Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Германия Демократиялық Республикасы (ГДР) (нем. Deutsche Demokratische Republik; батыс елдерінде көбіне Шығыс Германия нем. Ostdeutschland) — Орталық Еуропада 1949 жылдың 7 қазанынан 1990 жылдың 3 қазанына дейін болған қазіргі Германияның шығысында орналасатын мемлекет.
| Германия Демократиялық Республикасы (ГДР) нем. Deutsche Demokratische Republik (DDR) КСРО | |||||||||
| |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
| Ұраны «Барлық елдердің пролетарлары, бірігіңдер!» нем. Proletarier aller Länder, vereinigt Euch! | |||||||||
| Әнұраны « нем. «Auferstanden aus Ruinen» | |||||||||
 | |||||||||
| Астанасы | |||||||||
| Ірі қалалары | , , Дрезден | ||||||||
| Тіл(дер)і | Неміс Серб (Бецирк Дрезден мен Бецирк Коттбус региондарында) | ||||||||
| Діні | атеизм | ||||||||
| Ақша бірлігі | |||||||||
| Билеуші партия | |||||||||
| Аумағы | 108 333 | ||||||||
| Халқы | 16 675 000 | ||||||||
| Басқару формасы | Федеративті Марксист-Ленинист бірпартиялы социалистік республика (1949-1952) Унитарлы Марксист-Ленинист бірпартиялы социалистік республика (1952-1989) Унитарлы парламенттік республика (1949-1952) | ||||||||
| - 1949—1960 | Вильгельм Пик | ||||||||
| - 1960—1973 | |||||||||
| - 1973—1976 | Вилли Штоф | ||||||||
| - 1976—1989 | |||||||||
| - 1989 | |||||||||
| - 1989—1990 | |||||||||
| - 1990 | |||||||||
| Интернет-домен | |||||||||
| Телефон коды | 37 | ||||||||
ГДР 1949 жылы 7 қазанда Екінші дүниежүзілік соғыс аяқталған соң 4 жылдан кейін жерінде бұрынғы орнында құрылды.
1990 жылы Берлин қабырғасы жойылып, ГДР қосылады да, ГФР мемлекетін құрады.
Кеңес Одағынан социалистік саяси режимді қабылдаған ГДР қырғи қабақ соғысы тарихында социалистік лагердің жетекші елдерінің бірі болды. Көбінесе коммунисттік мемлекет деп аталынғанымен, өзі-өзін социалисттік және "жұмысшылардың мемлекеті" деп атайды.
Тарихы
Кеңестік оккупациялық аймақ (1945-1948)
1945 жылы Екінші дүниежүзілік соғыс аяқталғаннан кейін Германия аумағында төрт басқын аймағы құрылды. 1945 жылы 4 шілдеде Мекленбург-Алдыңғы Померания, Саксония және Тюрингияда жер әкімшіліктері құрылды. 1945 жылы 27 шілдеде министрліктің қызметін атқаратын орталық әкімшіліктер құрылды. 1947 жылы 11 маусымда Германияның экономикалық комиссиясы құрылып, оның құрамына орталық әкімшіліктердің төрағалары кірді, ал оның төрағасы болып 1948 жылы социалист Генрих Рау тағайындалды. Орталық әкімшіліктердің төрағалары мен Германия Экономикалық комиссиясының төрағасын Кеңес әскери әкімшілігі (КӘӘ) тағайындады.
1946 жылы 20 қазанда ландтагқа сайлау өтіп, онда ГСБП көпшіліктің дауысына ие болды. 1946 жылы 20 желтоқсанда — Тюрингия конституциясы, 1947 жылы 10 қаңтарда — Саксония-Анхалт конституциясы, 1947 жылы 6 ақпанда — Бранденбург конституциясы, 1947 жылы 28 ақпанда — Саксония конституциясы, 1947 жылы 16 қаңтарда — Мекленбург-Алдыңғы Померания конституциясы қабылданды. Ландтагтар жерлердің заң шығарушы органдары, крейстагтар мен қауымдық өкілдіктер жер премьер-министрлері мен жер министрлерінен тұратын жер үкіметтері атқарушы органдарға, жергілікті өзін-өзі басқарудың өкілді органдары, крейсраттар (ландраттар және аудан кеңесшілерден тұратын) және қауымдық кеңестерге (құрамында бургомистрлер мен қауымдық кеңесшілер) - атқарушы органдар болды және жоғарғы жер соттары, жер соттары және телімдік соттар, прокуратура органдары - жерлердің бас прокурорлары және жер соттарының прокурорлары сот органдары болып қалды. Сонымен бірге кеңестік аймақтың жерлері валюта шығармады (жерлердің эмиссиялық банктері шығарды) және өздерінің қарулы күштері болмады.
1948 жылдың тамыз айына дейін Кеңес әскери әкімшілігі жүргізді, атқарымпаздары басшылықтан алынып, түрмелерде ішінара оқшауланды. Нацисыздандыру желеуімен КСРО, КӘӘ ықтимал қарсыластарынан немесе олар енгізіп жатқан жаңа биліктен «тазалау» жүргізілді, оның ішіне , , көптеген жетекшілері мен жақтастары, сондай-ақ кейбір қоғам және діни ұйымдар кірді. «Тазартулар» сонымен қатар 1946 жылы сәуірде социал-демократтармен тепе-тең негізде құрылған коммунистердің басымдық үшін күресімен қатар жүрді. «Жұмысшы табының партиясынан шыққан мыңдаған қарапайым мүшелерді есептемегенде, 2600 атқарымпазы мен белсенді мүшелері қызметтерінен қуылды, Батысқа қашуға мәжбүр болды, тұтқындалды немесе КСРО жер аударылды, нәтижесінде ГСБП сталиндік үлгідегі партияға айналды.
1948 жылғы 20 маусымда одақтастар өздерінің басқын аймақтарында (британдық, американдық және француздық) ақша реформасын жүргізгеннен кейін, 1948 жылғы 23 маусымда кеңестік басқын билігі өздерінің шығыс аймақта ақша реформасын жүргізді — ескі рейхсмарктары жаңаға – кеңестік басқын аймағының неміс маркалары (1949 жылдан бастап – ) аталған кеңес үкіметінің мөртаңбасы бар сол рейхсмарктарына айырбасталды. 1:1 мөлшерлемесі бойынша бір адамға ең көбі 70 ескі рейхсмарк айырбасталды, ал артық соманы 10:1 мөлшерлемесі бойынша айырбастауға рұқсат етілді, бірақ оның иесі шығу тегінің заңдылығын дәлелдей алған жағдайда ғана. оның ақшасынан. Жеңіске жеткен елдердің экономикалық идеологиялары түбегейлі алшақтап, кеңестік басқын билігі шекараларды жауып, сол арқылы кеңестік басқын аймағының ішінде жатқан толығымен жауып тастады, осылайша (1948 жылы 21 маусым — 1949 жылы 11 мамыр) басталды.
1948 жылы 20 шілдеде Германия эмиссиялық банкі құрылып, Шығыс жерлері неміс маркасының шығарылымы басталды. Сөйтіп, Кеңес Одағының жаулап алған бес жері арасында экономикалық одақ құрылды.
Шығыс Германия мемлекетінің құрылуы (1948-1952)
Ялта конференциясында жеңілген Нацистік Германияның бөлінуі шешілді. бойынша мен Шығыс Германия мемлекеттерінің құрылуы шешілді. (ГСБП) (ГСДП) пен (ГКП) қосылғанынан құрылды және Шығыс Германияның содан бері Шығыс Германияны жойылуына дейін басқарып тұрады. Нацистік әкімшілігінен бұрын бұл екі партия өздерінің арасындағы қастастығы үшін танымал болатын. Олардың бірге қосылуы халыққа коммунизм және бірлікті білдіру мақсатымен болды. Екі қарсыластың бірге қосылуын КСРО жасаған қысымымен түсіндіруге болады. Бұл КСРО-ның шетелдік политикасына жасаған өзгерістердің бар екенін көрсетеді және дәлелдейді.
1949 жылы КСРО ГДР басқаруды тоқтатып, билікті ГСБП-ға береді. Сол кезде Вильгельм Пик атағын алып, өліміне дейін ГДР басы болады. Вильгельм болғанымен, басқарудың көбісін орындайтын.
Ұлттық дербестілігі
Шығыс Германия құрылғанынан кейін оның халқына өзінің ұлттық дербестілігін құру керек болды. Географиялық және хронологиялық жақтан Пруссияға жақын болғанымен. Олар Пруссия аристократиясынан қалған мұраның барлығын да жойды, соның ішінде: үйлері жойылды, жоқ қылынды және де ІІ Фридрихтің ескерткіші бұзылды. ГДР үкіметі оның ұлттық дербестілігі байланыстырылып жасаланынады деп шешеді, соның ішінде Томас Мюнцлердің Германиядағы шаруалар соғысындағы үлесіне көп назар аударылатын.
Германияның қайта қосылуы
1989 жылдың мамырында ГДР-да болған жалған сайлауларға қарсылық білдірген немістер заңсыз жолмен елден шығуды бастайды. Осыған әсер еткен тағы бір себеп – 1989 жылдың 2 мамырында Мажар Халық Республикасы (қазіргі Мажарстан) мен Аустрия шекарасын жауып тұрған электрлік қоршаудың жойылуы болатын. ГДР-ден өту заңсыз болғандықтан, көбісі Чехословакия арқылы Мажарстанға өтіп, содан кейін Аустриядан ГФР-ге және ары қарай да жер аударатын. Санақтарға сүйенсек, шілде айына қарай 25,000 шығыс Германия немістері елдің сыртына қоныс аударып қойған; олардың көбісі Аустрияға барудың тәуекеліне бармай-ақ қойып, қала берген.
Ақыр-аяғында Мажар-Аустрия қоршауының ашылуы көптеген оқиғаларға әкеп соғады, соның ішінде тарихшылар ГДР мен Шығыс блоктың ыдырауын да қосады. Негізі, қоршаудың алып тастау идеясы ең бірінші рет Еуропалық пикникте ұсынылған. Оның авторы – Аустрияның сол кездегі Отто фон Габсбург және оны қолдаған сол кездегі Премьері Микош Немет болатын.
Келесі маңызды оқиға 1989 жылдың 10 қыркүйегінде Мажар Сыртқы істер министрі Дьюла Хорн жариялағаны болатын. Ол Мажарстаннан Аустрияға көшуге тыйымның салынуын тоқтатқан. Содан кейін, екі күннің ішінде 22,000 неміс Аустрияға қоныс аударған. Кейінгі айларда ГДР-да қалған немістер үкіметке қарсы протесттер өткізетін және сол жерде он мыңнан бастап отыз мыңға дейін адам жиналатын. Протесттердің көлемін көрген қызметін доғарып, оның орнына басқа коммунист партияның басшысы орнын алады. Чехословакияның шекараларды ресми түрде ашқанын білген ГДР үкіметі басқа амал көрмегендігінен шығыс пен батыс Германия арасындағы шекараны жарым-жартылай ашуды шешеді. Дәл солай, 30 жылдың ішінде бірінші рет ГДР немістері ГФР ішіне емін-еркін кіре алатын. Бір ай өткеннен кейін, қызметін тоқтатады да, демократизациялануды бастайды.
Шығыс Германияның соңғы сайлаулары 1990 жылының наурызында өткен. Сол сайлауда Германияның қайта қосылуын қолдайтындығынан жеңген Германияның Христиандық-Демократиялық одағы болатын. Көп ұзамай екі неміс мемлекеттері мен олардың ниеттестері бірнеше келіссөз өткізіп, Германияның қайта қосылуы шешіледі. дауыс беру кезінде Шығыс Германияның ГФР құрамына кіргізілуі шешіледі.
Бундестаг пен келісім шартқа дауыс береді де, Германия қайта қосылуы ресми түрде басталады.
Шығыс Германияның өмір сүру жағдайы нашарлығы мен экономикалық тұрақсыздығы оның халқына қатты әсер ететін және ГДРдің ГФР құрамына кіруіне 32 жыл болғанымен, олардың ерекшеліктері әлі де байқалынады да, талқыланады.
Саясаты
1955 жылы ГДР Варшава келісім ұйымының мүшесі болып кетеді.
1974 жылы ГДР конституциясында "социалистік немістер халқы" деген түсінік жазылды. Ол ГФР-дегі және Нацистік Германиядағы "капиталистік немістер халқынан" алыстау мақсатымен жасалған. Сол жерде ГДРдің әрбір тұрғынында өзінің құқығы мен бостандығының болғаны айтылады.
Мемлекеттік құрылысы
Жерлер Палатасы (нем. Länderkammer) Заң шығарушы органдар рөлін атқарады. (1952—1990 жж. ыдыраған) сайланатын. Халық Палатасын халық сайлайтын. Мемлекет басшысы - Президент және ол Жерлер мен Халық Палаталарымен (4 жылға, 1968 жылдан бастап 5 жылға) сайланады. Мемлекеттің атқарушы органы - Үкімет (Regierung der Republik), соның құрамына Премьер Министр және басқа да министрлер кіреді.
Халқы
Шығыс Германия халқы өзінің тарихы барысында 3 миллион адамға азаяды, 1948 жылы 19,000,000 болып, 1990 жылы 16,000,000 адам болып өзгереді. Сол 19,000,000 халықтың төрт миллионына жуығы елдерінен қуғаланып (депортация), Польшада және Кеңес Одағында тұруға мәжбүр болады. Шығыс Германияның халқының солай өзгеруі көршілес Польшадан қатты ерекшеленеді; Польшада адам саны басында 21 миллион болса (ГДР-ден қатты көп емес), соңында 38 миллион (ГДР екі еседен де көп) болып кетеді. Осының басты себептерінің бірі – эмиграция. ГДР халқының ширегіне жуығы елден эмиграциялаған. Мемлекеттердің қосылғанынан да кейін Шығыс Германияның туу көрсеткіштері көбінесе төменірек саналады.
Статистикасы
Шығыс Германия немістері ғана емес, Батыс Германия немістері, бұрыңғы шығыс территориялардан және Чехословакиядан шыққан босқындар, ЭӨКС елдерінің иммигранттары және гастарбайтерлер ГДР халқы қылып саналған.
| Жыл | Жалпы халық саны | Туу | Өлім | Халық санының табиғи өсуі | Миграция сальдосы | Туу көрсеткіші, ‰ | Өлім көрсеткіші, ‰ | Табиғи өсуі, ‰ | Миграция сальдосы, ‰ |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1950 | 18 388 172 | 303 866 | 219 582 | 84 284 | -122 328 | 16,53 | 11,94 | 4,58 | -6,65 |
| 1951 | 18 350 128 | 310 772 | 208 800 | 101 972 | -151 989 | 16,94 | 11,38 | 5,56 | -8,28 |
| 1952 | 18 300 111 | 306 004 | 221 676 | 84 328 | -272 317 | 16,72 | 12,11 | 4,61 | -14,88 |
| 1953 | 18 112 122 | 298 933 | 212 627 | 86 306 | -196 881 | 16,50 | 11,74 | 4,77 | -10,87 |
| 1954 | 18 001 547 | 293 715 | 219 832 | 73 883 | -243 198 | 16,32 | 12,21 | 4,10 | -13,51 |
| 1955 | 17 832 232 | 293 280 | 214 066 | 79 214 | -307 868 | 16,45 | 12,00 | 4,44 | -17,26 |
| 1956 | 17 603 578 | 281 282 | 212 698 | 68 584 | -261 492 | 15,98 | 12,08 | 3,90 | -14,85 |
| 1957 | 17 410 670 | 273 327 | 225 179 | 48 148 | -147 111 | 15,70 | 12,93 | 2,77 | -8,45 |
| 1958 | 17 311 707 | 271 405 | 221 113 | 50 292 | -76 097 | 15,68 | 12,77 | 2,91 | -4,40 |
| 1959 | 17 285 902 | 291 980 | 229 898 | 62 082 | -159 496 | 16,89 | 13,30 | 3,59 | -9,23 |
| 1960 | 17 188 488 | 292 985 | 233 759 | 59 226 | -168 408 | 17,05 | 13,60 | 3,45 | -9,80 |
| 1961 | 17 079 306 | 300 818 | 222 739 | 78 079 | -21 518 | 17,61 | 13,04 | 4,57 | -1,26 |
| 1962 | 17 135 867 | 297 982 | 233 995 | 63 987 | -18 771 | 17,39 | 13,66 | 3,73 | -1,10 |
| 1963 | 17 181 083 | 301 472 | 222 001 | 79 471 | -256 923 | 17,55 | 12,92 | 4,63 | -14,95 |
| 1964 | 17 003 631 | 291 867 | 226 191 | 65 676 | -29 590 | 17,16 | 13,30 | 3,86 | -1,74 |
| 1965 | 17 039 717 | 281 058 | 230 254 | 50 804 | -19 141 | 16,49 | 13,51 | 2,98 | -1,12 |
| 1966 | 17 071 380 | 267 958 | 225 663 | 42 295 | -23 791 | 15,70 | 13,22 | 2,48 | -1,39 |
| 1967 | 17 089 884 | 252 817 | 227 068 | 25 749 | -28 397 | 14,79 | 13,29 | 1,51 | -1,66 |
| 1968 | 17 087 236 | 245 143 | 242 473 | 2670 | -15 402 | 14,35 | 14,19 | 0,16 | -0,90 |
| 1969 | 17 074 504 | 238 910 | 243 732 | -4822 | -1364 | 13,99 | 14,27 | -0,28 | -0,08 |
| 1970 | 17 068 318 | 236 929 | 240 821 | -3892 | -10 727 | 13,88 | 14,11 | -0,23 | -0,63 |
| 1971 | 17 053 699 | 234 870 | 234 953 | -83 | -42 273 | 13,77 | 13,78 | -0,01 | -2,48 |
| 1972 | 17 011 343 | 200 443 | 234 425 | -33 982 | -26 110 | 11,78 | 13,78 | -2,00 | -1,53 |
| 1973 | 16 951 251 | 180 336 | 231 960 | -51 624 | -8867 | 10,64 | 13,68 | -3,04 | -0,52 |
| 1974 | 16 890 760 | 179 127 | 229 062 | -49 935 | -20 576 | 10,61 | 13,56 | -2,96 | -1,22 |
| 1975 | 16 820 249 | 181 798 | 240 389 | -58 591 | 5372 | 10,81 | 14,29 | -3,48 | 0,32 |
| 1976 | 16 767 030 | 195 483 | 233 733 | -38 250 | 29 077 | 11,66 | 13,94 | -2,28 | 1,73 |
| 1977 | 16 757 857 | 223 152 | 226 233 | -3081 | -3401 | 13,32 | 13,50 | -0,18 | -0,20 |
| 1978 | 16 751 375 | 232 151 | 232 332 | -181 | -10 870 | 13,86 | 13,87 | -0,01 | -0,65 |
| 1979 | 16 740 324 | 235 233 | 232 742 | 2491 | -3277 | 14,05 | 13,90 | 0,15 | -0,20 |
| 1980 | 16 739 538 | 245 132 | 238 254 | 6878 | -40 781 | 14,64 | 14,23 | 0,41 | -2,44 |
| 1981 | 16 705 635 | 237 543 | 232 244 | 5299 | -8628 | 14,22 | 13,90 | 0,32 | -0,52 |
| 1982 | 16 702 306 | 240 102 | 227 975 | 12 127 | -12 946 | 14,38 | 13,65 | 0,73 | -0,78 |
| 1983 | 16 701 487 | 233 756 | 222 695 | 11 061 | -52 591 | 14,00 | 13,33 | 0,66 | -3,15 |
| 1984 | 16 659 957 | 228 135 | 221 181 | 6954 | -26 852 | 13,69 | 13,28 | 0,42 | -1,61 |
| 1985 | 16 640 059 | 227 648 | 225 353 | 2295 | -2477 | 13,68 | 13,54 | 0,14 | -0,15 |
| 1986 | 16 639 877 | 222 269 | 223 536 | -1267 | 22 813 | 13,36 | 13,43 | -0,08 | 1,37 |
| 1987 | 16 661 423 | 225 959 | 213 872 | 12 087 | 1122 | 13,56 | 12,84 | 0,73 | 0,07 |
| 1988 | 16 674 632 | 215 734 | 213 111 | 2623 | -243 459 | 12,94 | 12,78 | 0,16 | -14,60 |
| 1989 | 16 433 796 | 198 922 | 205 711 | -6789 | 12,10 | 12,52 | -0,41 | 0,00 |
ГДР территориясында 1989 жылы 129 елден келген 166 149 шетелдік тұрғындар болды.
Дереккөздер
- https://www.h-net.org/reviews/showrev.php?id=31618
- https://en.wikipedia.org/wiki/East_Germany#CITEREFJudt2005
- https://archive.today/20050419213613/http://www.germannotes.com/hist_east_wall.shtml Неміс жазбалары
- Дайджест новостей от 24.03.1989. www.aif.ru. Тексерілді, 9 маусым 2018.
 | Бұл — география бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Germaniya Demokratiyalyk Respublikasy GDR nem Deutsche Demokratische Republik batys elderinde kobine Shygys Germaniya nem Ostdeutschland Ortalyk Europada 1949 zhyldyn 7 kazanynan 1990 zhyldyn 3 kazanyna dejin bolgan kazirgi Germaniyanyn shygysynda ornalasatyn memleket Germaniya Demokratiyalyk Respublikasy GDR nem Deutsche Demokratische Republik DDR KSRO7 kazan 1949 3 kazan 1990 Ұrany Barlyk elderdin proletarlary biriginder nem Proletarier aller Lander vereinigt Euch Әnurany nem Auferstanden aus Ruinen AstanasyIri kalalary DrezdenTil der i Nemis Serb Becirk Drezden men Becirk Kottbus regiondarynda Dini ateizmAksha birligiBileushi partiyaAumagy 108 333Halky 16 675 000Baskaru formasy Federativti Marksist Leninist birpartiyaly socialistik respublika 1949 1952 Unitarly Marksist Leninist birpartiyaly socialistik respublika 1952 1989 Unitarly parlamenttik respublika 1949 1952 1949 1960 Vilgelm Pik 1960 1973 1973 1976 Villi Shtof 1976 1989 1989 1989 1990 1990Internet domenTelefon kody 37 GDR 1949 zhyly 7 kazanda Ekinshi dүniezhүzilik sogys ayaktalgan son 4 zhyldan kejin zherinde buryngy ornynda kuryldy 1990 zhyly Berlin kabyrgasy zhojylyp GDR kosylady da GFR memleketin kurady Kenes Odagynan socialistik sayasi rezhimdi kabyldagan GDR kyrgi kabak sogysy tarihynda socialistik lagerdin zhetekshi elderinin biri boldy Kobinese kommunisttik memleket dep atalynganymen ozi ozin socialisttik zhәne zhumysshylardyn memleketi dep atajdy TarihyTolyk makalasy Kenestik okkupaciyalyk ajmak 1945 1948 Tolyk makalasy Erte 1946 zhylgy Germaniya kartasy shygys ornalaskan Polsha men KSRO baskargan zheri akpen boyalgan batysta ornalaskan ak tүsti territoriya francuz Astanasy Berlin kalasyn tort zhaktan baskaratyn 1945 zhyly Ekinshi dүniezhүzilik sogys ayaktalgannan kejin Germaniya aumagynda tort baskyn ajmagy kuryldy 1945 zhyly 4 shildede Meklenburg Aldyngy Pomeraniya Saksoniya zhәne Tyuringiyada zher әkimshilikteri kuryldy 1945 zhyly 27 shildede ministrliktin kyzmetin atkaratyn ortalyk әkimshilikter kuryldy 1947 zhyly 11 mausymda Germaniyanyn ekonomikalyk komissiyasy kurylyp onyn kuramyna ortalyk әkimshilikterdin toragalary kirdi al onyn toragasy bolyp 1948 zhyly socialist Genrih Rau tagajyndaldy Ortalyk әkimshilikterdin toragalary men Germaniya Ekonomikalyk komissiyasynyn toragasyn Kenes әskeri әkimshiligi KӘӘ tagajyndady 1946 zhyly 20 kazanda landtagka sajlau otip onda GSBP kopshiliktin dauysyna ie boldy 1946 zhyly 20 zheltoksanda Tyuringiya konstituciyasy 1947 zhyly 10 kantarda Saksoniya Anhalt konstituciyasy 1947 zhyly 6 akpanda Brandenburg konstituciyasy 1947 zhyly 28 akpanda Saksoniya konstituciyasy 1947 zhyly 16 kantarda Meklenburg Aldyngy Pomeraniya konstituciyasy kabyldandy Landtagtar zherlerdin zan shygarushy organdary krejstagtar men kauymdyk okildikter zher premer ministrleri men zher ministrlerinen turatyn zher үkimetteri atkarushy organdarga zhergilikti ozin ozi baskarudyn okildi organdary krejsrattar landrattar zhәne audan kenesshilerden turatyn zhәne kauymdyk kenesterge kuramynda burgomistrler men kauymdyk kenesshiler atkarushy organdar boldy zhәne zhogargy zher sottary zher sottary zhәne telimdik sottar prokuratura organdary zherlerdin bas prokurorlary zhәne zher sottarynyn prokurorlary sot organdary bolyp kaldy Sonymen birge kenestik ajmaktyn zherleri valyuta shygarmady zherlerdin emissiyalyk bankteri shygardy zhәne ozderinin karuly kүshteri bolmady 1948 zhyldyn tamyz ajyna dejin Kenes әskeri әkimshiligi zhүrgizdi atkarympazdary basshylyktan alynyp tүrmelerde ishinara okshaulandy Nacisyzdandyru zheleuimen KSRO KӘӘ yktimal karsylastarynan nemese olar engizip zhatkan zhana bilikten tazalau zhүrgizildi onyn ishine koptegen zhetekshileri men zhaktastary sondaj ak kejbir kogam zhәne dini ujymdar kirdi Tazartular sonymen katar 1946 zhyly sәuirde social demokrattarmen tepe ten negizde kurylgan kommunisterdin basymdyk үshin kүresimen katar zhүrdi Zhumysshy tabynyn partiyasynan shykkan myndagan karapajym mүshelerdi eseptemegende 2600 atkarympazy men belsendi mүsheleri kyzmetterinen kuyldy Batyska kashuga mәzhbүr boldy tutkyndaldy nemese KSRO zher audaryldy nәtizhesinde GSBP stalindik үlgidegi partiyaga ajnaldy 1948 zhylgy 20 mausymda odaktastar ozderinin baskyn ajmaktarynda britandyk amerikandyk zhәne francuzdyk aksha reformasyn zhүrgizgennen kejin 1948 zhylgy 23 mausymda kenestik baskyn biligi ozderinin shygys ajmakta aksha reformasyn zhүrgizdi eski rejhsmarktary zhanaga kenestik baskyn ajmagynyn nemis markalary 1949 zhyldan bastap atalgan kenes үkimetinin mortanbasy bar sol rejhsmarktaryna ajyrbastaldy 1 1 molsherlemesi bojynsha bir adamga en kobi 70 eski rejhsmark ajyrbastaldy al artyk somany 10 1 molsherlemesi bojynsha ajyrbastauga ruksat etildi birak onyn iesi shygu teginin zandylygyn dәleldej algan zhagdajda gana onyn akshasynan Zheniske zhetken elderdin ekonomikalyk ideologiyalary tүbegejli alshaktap kenestik baskyn biligi shekaralardy zhauyp sol arkyly kenestik baskyn ajmagynyn ishinde zhatkan tolygymen zhauyp tastady osylajsha 1948 zhyly 21 mausym 1949 zhyly 11 mamyr bastaldy 1948 zhyly 20 shildede Germaniya emissiyalyk banki kurylyp Shygys zherleri nemis markasynyn shygarylymy bastaldy Sojtip Kenes Odagynyn zhaulap algan bes zheri arasynda ekonomikalyk odak kuryldy Shygys Germaniya memleketinin kuryluy 1948 1952 GDR basshylary Vilgelm Pik sol zhakta zhәne on zhakta logotipi Yalta konferenciyasynda zhenilgen Nacistik Germaniyanyn bolinui sheshildi bojynsha men Shygys Germaniya memleketterinin kuryluy sheshildi GSBP GSDP pen GKP kosylganynan kuryldy zhәne Shygys Germaniyanyn sodan beri Shygys Germaniyany zhojyluyna dejin baskaryp turady Nacistik әkimshiliginen buryn bul eki partiya ozderinin arasyndagy kastastygy үshin tanymal bolatyn Olardyn birge kosyluy halykka kommunizm zhәne birlikti bildiru maksatymen boldy Eki karsylastyn birge kosyluyn KSRO zhasagan kysymymen tүsindiruge bolady Bul KSRO nyn sheteldik politikasyna zhasagan ozgeristerdin bar ekenin korsetedi zhәne dәleldejdi 1949 zhyly KSRO GDR baskarudy toktatyp bilikti GSBP ga beredi Sol kezde Vilgelm Pik atagyn alyp olimine dejin GDR basy bolady Vilgelm bolganymen baskarudyn kobisin oryndajtyn Ұlttyk derbestiligi Shygys Germaniya kurylganynan kejin onyn halkyna ozinin ulttyk derbestiligin kuru kerek boldy Geografiyalyk zhәne hronologiyalyk zhaktan Prussiyaga zhakyn bolganymen Olar Prussiya aristokratiyasynan kalgan muranyn barlygyn da zhojdy sonyn ishinde үjleri zhojyldy zhok kylyndy zhәne de II Fridrihtin eskertkishi buzyldy GDR үkimeti onyn ulttyk derbestiligi bajlanystyrylyp zhasalanynady dep sheshedi sonyn ishinde Tomas Myunclerdin Germaniyadagy sharualar sogysyndagy үlesine kop nazar audarylatyn Germaniyanyn kajta kosyluy Tolyk makalasy 1989 zhyldyn mamyrynda GDR da bolgan zhalgan sajlaularga karsylyk bildirgen nemister zansyz zholmen elden shygudy bastajdy Osygan әser etken tagy bir sebep 1989 zhyldyn 2 mamyrynda Mazhar Halyk Respublikasy orys kazirgi Mazharstan men Austriya shekarasyn zhauyp turgan elektrlik korshaudyn zhojyluy bolatyn GDR den otu zansyz bolgandyktan kobisi Chehoslovakiya arkyly Mazharstanga otip sodan kejin Austriyadan GFR ge zhәne ary karaj da zher audaratyn Sanaktarga sүjensek shilde ajyna karaj 25 000 shygys Germaniya nemisteri eldin syrtyna konys audaryp kojgan olardyn kobisi Austriyaga barudyn tәuekeline barmaj ak kojyp kala bergen Akyr ayagynda Mazhar Austriya korshauynyn ashyluy koptegen okigalarga әkep sogady sonyn ishinde tarihshylar GDR men Shygys bloktyn ydyrauyn da kosady Negizi korshaudyn alyp tastau ideyasy en birinshi ret Europalyk piknikte usynylgan Onyn avtory Austriyanyn sol kezdegi Otto fon Gabsburg orys zhәne ony koldagan sol kezdegi Premeri Mikosh Nemet orys bolatyn Kelesi manyzdy okiga 1989 zhyldyn 10 kyrkүjeginde Mazhar Syrtky ister ministri Dyula Horn orys zhariyalagany bolatyn Ol Mazharstannan Austriyaga koshuge tyjymnyn salynuyn toktatkan Sodan kejin eki kүnnin ishinde 22 000 nemis Austriyaga konys audargan Kejingi ajlarda GDR da kalgan nemister үkimetke karsy protestter otkizetin zhәne sol zherde on mynnan bastap otyz mynga dejin adam zhinalatyn Protestterdin kolemin korgen kyzmetin dogaryp onyn ornyna baska kommunist partiyanyn basshysy ornyn alady Chehoslovakiyanyn shekaralardy resmi tүrde ashkanyn bilgen GDR үkimeti baska amal kormegendiginen shygys pen batys Germaniya arasyndagy shekarany zharym zhartylaj ashudy sheshedi Dәl solaj 30 zhyldyn ishinde birinshi ret GDR nemisteri GFR ishine emin erkin kire alatyn Bir aj otkennen kejin kyzmetin toktatady da demokratizaciyalanudy bastajdy Shygys Germaniyanyn songy sajlaulary 1990 zhylynyn nauryzynda otken Sol sajlauda Germaniyanyn kajta kosyluyn koldajtyndygynan zhengen Germaniyanyn Hristiandyk Demokratiyalyk odagy orys bolatyn Kop uzamaj eki nemis memleketteri men olardyn niettesteri birneshe kelissoz otkizip Germaniyanyn kajta kosyluy sheshiledi dauys beru kezinde Shygys Germaniyanyn GFR kuramyna kirgizilui sheshiledi Bundestag pen kelisim shartka dauys beredi de Germaniya kajta kosyluy resmi tүrde bastalady Shygys Germaniyanyn omir sүru zhagdajy nasharlygy men ekonomikalyk turaksyzdygy onyn halkyna katty әser etetin zhәne GDRdin GFR kuramyna kiruine 32 zhyl bolganymen olardyn erekshelikteri әli de bajkalynady da talkylanady SayasatyGDR poshta markasy 1966Drezdendegi plakat 1985 Қazan 1955 zhyly GDR Varshava kelisim ujymynyn mүshesi bolyp ketedi 1974 zhyly GDR konstituciyasynda socialistik nemister halky degen tүsinik zhazyldy Ol GFR degi zhәne Nacistik Germaniyadagy kapitalistik nemister halkynan alystau maksatymen zhasalgan Sol zherde GDRdin әrbir turgynynda ozinin kukygy men bostandygynyn bolgany ajtylady Memlekettik kurylysy Zherler Palatasy nem Landerkammer Zan shygarushy organdar rolin atkarady 1952 1990 zhzh ydyragan sajlanatyn Halyk Palatasyn halyk sajlajtyn Memleket basshysy Prezident zhәne ol Zherler men Halyk Palatalarymen 4 zhylga 1968 zhyldan bastap 5 zhylga sajlanady Memlekettin atkarushy organy Үkimet Regierung der Republik sonyn kuramyna Premer Ministr zhәne baska da ministrler kiredi HalkyShygys Germaniya halky ozinin tarihy barysynda 3 million adamga azayady 1948 zhyly 19 000 000 bolyp 1990 zhyly 16 000 000 adam bolyp ozgeredi Sol 19 000 000 halyktyn tort millionyna zhuygy elderinen kugalanyp deportaciya Polshada zhәne Kenes Odagynda turuga mәzhbүr bolady Shygys Germaniyanyn halkynyn solaj ozgerui korshiles Polshadan katty erekshelenedi Polshada adam sany basynda 21 million bolsa GDR den katty kop emes sonynda 38 million GDR eki eseden de kop bolyp ketedi Osynyn basty sebepterinin biri emigraciya GDR halkynyn shiregine zhuygy elden emigraciyalagan Memleketterdin kosylganynan da kejin Shygys Germaniyanyn tuu korsetkishteri kobinese tomenirek sanalady Statistikasy Shygys Germaniya nemisteri gana emes Batys Germaniya nemisteri buryngy shygys territoriyalardan zhәne Chehoslovakiyadan shykkan boskyndar EӨKS elderinin immigranttary zhәne gastarbajterler GDR halky kylyp sanalgan Zhyl Zhalpy halyk sany Tuu Өlim Halyk sanynyn tabigi osui Migraciya saldosy Tuu korsetkishi Өlim korsetkishi Tabigi osui Migraciya saldosy 1950 18 388 172 303 866 219 582 84 284 122 328 16 53 11 94 4 58 6 651951 18 350 128 310 772 208 800 101 972 151 989 16 94 11 38 5 56 8 281952 18 300 111 306 004 221 676 84 328 272 317 16 72 12 11 4 61 14 881953 18 112 122 298 933 212 627 86 306 196 881 16 50 11 74 4 77 10 871954 18 001 547 293 715 219 832 73 883 243 198 16 32 12 21 4 10 13 511955 17 832 232 293 280 214 066 79 214 307 868 16 45 12 00 4 44 17 261956 17 603 578 281 282 212 698 68 584 261 492 15 98 12 08 3 90 14 851957 17 410 670 273 327 225 179 48 148 147 111 15 70 12 93 2 77 8 451958 17 311 707 271 405 221 113 50 292 76 097 15 68 12 77 2 91 4 401959 17 285 902 291 980 229 898 62 082 159 496 16 89 13 30 3 59 9 231960 17 188 488 292 985 233 759 59 226 168 408 17 05 13 60 3 45 9 801961 17 079 306 300 818 222 739 78 079 21 518 17 61 13 04 4 57 1 261962 17 135 867 297 982 233 995 63 987 18 771 17 39 13 66 3 73 1 101963 17 181 083 301 472 222 001 79 471 256 923 17 55 12 92 4 63 14 951964 17 003 631 291 867 226 191 65 676 29 590 17 16 13 30 3 86 1 741965 17 039 717 281 058 230 254 50 804 19 141 16 49 13 51 2 98 1 121966 17 071 380 267 958 225 663 42 295 23 791 15 70 13 22 2 48 1 391967 17 089 884 252 817 227 068 25 749 28 397 14 79 13 29 1 51 1 661968 17 087 236 245 143 242 473 2670 15 402 14 35 14 19 0 16 0 901969 17 074 504 238 910 243 732 4822 1364 13 99 14 27 0 28 0 081970 17 068 318 236 929 240 821 3892 10 727 13 88 14 11 0 23 0 631971 17 053 699 234 870 234 953 83 42 273 13 77 13 78 0 01 2 481972 17 011 343 200 443 234 425 33 982 26 110 11 78 13 78 2 00 1 531973 16 951 251 180 336 231 960 51 624 8867 10 64 13 68 3 04 0 521974 16 890 760 179 127 229 062 49 935 20 576 10 61 13 56 2 96 1 221975 16 820 249 181 798 240 389 58 591 5372 10 81 14 29 3 48 0 321976 16 767 030 195 483 233 733 38 250 29 077 11 66 13 94 2 28 1 731977 16 757 857 223 152 226 233 3081 3401 13 32 13 50 0 18 0 201978 16 751 375 232 151 232 332 181 10 870 13 86 13 87 0 01 0 651979 16 740 324 235 233 232 742 2491 3277 14 05 13 90 0 15 0 201980 16 739 538 245 132 238 254 6878 40 781 14 64 14 23 0 41 2 441981 16 705 635 237 543 232 244 5299 8628 14 22 13 90 0 32 0 521982 16 702 306 240 102 227 975 12 127 12 946 14 38 13 65 0 73 0 781983 16 701 487 233 756 222 695 11 061 52 591 14 00 13 33 0 66 3 151984 16 659 957 228 135 221 181 6954 26 852 13 69 13 28 0 42 1 611985 16 640 059 227 648 225 353 2295 2477 13 68 13 54 0 14 0 151986 16 639 877 222 269 223 536 1267 22 813 13 36 13 43 0 08 1 371987 16 661 423 225 959 213 872 12 087 1122 13 56 12 84 0 73 0 071988 16 674 632 215 734 213 111 2623 243 459 12 94 12 78 0 16 14 601989 16 433 796 198 922 205 711 6789 12 10 12 52 0 41 0 00 GDR territoriyasynda 1989 zhyly 129 elden kelgen 166 149 sheteldik turgyndar boldy Derekkozderhttps www h net org reviews showrev php id 31618 https en wikipedia org wiki East Germany CITEREFJudt2005 https archive today 20050419213613 http www germannotes com hist east wall shtml Nemis zhazbalary Dajdzhest novostej ot 24 03 1989 www aif ru Tekserildi 9 mausym 2018 Bul geografiya bojynsha makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi auystyru kazhet