сипатындағы тәрбиенің теориясы мен әдістерін айқындайды. Адам жөніндегі ғылымдардың, теория идеяларын біріктіріп, оларды өз теориясын дамытуда негізге алады. Сондай-ақ Педагогика таза қолданбалық қызмет атқарып, адам тәрбиесіне бағытталған практикалық іс-әрекетті, яғни қажетті ептілік, дағды, қабілеттер жүйесін қамтиды. Білім берудің мақсатын, міндетін, мазмұнын, қағидалары мен әдістерін оқытудың дидакт. теориясын, адамды тәрбиелеу мен жетілдіру жолдарын тәрбие теориясы, оқыту мен тәрбие әдістерін іске асырудың жолдарын педагогика әдістемесі қарастырады.
Педагогикалық такт
Педагогикалық такт — оқушылармен қарым-қатынаста педагогтың өнеге құралдарын тиімді пайдалана білуі. Педагогикалық такт адамгершілік қағидасына негізделеді. Оның мәні баланың рухани дүниесіне педагогтың әсер ете білуінде. Педагогикалық тактіні жақсы меңгерген педагог қолданылған тәрбие құралының күтпеген нәтиже беретінін де ескереді. Мысалы, ұжымның ықпалы тиімді пайдаланылмаса баланың белсенділігін, бастамашылдығын дамыту құралы болудың орнына, олардың дербестігін шектеуге, достық көңілдегі әңгіме іш пыстыратын уағызға, мадақтау күдік пен сенімсіздіктің дамуына себеп болады. Педагог тәрбиеленушілермен қарым-қатынаста туындайтын қиыншылықтарды алдын-ала болжап, оны болдырмаудың жолын таба білуге тиіс.
Вальдорфтік педагогика
Вальдорфтік педагогика - антропософия, адам туралы, оның Әлемнің рухани негізімен бірлігі туралы мистикалық оқу негізінде Р. Штейнер әзірлеген (1861-1925) оқудағы және тәрбиелеудегі ғылыми-практикалық бағыт. Вальдорфтік педагогканың мақсаты - тәрбиелеу арқылы медитацияны, музыканы, (Р. Штейнермен және оның сөйлеу және музыкаға қатысты дене қозғалысы өнерінің ізбасарларымен өнделген) және т.б. балаға өзіндік өмір жолын таңдауға, өзіндік қабілет, қасиеттерін ашуға көмектеседі. Қазіргі кезде әлемде 500-ге жуық вальдорфтік мектептер (олар біздің елде де ашылды) және 1000-ға жуық балабақша бар.
Гуманистік педагогика
Гуманистік педагогика - XX ғасырдың 50-ші жылдарының аяғында 60-шы жылдардың басында АҚШ-та пайда болған гуманистік психология идеясының педагогикалық қайта жаңғыртуы сияқты қазіргі кездегі тәрбие теориясы мен тәжірибесіндегі бағыт. Батыстағы ең бір көзге түсер өкілдері - К. Роджерс, Р. Барт, Ч. Ратбоун және т.б. Аталған педагогикалық бағыттың негізгі тенденциясы - білімге тұлғалық-болжаулық қасиет беру, оқуда және тәрбиеде авторитаризмді игеру, оқушылардың білімдерін, іскерліктерін, және дағдылардың эмоционалды реңктерде іске асыру.
Белгілі педагогтар (дүниежүзіндегі)
- Конфуций (551 д.н.э - 479 д.н.э)
- (35 н.э.- 96 н.э.)
- Роттердамдық Эразм (1465 - 1536)
- Ян Амос Коменский (1592 - 1670)
- Джон Локк (1632 - 1704)
- Михаил Васильевич Ломоносов (1711-1765)
- (1746-1827)
- (1782 - 1852)
- Адольф Дистервег (1790 - 1866)
- Николай Иванович Пирогов (1810 - 1881)
- Герберт Спенсер (1820 - 1903)
- Константин Дмитриевич Ушинский (1824-1871)
- Лев Николаевич Толстой (1828 - 1910)
- (1854 - 1932)
- Джон Дьюи (1859 - 1952)
- Мария Монтессори (1870-1952)
- Станислав Теофилович Шацкий (1878 - 1934)
- (1878-1942)
- (1884 - 1941)
- (1888 - 1939)
Дереккөздер
- Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Педагогика / О 74 Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын - Павлодар: "ЭКО" ҒӨФ. 2006. - 482 б. ISBN 9965-808-85-6
- Қазақ Энциклопедиясы,VII-том
- Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Ғылымтану. Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын - Павлодар: ҒӨФ «ЭКО», 2006. ISBN 9965-808-78-3
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Pedagogika gr paῖs paida bala gr ἄgw gogos zhetekteushi zheke adamdy tәrbielep kalyptastyru үshin belgili maksatka bagyttalgan zhүjeli tәrbie men bilim beru turaly gylym tәrbieni bilim berudi zhәne okytudy zerttejtin teoriyalyk zhәne praktikalyk gylymdardyn zhiyny Pedagogikalyk instituttarda profildi bagdarlamalar bojynsha okylatyn oku kursy da pedagogika dep atalady Қazirgi kezdegi pedagogika oku tәrbie zhumysynyn mәselelerin kamtidy Ertedegi Grekiya enbekke kol zhәne sogys onerine үjretushi kuldardy pedagog dep atagan Mugalim pedagog zhәne okushylar sabak kezi TarihyFrensis Bekon Pedagogikalyk ojlar algashkyda filosofiya dini ilimder zhүjesinde sayasattanuda kukyktanuda әdebiette damydy 12 gasyrdyn basynda zheke gylym bolyp bolinip shykty enbekterinde Pedagogikanyn derbestigi beki tүsti Olardyn izinshe Dzhon Lokk enbekteri zharyk kordi Orta gasyrlarda zhastarga bilim zhәne tәrbie beru isi dini oryndardyn kolynda boldy Meshit zhanynan medreseler shirkeu zhanynan prihodtyk soborlyk monastyrlyk mektepter ashyldy Olardyn bәrinde derlik kudaj zany tort amaldy esep taza zhazu enbekke үjretu pәnderi okytyldy Kejinnen ondiris pen sauda sattyktyn orkendeuine oraj gildejlik mektepter ashyldy onda tauartanu zattyn ozindik kuny men sapasyn anyktau geodeziya topografiya sabaktary engizildi Pedagogika pәni salalary19 gasyrdyn basynda naryktyk karym katynastyn damuyna gylymi tehnikalyk orkendeuge bajlanysty pedagogika tarmaktalyp zheke pәnder bolinip shykty Olar Zhalpy pedagogika tәrbie bilim beru zhәne okytudyn zhalpy zandylyktaryn zerttejdi Sәbiler men mektepaldy pedagogikasy Mektep pedagogikasy pedagogika zhәne pedagogika estu kabiletinde buzylysy bar koru kabiletinde buzylysy bar zhәne ziyatynda buzylysy bar balalardyn tәrbiesi mәselelerin zerttejdi Zheke pәn әdisteri Pedagogika tarihy Zhanadan kalyptasyp zhatkan pedagogika salalary da bar Mekteptanu Otbasy tәrbiesinin pedagogikasy Baskaru pedagogikasy Ishki ister pedagogikasy Derbes pedagogikalyk pәn retinde Әskeri pedagogika Zhogary mektep pedagogikasy Kәsibi tehnikalyk bilim beru pedagogikasy MaksatyPedagogika adam damuy men kalyptasuynyn mәn magynasyn zerttej otyryp arnajy ujymdastyrylgan үrdis sipatyndagy tәrbienin teoriyasy men әdisterin ajkyndajdy Adam zhonindegi gylymdardyn teoriya ideyalaryn biriktirip olardy oz teoriyasyn damytuda negizge alady Sondaj ak Pedagogika taza koldanbalyk kyzmet atkaryp adam tәrbiesine bagyttalgan praktikalyk is әreketti yagni kazhetti eptilik dagdy kabiletter zhүjesin kamtidy Bilim berudin maksatyn mindetin mazmunyn kagidalary men әdisterin okytudyn didakt teoriyasyn adamdy tәrbieleu men zhetildiru zholdaryn tәrbie teoriyasy okytu men tәrbie әdisterin iske asyrudyn zholdaryn pedagogika әdistemesi karastyrady Pedagogikalyk taktPedagogikalyk takt okushylarmen karym katynasta pedagogtyn onege kuraldaryn tiimdi pajdalana bilui Pedagogikalyk takt adamgershilik kagidasyna negizdeledi Onyn mәni balanyn ruhani dүniesine pedagogtyn әser ete biluinde Pedagogikalyk taktini zhaksy mengergen pedagog koldanylgan tәrbie kuralynyn kүtpegen nәtizhe beretinin de eskeredi Mysaly uzhymnyn ykpaly tiimdi pajdalanylmasa balanyn belsendiligin bastamashyldygyn damytu kuraly boludyn ornyna olardyn derbestigin shekteuge dostyk konildegi әngime ish pystyratyn uagyzga madaktau kүdik pen senimsizdiktin damuyna sebep bolady Pedagog tәrbielenushilermen karym katynasta tuyndajtyn kiynshylyktardy aldyn ala bolzhap ony boldyrmaudyn zholyn taba biluge tiis Valdorftik pedagogikaValdorftik pedagogika antroposofiya adam turaly onyn Әlemnin ruhani negizimen birligi turaly mistikalyk oku negizinde R Shtejner әzirlegen 1861 1925 okudagy zhәne tәrbieleudegi gylymi praktikalyk bagyt Valdorftik pedagogkanyn maksaty tәrbieleu arkyly meditaciyany muzykany R Shtejnermen zhәne onyn sojleu zhәne muzykaga katysty dene kozgalysy onerinin izbasarlarymen ondelgen zhәne t b balaga ozindik omir zholyn tandauga ozindik kabilet kasietterin ashuga komektesedi Қazirgi kezde әlemde 500 ge zhuyk valdorftik mektepter olar bizdin elde de ashyldy zhәne 1000 ga zhuyk balabaksha bar Gumanistik pedagogikaGumanistik pedagogika XX gasyrdyn 50 shi zhyldarynyn ayagynda 60 shy zhyldardyn basynda AҚSh ta pajda bolgan gumanistik psihologiya ideyasynyn pedagogikalyk kajta zhangyrtuy siyakty kazirgi kezdegi tәrbie teoriyasy men tәzhiribesindegi bagyt Batystagy en bir kozge tүser okilderi K Rodzhers R Bart Ch Ratboun zhәne t b Atalgan pedagogikalyk bagyttyn negizgi tendenciyasy bilimge tulgalyk bolzhaulyk kasiet beru okuda zhәne tәrbiede avtoritarizmdi igeru okushylardyn bilimderin iskerlikterin zhәne dagdylardyn emocionaldy renkterde iske asyru Belgili pedagogtar dүniezhүzindegi Platon Rafael suretiKonfucij 551 d n e 479 d n e 35 n e 96 n e Rotterdamdyk Erazm 1465 1536 Yan Amos Komenskij 1592 1670 Dzhon Lokk 1632 1704 Mihail Vasilevich Lomonosov 1711 1765 1746 1827 1782 1852 Adolf Disterveg 1790 1866 Nikolaj Ivanovich Pirogov 1810 1881 Gerbert Spenser 1820 1903 Konstantin Dmitrievich Ushinskij 1824 1871 Lev Nikolaevich Tolstoj 1828 1910 1854 1932 Dzhon Dyui 1859 1952 Mariya Montessori 1870 1952 Stanislav Teofilovich Shackij 1878 1934 1878 1942 1884 1941 1888 1939 DerekkozderOryssha kazaksha tүsindirme sozdik Pedagogika O 74 Zhalpy redakciyasyn baskargan e g d professor E Aryn Pavlodar EKO ҒӨF 2006 482 b ISBN 9965 808 85 6 Қazak Enciklopediyasy VII tom Oryssha kazaksha tүsindirme sozdik Ғylymtanu Zhalpy redakciyasyn baskargan e g d professor E Aryn Pavlodar ҒӨF EKO 2006 ISBN 9965 808 78 3Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet