Ботсвана (ағылш. 'және Botswana), толық ресми атауы Ботсвана Республикасы (ағылш. Republic of Botswana) — Оңтүстік Африкада орналасқан мемлекет. Жері — 600,4 мың км². Халқы — 2,3 млн. Астанасы — Габороне (139 мың). Ресми тілдері — ағылшын, сетсвана тілдері. Тұрғындары христиан және жергілікті діни нанымдарын ұстанады. Байырғы халқы: тсвана, бушмен, бегуан, хереро, т.б. тайпалар. Мемлекет басшысы — президент. Заң шығарушы органы — бір палаталы Ұлттық жиналыс. Кеңесші орган ретінде көсемдер палатасы жұмыс істейді.
Ботсвана Республикасы ағылш. Republic of Botswana Lefatshe la Botswana | |||||
| |||||
Ұран: «Pula» | |||||
Әнұран: (тыңдау ) | |||||
Тарихы | |||||
---|---|---|---|---|---|
Тәуелсіздік күні | 30 қыркүйек 1966 жыл (Ұлыбританиядан) | ||||
Мемлекеттік құрылымы | |||||
Ресми тілдері | ағылшын тілі, | ||||
Елорда | |||||
Ірі қалалары | Габороне | ||||
Үкімет түрі | Президенттік республика | ||||
Президенті | |||||
Географиясы | |||||
Жер аумағы • Барлығы • % су беті | Әлем бойынша 47-ші орын 581 730 км² 2,6 | ||||
Жұрты • Сарап (2016) • Санақ (2011) • Тығыздығы | ▲ 2 250 260 адам (145-i3) 1 914 228 адам 3,7 адам/км² (231-ші) | ||||
Экономикасы | |||||
ЖІӨ (АҚТ) • Қорытынды (2018) • Жан басына шаққанда | 41,6 млрд. $ 18,843 $ | ||||
ЖІӨ (номинал) • Қорытынды (2018) • Жан басына шаққанда | 18,620 млрд. $ 8,443 $ | ||||
АДИ (2017) | ▲ 0,717 (жоғары) (101-ші) | ||||
Этнохороним | ботсваналықтар | ||||
Валютасы | |||||
Қосымша мәліметтер | |||||
Интернет үйшігі | |||||
ISO коды | BW | ||||
ХОК коды | BOT | ||||
Телефон коды | +267 | ||||
Уақыт белдеулері | +2 |
Ботсвана жерінің 80%-ін ойысты келген Калахари шөлі алып жатыр. Климаты субтропиктік. Солт. жағы тропиктік. Жылдық орташа жауын-шашын мөлш. 500 — 600 мм. Жануарлар әлеміне өте бай. Арыстан, қабылан, шибөрі, піл, , түйеқұс кездеседі. Ботсвана жерінде ертеде бушмендер қоныстанған, кейін оңтүстіктен келген бечуандар оларды ығыстырып шығарды. Елге еуропалықтар 19 ғасырдан бастап келе бастады. 1885 ж. бечуан тайпаларын ағылшындар басып алып, Бечуанланд протекторатын орнатты. 2-дүниежүз. соғыс кезінде қазіргі Ботсвананың 10 мыңдай азаматы ағылшын әскерлері қатарында соғысты. Соғыс аяқталғаннан кейін елде ұлт-азаттық қозғалыс кең өріс алды. 1960 ж. саяси партиялардың құрылуына байланысты тәуелсіздік жолындағы күрес қатты күшейді. 1965 ж. ағылшын үкіметі елге ішкі билігін өзі жүргізуге құқық берді. Ал 1966 ж. Ботсвана Республикасы өз тәуелсіздігін жариялады. 1980 жылдан бері елді Квет Кетумиле Джони Масире басқарып келеді. 1994 ж. сайлауда ол тағы да жеңіске жетті. Ботсвана БҰҰ-ның, және мүшесі болып табылады. Экономикасының 42%-і тау-кен өндірісінен тұрады. Алмас өндіруден дүние жүзінде 3-орын алады. Халықтың 75%-і аesk шаруашылығмен айналысады. 2,8 млн. ірі қара, 2,6 млн. қой өсіріледі, астық өнімдерінен тары, жүгері, бидай егіледі. Экспортқа алмас, түсті металдар шығарылып, сырттан машина, құрал-жабдықтар, тамақ өнімдері әкелінеді. Соңғы жылдары туризм кең қарқынмен дамуда. Негізгі сауда серіктестері: Оңтүстік Африка Республикасы, АҚШ, Ұлыбритания.
Дереккөздер
- CIA. Botswana. The World Factbook (2014).
- 2011 Population & Housing Census Preliminary Results Brief
- Botswana. International Monetary Fund.
- 2018 Human Development Report. United Nations Development Programme (2018). Тексерілді, 14 қыркүйек 2018.
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Koordinattar 21 46 00 o e 24 02 00 sh b 21 76667 o e 24 03333 sh b 21 76667 24 03333 G O Ya Botsvana agylsh zhәne Botswana tolyk resmi atauyBotsvana Respublikasy agylsh Republic of Botswana Ontүstik Afrikada ornalaskan memleket Zheri 600 4 myn km Halky 2 3 mln Astanasy Gaborone 139 myn Resmi tilderi agylshyn setsvana tilderi Turgyndary hristian zhәne zhergilikti dini nanymdaryn ustanady Bajyrgy halky tsvana bushmen beguan herero t b tajpalar Memleket basshysy prezident Zan shygarushy organy bir palataly Ұlttyk zhinalys Kenesshi organ retinde kosemder palatasy zhumys istejdi Botsvana Respublikasy agylsh Republic of Botswana Lefatshe la BotswanaҰran Pula Әnuran tyndau akp TarihyTәuelsizdik kүni 30 kyrkүjek 1966 zhyl Ұlybritaniyadan Memlekettik kurylymyResmi tilderi agylshyn tili ElordaIri kalalary GaboroneҮkimet tүri Prezidenttik respublikaPrezidentiGeografiyasyZher aumagy Barlygy su beti Әlem bojynsha 47 shi oryn 581 730 km 2 6Zhurty Sarap 2016 Sanak 2011 Tygyzdygy 2 250 260 adam 145 i3 1 914 228 adam 3 7 adam km 231 shi EkonomikasyZhIӨ AҚT Қorytyndy 2018 Zhan basyna shakkanda 41 6 mlrd 18 843 ZhIӨ nominal Қorytyndy 2018 Zhan basyna shakkanda 18 620 mlrd 8 443 ADI 2017 0 717 zhogary 101 shi Etnohoronim botsvanalyktarValyutasyҚosymsha mәlimetterInternet үjshigiISO kody BWHOK kody BOTTelefon kody 267Uakyt beldeuleri 2 Botsvana zherinin 80 in ojysty kelgen Kalahari sholi alyp zhatyr Klimaty subtropiktik Solt zhagy tropiktik Zhyldyk ortasha zhauyn shashyn molsh 500 600 mm Zhanuarlar әlemine ote baj Arystan kabylan shibori pil tүjekus kezdesedi Botsvana zherinde ertede bushmender konystangan kejin ontүstikten kelgen bechuandar olardy ygystyryp shygardy Elge europalyktar 19 gasyrdan bastap kele bastady 1885 zh bechuan tajpalaryn agylshyndar basyp alyp Bechuanland protektoratyn ornatty 2 dүniezhүz sogys kezinde kazirgi Botsvananyn 10 myndaj azamaty agylshyn әskerleri katarynda sogysty Sogys ayaktalgannan kejin elde ult azattyk kozgalys ken oris aldy 1960 zh sayasi partiyalardyn kuryluyna bajlanysty tәuelsizdik zholyndagy kүres katty kүshejdi 1965 zh agylshyn үkimeti elge ishki biligin ozi zhүrgizuge kukyk berdi Al 1966 zh Botsvana Respublikasy oz tәuelsizdigin zhariyalady 1980 zhyldan beri eldi Kvet Ketumile Dzhoni Masire baskaryp keledi 1994 zh sajlauda ol tagy da zheniske zhetti Botsvana BҰҰ nyn zhәne mүshesi bolyp tabylady Ekonomikasynyn 42 i tau ken ondirisinen turady Almas ondiruden dүnie zhүzinde 3 oryn alady Halyktyn 75 i aesk sharuashylygmen ajnalysady 2 8 mln iri kara 2 6 mln koj osiriledi astyk onimderinen tary zhүgeri bidaj egiledi Eksportka almas tүsti metaldar shygarylyp syrttan mashina kural zhabdyktar tamak onimderi әkelinedi Songy zhyldary turizm ken karkynmen damuda Negizgi sauda seriktesteri Ontүstik Afrika Respublikasy AҚSh Ұlybritaniya DerekkozderCIA Botswana The World Factbook 2014 2011 Population amp Housing Census Preliminary Results Brief Botswana International Monetary Fund 2018 Human Development Report United Nations Development Programme 2018 Tekserildi 14 kyrkүjek 2018 Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet