Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Зире, зере, тмин (лат. Carum) – шатыршагүлділер тұқымдасына жататын екі немесе көп жылдық .
| Зире | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
| түрлері | ||||||||||||||||||
| 319 түрі белгілі |
Еуразияда кездесетін 30-ға жуық түрі белгілі. Зире республикамыздың өзен, бұлақ жағалары мен шалғынды жерлерінде және қалың бұталардың арасында өседі.
Қазақстанда Торғайда, Жетісу Алатауының, Алтайдың, Тарбағатайдың тау етектерінен бастап, дейін кең таралған кәдімгі Зире (C. carvі) және күңгірт Зире (C. atrosanguіneum) түрлері кездеседі. Олардың биіктігі 40 – 60 см. Сабағы көп қырлы. Жапырақтары жылтыр, түксіз. Сабағының түбіне жақын орналасқандары қысқа сағақты келеді де, ұшына қарай жалпайып мөлдір жарғақты қынапты болады. Жапырақ тақтасы қауырсын тәрізді терең ойықталып салаланған. Ақ, қызғылт, қара қошқыл түсті гүлдері 5 тостағанша, 5 күлте, 5 аталық және жатыны 2 ұялы бір аналықтан құралған. Мамыр – маусым айларында гүлдеп, шілдеде жемістенеді. Жемісі – екі бөлшекті (әр бөлшегінде бір тұқым болады) құрғақ тұқымша. Зиренің тұқымының құрамында 5 – 75% май болады, ол медицинада, ветеринарияда кеңінен пайдаланылады. Тұқымынан, сондай-ақ сабын қайнатады, тамаққа қосады. Жемісінің сығындысынан (күнжарасынан) мал азығын дайындайды.
Дереккөздер
- «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9
Сыртқы сілтемелер
- Carum
 | Бұл — биология бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Zire zere tmin lat Carum shatyrshagүldiler tukymdasyna zhatatyn eki nemese kop zhyldyk ZireDүniesi ӨsimdikterBolimi Gүldi osimdikterTaby Қos zharnaktylar unranked AsteridsSaby ApialesTukymdasy ApiaceaeKishi tukymdasy Tajpasy Tegi Carum L tүrleri319 tүri belgiliZire Euraziyada kezdesetin 30 ga zhuyk tүri belgili Zire respublikamyzdyn ozen bulak zhagalary men shalgyndy zherlerinde zhәne kalyn butalardyn arasynda osedi Қazakstanda Torgajda Zhetisu Alatauynyn Altajdyn Tarbagatajdyn tau etekterinen bastap dejin ken taralgan kәdimgi Zire C carvi zhәne kүngirt Zire C atrosanguineum tүrleri kezdesedi Olardyn biiktigi 40 60 sm Sabagy kop kyrly Zhapyraktary zhyltyr tүksiz Sabagynyn tүbine zhakyn ornalaskandary kyska sagakty keledi de ushyna karaj zhalpajyp moldir zhargakty kynapty bolady Zhapyrak taktasy kauyrsyn tәrizdi teren ojyktalyp salalangan Ak kyzgylt kara koshkyl tүsti gүlderi 5 tostagansha 5 kүlte 5 atalyk zhәne zhatyny 2 uyaly bir analyktan kuralgan Mamyr mausym ajlarynda gүldep shildede zhemistenedi Zhemisi eki bolshekti әr bolsheginde bir tukym bolady kurgak tukymsha Zirenin tukymynyn kuramynda 5 75 maj bolady ol medicinada veterinariyada keninen pajdalanylady Tukymynan sondaj ak sabyn kajnatady tamakka kosady Zhemisinin sygyndysynan kүnzharasynan mal azygyn dajyndajdy Derekkozder Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9Syrtky siltemelerCarum Bul biologiya bojynsha makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz