Тмин Зире Carum шатыршагүлділер тұқымдасына жататын шөптесін өсімдік Еуразияда өсетін 30 ға жуық түрі белгілі Қазақстанд

Тмин (Зире Carum) – шатыршагүлділер тұқымдасына жататын шөптесін өсімдік. Еуразияда өсетін 30-ға жуық түрі белгілі. Қазақстанда бұлақтар мен өзендердің жағалауында, шалғынды жерлер мен бұталардың арасында, тау етегінен бастап субальпілік белдеулерге дейінгі аралықта өсетін 1 түрі – кәдімгі Тмин (Carum carvі) бар. Оның биіктігі 40 – 60 см. Кіндік тамыры жіңішке, ұршық тәрізді. Сабағы дара, іші қуыс, терең жолақты, аша сияқты бұтақталған. Жапырақтары жалаңаш, түп жағынан кеңейген сағақта орналасқан, олардың жапырақ тақтасы 6 – 8 жұп отырыңқы буындармен жалғасқан, жай немесе екі қайтара қауырсынды тарамдалған. орамсыз немесе 1 – 2 түп жағындағы жапырақшалармен 5 – 11 сәулелі болып келеді. Сәулелерінің ішкілері сыртқыларынан қысқа, шатырларында 20-дай гүл болады. Күлтелері ақ түсті. Мамыр – маусым айларында гүлдеп, шілдеде жеміс салады. Жемісі жұмыртқа тәрізді. Тминнің шаруашылық үшін маңызы зор. Оның тұқымының құрамында 5,75%-дай эфир майлары ( және ) болады. Тмин майы медицинада, ветеринарияда, сабын қайнатуда және тамақ өнеркәсібінде қолданылады. Майының қалдықтары құнды мал азығы – күнжара алу үшін пайдаланады.

Дереккөздер

«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, X том

Бұл — мақаланың бастамасы.
Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз.
Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет.

[1] «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, X том