Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Басқа мағыналар үшін Нью-Йорк (айрық) деген бетті қараңыз.Нью-Йорк Сити (ағылш. New York City) — АҚШ-тағы ең тығыз мекенделген, ең ірі қаласы, әлемдегі ең урбандалған қала. Ол 1970-жылдан бері АҚШ-тың ең ірі қаласы болып табылады, әрі АҚШ-тың алғашқы астанасы болды, мұнда Джордж Уошиңтонның алғашқы ел президенті ретіндегі инаугурациясы өтті. Бір ғасырдан аса уақыт бойы әлемнің ең негізгі және қаржы орталығы болып келеді. Әлемге бұқаралық ақпарат құралдары, саясат, білім, көңіл көтеру, өнер және сән салаларындағы ықпалы бойынша көшбасшы орталық болып есептеледі. БҰҰ бас кеңсесі Нью-Йоркте орналасқан.
| Қала | |||||
| Нью-Йорк | |||||
| New York City | |||||
 | |||||
| |||||
| Әкімшілігі | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Ел | |||||
| Штат | |||||
| Мэр |
| ||||
| Тарихы мен географиясы | |||||
| Координаттары | 40°43′ с. е. 74°00′ б. б. / 40.717° с. е. 74.000° б. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 40°43′ с. е. 74°00′ б. б. / 40.717° с. е. 74.000° б. б. (G) (O) (Я) | ||||
| Құрылған уақыты | 1624 | ||||
| Бұрынғы атаулары | Жаңа Амстердам | ||||
| Қала статусы | 1653 | ||||
| Жер аумағы | 1214,4 км² | ||||
| Орталығының биiктігі | 3 м | ||||
| Климаты | |||||
| Уақыт белдеуі | |||||
| Тұрғындары | |||||
| Тұрғыны | 8 622 698 адам (2017) | ||||
| Тығыздығы | 1.600 адам/км² | ||||
| Агломерация | 20 610 000 — үлкен Нью-Йорк, ~32 500 600 — Нью-Йорк аймағы | ||||
| Ұлттық құрамы | |||||
| Этнохороним | ньюйорктық | ||||
| Ресми тілі | |||||
| Сандық идентификаторлары | |||||
| Телефон коды | 212, 718, 917, 347, 646 | ||||
| Пошта индекстері | 100xx-104xx, 11004-05, 111xx-114xx, 116xx | ||||
| nyc.gov (ағыл.) | |||||
Нью-Йорк шекарасы | |||||
 Ортаққордағы санаты: Нью-Йорк | |||||
Нью-Йорк 5 ауданнан тұрады (): , Бруклин, , Манхэттен және .
Негізгі туристік нысандар Манхэттенде орналасқан. Олардың арасында: тарихи биік ғимараттар (, ), , , көркем мұражайы, , , (динозаврлар мен планетарийлер қаңқалары), аты аңызға айналған « қонақ үйі, БҰҰ бас пәтері, .
Нью Йоркте көптеген колледждер және университеттер де орналасқан, олардың ішіне әлемдік үздік 50 қатарына кіретін Колумбия университеті, Нью-Йорк университеті, және де бар.
Діндер
Қалада әлемнің барлық діндері мен діни секталарының өкілдері тұрады. Сан жағынан басым христиан және иудаизм ізбасарлары. Нью-Йоркте барлық негізгі діндердің діни ғимараттары бар.
Климаты
Кеппен климатының жіктелуіне сәйкес, Нью-Йорктің климаты ыстық жазы бар ылғалды субтропикалық ретінде сипатталады. Алисовтың классификациясына сәйкес, қаланың климаты қоңыржай континенталды, бірақ субтропикалық әсерімен. Жауын-шашын жыл бойына салыстырмалы түрде біркелкі бөлінеді. Күн сәулесінің орташа жылдық саны — 2680 сағат. Қала мұхит жағалауында орналасқанына қарамастан, жаз бен қыстың арасындағы температура айырмашылығы айтарлықтай үлкен, өйткені ауа массаларының басым қозғалысы материктен келеді. Мұхиттың әсері шамалы, бірақ температураның ауытқуын біршама жеңілдетеді. Тағы бір фактор-тығыз қала құрылысы, бұл орташа температурасы жоғары микроклиматты құруға ықпал етеді. Қыста Нью-Йоркте орташа температура -2 °C және +5 °C аралығында болады, нормадан жиі ауытқулар болады. Әр қыста дерлік қар жауады, жылына орта есеппен 60 см. Көктем жұмсақ, температурасы 7 °C-тан 16 °C-қа дейін.жазда Нью-Йоркте салыстырмалы түрде ыстық, орташа температура 19 °C-тан 28 °C-қа дейін, жоғары ылғалдылық кезеңдері бар. Көбінесе температура 32 °C-тан асады, ал кейде жылу 38 °C-қа жетеді. Нью-Йорктегі күз жұмсақ, температурасы 10 °C-тан 18 °C-қа дейін.
Экономикасы
Нью-Йорк — Америка Құрама Штаттарының және әлемдегі ең маңызды қаржы экономикалық орталық. Нью-Йорк, Лондон және Токиомен қатар әлемдегі үш маңызды экономикалық орталық болып табылады. Қаланың 2007 жылы $1210,2 млрд құраған, осылайша АҚШ мегаполистері ішінде алғашқы орынға шықты.
Нью-Йорк қаржы ұйымдары 2008 жыл аяғына қарай 40 % әлемдік қаржыны басқарған. Нью-Йоркті , , , , , және т.б. ірі қаржылық ұйымдар өз бас пәтері ретінде таңдаған. Сонымен қатар Verizon Communications, Pfizer, , , сияқты ірі мұнай корпорациялар бас кеңселері де осында. Қалада , NASDAQ, , және en:New York Board of Trade. Нью-Йорк қаржы саласы төменгі Манхэттендегі Уолл-стритте шоғырланған.
Дәстүрлі өндіріс салалары да маңызды рөлдерін жоғалтпады, дегенмен соңғы кездері олардың үлесі азаюда. Қалада дамыған негізгі өндіріс салалары: машинажасау, химия өнеркәсібі, жеңіл өнеркәсіп, тамақ өнеркәсібі. Жаңа салалар да қарқынды дамуда: биотехнология, бағдарлама жасау, интернет-бизнес. Құрылыс пен орны да орасан: Нью-Йорк жылжымайтын мүлкі әлемдегі ең қымбат қала ретінде белгілі.
Бастапқыда Нью-Йорк америкалық кинематография орталығы болғанымен оның орнын Голливуд тартып алды, дегенмен қазір де Нью-Йоркте фильмдер мен телебағдарламалар түсіріледі. Нью-Йорк АҚШ сән астанасы, бұл жерде әлемнің көптеген бас пәтері орналасқан. Нью-Йоркте көп баспалар бар. Туризм де қарқынды дамыған. Нью Йоркқа жыл сайын 50 миллион қонақ келеді екен.
Тарихи бауырлас қалалар
Нью Йорк тарихи он қаламен бауырлас:
| Қала | Бері |
|---|---|
 Токио, Жапония | 1960 |
 Бейжің, Қытай | 1980 |
 Каир, Мысыр | 1982 |
 Мадрид, Испания | 1982 |
 , Доминика республикасы | 1983 |
 Будапешт, Мажарстан | 1992 |
 Рим, Италия | 1992 |
 , Израиль | 1993 |
 Лондон, Англия (Ұлыбритания) | 2001 |
 , Оңтүстік Африка | 2003 |
Қызықты мәліметтер
- 1886 жылы АҚШ тәуелсіздігінің 100 жылдық мерейтойына арнап Франция елі достық қарым-қатынастың құрметіне Бартольдинің «Азаматтық мүсінін» сыйға тартқан.
- Сары такси – Нью-Йорк қаласының ерекше белгісі. Манхэттенде 11 000 «кэб» айналып жүреді.
- 1965 ж 11 қарашасын «Ұрылар мерекесі» деп атайды. Дәл осы күні Нью-Йорк пен АҚШ-тың солтүстік-шығысында 25 млн. тұрғынның 24 сағатқа электржарығы сөндіріп тасталды.
Тағы қараңыз
Дереккөздер
- U.S. Census Bureau QuickFacts: New York city, New York; UNITED STATES. census.gov. Тексерілді, 6 шілде 2018..
- [1] NYC Colleges and Universities
- [2] Мұрағатталған 22 тамыздың 2010 жылы. Academic Ranking of World Universities
- http://www.world-exchanges.org/files/file/stats%20and%20charts/July%202010%20WFE%20Market%20Highlights.pdf Мұрағатталған 22 шілденің 2013 жылы.
- The Global City: New York, London, Tokyo — 2. — Princeton University Press, 2001. — ISBN 0691070636.
- US Metro Economies Мұрағатталған 28 желтоқсанның 2008 жылы. // usmayors.org
- London vs. New York, 2005–06 (PDF). Cinco Dias. Басты дереккөзінен мұрағатталған 22 тамыз 2011. Тексерілді, 11 наурыз 2008.
- New York still World's Financal Capital, 2005–06 (PDF). Marketwatch. Басты дереккөзінен мұрағатталған 22 тамыз 2011. Тексерілді, 27 шілде 2007.
- Protecting and Growing New York City's Industrial Job Base (PDF). The Mayor's Office for Industrial and Manufacturing Business (қаңтар 2005). Басты дереккөзінен мұрағатталған 22 тамыз 2011. Тексерілді, 1 қыркүйек 2008.
- Как выгодно вложить деньги во время кризиса // Независимая газета
- Мәскеу на четвёртом месте по стоимости элитного жилья Мұрағатталған 13 қаңтардың 2013 жылы. // vsluh.ru
- http://www.iscpa.us/english/zlen00003.html Мұрағатталған 5 ақпанның 2013 жылы.; mention to Johannesburg as a sister city of New York
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Baska magynalar үshin Nyu Jork ajryk degen betti karanyz Nyu Jork Siti agylsh New York City AҚSh tagy en tygyz mekendelgen en iri kalasy әlemdegi en urbandalgan kala Ol 1970 zhyldan beri AҚSh tyn en iri kalasy bolyp tabylady әri AҚSh tyn algashky astanasy boldy munda Dzhordzh Uoshintonnyn algashky el prezidenti retindegi inauguraciyasy otti Bir gasyrdan asa uakyt bojy әlemnin en negizgi zhәne karzhy ortalygy bolyp keledi Әlemge bukaralyk akparat kuraldary sayasat bilim konil koteru oner zhәne sәn salalaryndagy ykpaly bojynsha koshbasshy ortalyk bolyp esepteledi BҰҰ bas kensesi Nyu Jorkte ornalaskan ҚalaNyu JorkNew York CityTu EltanbasyӘkimshiligiEl AҚSh AҚShShtatNyu JorkMerTarihy men geografiyasyKoordinattary40 43 s e 74 00 b b 40 717 s e 74 000 b b 40 717 74 000 G O Ya Koordinattar 40 43 s e 74 00 b b 40 717 s e 74 000 b b 40 717 74 000 G O Ya Қurylgan uakyty1624Buryngy ataularyZhana AmsterdamҚala statusy1653Zher aumagy1214 4 km Ortalygynyn biiktigi3 mKlimatyMussondyk subtropiktik klimatUakyt beldeuiUTC 5 zhazda UTC 4TurgyndaryTurgyny8 622 698 adam 2017 Tygyzdygy1 600 adam km Aglomeraciya20 610 000 үlken Nyu Jork 32 500 600 Nyu Jork ajmagyҰlttyk kuramyAgylshyndarEtnohoronimnyujorktykResmi tiliAgylshyn tiliSandyk identifikatorlaryTelefon kody212 718 917 347 646Poshta indeksteri100xx 104xx 11004 05 111xx 114xx 116xxnyc gov agyl Nyu JorkNyu Jork shekarasyOrtakkordagy sanaty Nyu Jork Nyu Jork 5 audannan turady Bruklin Manhetten zhәne Negizgi turistik nysandar Manhettende ornalaskan Olardyn arasynda tarihi biik gimarattar korkem murazhajy dinozavrlar men planetarijler kankalary aty anyzga ajnalgan konak үji BҰҰ bas pәteri Nyu Jorkte koptegen kolledzhder zhәne universitetter de ornalaskan olardyn ishine әlemdik үzdik 50 kataryna kiretin Kolumbiya universiteti Nyu Jork universiteti zhәne de bar DinderҚalada әlemnin barlyk dinderi men dini sektalarynyn okilderi turady San zhagynan basym hristian zhәne iudaizm izbasarlary Nyu Jorkte barlyk negizgi dinderdin dini gimarattary bar KlimatyKeppen klimatynyn zhikteluine sәjkes Nyu Jorktin klimaty ystyk zhazy bar ylgaldy subtropikalyk retinde sipattalady Alisovtyn klassifikaciyasyna sәjkes kalanyn klimaty konyrzhaj kontinentaldy birak subtropikalyk әserimen Zhauyn shashyn zhyl bojyna salystyrmaly tүrde birkelki bolinedi Kүn sәulesinin ortasha zhyldyk sany 2680 sagat Қala muhit zhagalauynda ornalaskanyna karamastan zhaz ben kystyn arasyndagy temperatura ajyrmashylygy ajtarlyktaj үlken ojtkeni aua massalarynyn basym kozgalysy materikten keledi Muhittyn әseri shamaly birak temperaturanyn auytkuyn birshama zhenildetedi Tagy bir faktor tygyz kala kurylysy bul ortasha temperaturasy zhogary mikroklimatty kuruga ykpal etedi Қysta Nyu Jorkte ortasha temperatura 2 C zhәne 5 C aralygynda bolady normadan zhii auytkular bolady Әr kysta derlik kar zhauady zhylyna orta eseppen 60 sm Koktem zhumsak temperaturasy 7 C tan 16 C ka dejin zhazda Nyu Jorkte salystyrmaly tүrde ystyk ortasha temperatura 19 C tan 28 C ka dejin zhogary ylgaldylyk kezenderi bar Kobinese temperatura 32 C tan asady al kejde zhylu 38 C ka zhetedi Nyu Jorktegi kүz zhumsak temperaturasy 10 C tan 18 C ka dejin EkonomikasyNyu Jork kor birzhasy әlemdegi kapitalizyciyasy bojynsha en iri birzha Nyu Jork Amerika Қurama Shtattarynyn zhәne әlemdegi en manyzdy karzhy ekonomikalyk ortalyk Nyu Jork London zhәne Tokiomen katar әlemdegi үsh manyzdy ekonomikalyk ortalyk bolyp tabylady Қalanyn 2007 zhyly 1210 2 mlrd kuragan osylajsha AҚSh megapolisteri ishinde algashky orynga shykty zhogargytehnologiyalyk kompaniyalar birzhasy Uoll strit AҚSh karzhylyk kuattylygynyn nyshany Nyu Jork karzhy ujymdary 2008 zhyl ayagyna karaj 40 әlemdik karzhyny baskargan Nyu Jorkti zhәne t b iri karzhylyk ujymdar oz bas pәteri retinde tandagan Sonymen katar Verizon Communications Pfizer siyakty iri munaj korporaciyalar bas kenseleri de osynda Қalada NASDAQ zhәne en New York Board of Trade Nyu Jork karzhy salasy tomengi Manhettendegi Uoll stritte shogyrlangan Dәstүrli ondiris salalary da manyzdy rolderin zhogaltpady degenmen songy kezderi olardyn үlesi azayuda Қalada damygan negizgi ondiris salalary mashinazhasau himiya onerkәsibi zhenil onerkәsip tamak onerkәsibi Zhana salalar da karkyndy damuda biotehnologiya bagdarlama zhasau internet biznes Қurylys pen orny da orasan Nyu Jork zhylzhymajtyn mүlki әlemdegi en kymbat kala retinde belgili Bastapkyda Nyu Jork amerikalyk kinematografiya ortalygy bolganymen onyn ornyn Gollivud tartyp aldy degenmen kazir de Nyu Jorkte filmder men telebagdarlamalar tүsiriledi Nyu Jork AҚSh sәn astanasy bul zherde әlemnin koptegen bas pәteri ornalaskan Nyu Jorkte kop baspalar bar Turizm de karkyndy damygan Nyu Jorkka zhyl sajyn 50 million konak keledi eken Tarihi bauyrlas kalalar Nyu Jork tarihi on kalamen bauyrlas Қala BeriTokio Zhaponiya 1960Bejzhin Қytaj 1980Kair Mysyr 1982Madrid Ispaniya 1982 Dominika respublikasy 1983Budapesht Mazharstan 1992Rim Italiya 1992 Izrail 1993London Angliya Ұlybritaniya 2001 Ontүstik Afrika 2003Қyzykty mәlimetter1886 zhyly AҚSh tәuelsizdiginin 100 zhyldyk merejtojyna arnap Franciya eli dostyk karym katynastyn kurmetine Bartoldinin Azamattyk mүsinin syjga tartkan Sary taksi Nyu Jork kalasynyn erekshe belgisi Manhettende 11 000 keb ajnalyp zhүredi 1965 zh 11 karashasyn Ұrylar merekesi dep atajdy Dәl osy kүni Nyu Jork pen AҚSh tyn soltүstik shygysynda 25 mln turgynnyn 24 sagatka elektrzharygy sondirip tastaldy Tagy karanyzAzattyk mүsiniDerekkozderU S Census Bureau QuickFacts New York city New York UNITED STATES census gov Tekserildi 6 shilde 2018 1 NYC Colleges and Universities 2 Muragattalgan 22 tamyzdyn 2010 zhyly Academic Ranking of World Universities http www world exchanges org files file stats 20and 20charts July 202010 20WFE 20Market 20Highlights pdf Muragattalgan 22 shildenin 2013 zhyly The Global City New York London Tokyo 2 Princeton University Press 2001 ISBN 0691070636 US Metro Economies Muragattalgan 28 zheltoksannyn 2008 zhyly usmayors org London vs New York 2005 06 PDF Cinco Dias Basty derekkozinen muragattalgan 22 tamyz 2011 Tekserildi 11 nauryz 2008 New York still World s Financal Capital 2005 06 PDF Marketwatch Basty derekkozinen muragattalgan 22 tamyz 2011 Tekserildi 27 shilde 2007 Protecting and Growing New York City s Industrial Job Base PDF The Mayor s Office for Industrial and Manufacturing Business kantar 2005 Basty derekkozinen muragattalgan 22 tamyz 2011 Tekserildi 1 kyrkүjek 2008 Kak vygodno vlozhit dengi vo vremya krizisa Nezavisimaya gazeta Mәskeu na chetvyortom meste po stoimosti elitnogo zhilya Muragattalgan 13 kantardyn 2013 zhyly vsluh ru http www iscpa us english zlen00003 html Muragattalgan 5 akpannyn 2013 zhyly mention to Johannesburg as a sister city of New York