Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Уильям Гершель (ағылш. Frederick William Hershel, нем. Friedrich Wilhelm Herschel) (1738 ж. қарашаның 15, Ганновер — 1822 ж. тамыздың 25, Лондон маңындағы Слау елді мекені) — 18 ғ. британ астрономы (жұлдызшысы) және сазгері.
| Уильям Гершель | |
|---|---|
 | |
| туған | 1738 ж. қарашаның 15 |
| Қайтыс болды | 1822 ж. тамыздың 25 |
| Этникалық тобы | еврей |
1783 ж. наурыздың 13-інде Уран ғаламшарын телескоппенен тауып ашты. 1789 ж. қыркүйектің Қоңырқайдың деген серігін, Уранның менен серіктерін ашты.
Өмірбаяны
Кедей сазгердың баласы. Каролина Һершелдің ағасы, Джон Һершелдің әкесі. Әскери оркестріне гобойшы болып қызметке түсті. 1755 ж. полктың құрамында Һанноверден сол кеpде одақтас болған Ұлыбританияға жіберілді. 1757 ж. әскери қызметінен кетіп, тек ән-күймен айналысуға басталды.
Органшы болып істеген, мектепте ән-күйден дәріс берген, кейін Бат деген ірі қалаға көшкен, оңда қоғамдық концерттерін жүргізген. Ән-күй теориясын зерттеп, математиканы оқуға басталды, ал математиканы оқып, өзіне оптика менен астрономиямен айналысуға жол ашты. Нәтижесінде жұлдызшы болып кетті.
1773 ж. үлкен телескопты сатып алуға қаражаты болмағандықтан, көбейтетін айналарын өзі жасап, телескоптарды қолдан жасауға бастайды. Оларды өзі пайдаланып, сатып жүруші еді де.
1783 ж. Уранды ашқаннан кейін, ғаламшарға Георг III-нің атын берген, бірақ ғаламшардың бұл атауы кең таратылмай, атауы Уран болып кеткен. Астрономияны сүйіп, ганноверлықтарға қамқор болушы да Ұлыбританияның патшасы Һершелге Патша Жұлдызшысы шенін беріп, оған бөлек зертханасын салуына қаржы берген.
1782 ж. бастап сіңлісі Каролинамен бірге телескоптарын жақсартып, жұлдыздарды зерттеген еді.
Телескоптарын жақсартып, айналарын диаметрін көбейтіп Һершел 1789 ж. өз кезіне сай ең үлкен телескопты жасай алды (негізгі фокустық қашықтығы 12 метр еді). Сол телескоппен жұмыс істеп, ьір ай ішінде-ақ, Һершел Қоңырқайдың пенен деген серіктерін ашты. Кейін Һершел Уранның менен деген серіктерін ашты.
Зерттеулер және үлесі
Зерттеулерінде, Һершел ғаламшарлардың серіктерін «аққан жұлдыздар» атап, «астероид» сөзін ғылымда алғаш рет пайдаланған еді. Жұлдыздардың жүйелерін тауып ашқан да Һершел еді.
Ал физикаға Һершелдің қосқан үлесі — инфрақызыл сәулесін ашылуы.
Һершелдің есімінде Айдағы, Қызылжұлдыздағы және кратерлер (шұңқырлар) атаған.
| Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Category:Wilhelm Herschel |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Uilyam Gershel agylsh Frederick William Hershel nem Friedrich Wilhelm Herschel 1738 zh karashanyn 15 Gannover 1822 zh tamyzdyn 25 London manyndagy Slau eldi mekeni 18 g britan astronomy zhuldyzshysy zhәne sazgeri Uilyam Gersheltugan 1738 zh karashanyn 15Қajtys boldy 1822 zh tamyzdyn 25Etnikalyk toby evrej 1783 zh nauryzdyn 13 inde Uran galamsharyn teleskoppenen tauyp ashty 1789 zh kyrkүjektin Қonyrkajdyn degen serigin Urannyn menen serikterin ashty ӨmirbayanyKedej sazgerdyn balasy Karolina Һersheldin agasy Dzhon Һersheldin әkesi Әskeri orkestrine gobojshy bolyp kyzmetke tүsti 1755 zh polktyn kuramynda Һannoverden sol kepde odaktas bolgan Ұlybritaniyaga zhiberildi 1757 zh әskeri kyzmetinen ketip tek әn kүjmen ajnalysuga bastaldy Organshy bolyp istegen mektepte әn kүjden dәris bergen kejin Bat degen iri kalaga koshken onda kogamdyk koncertterin zhүrgizgen Әn kүj teoriyasyn zerttep matematikany okuga bastaldy al matematikany okyp ozine optika menen astronomiyamen ajnalysuga zhol ashty Nәtizhesinde zhuldyzshy bolyp ketti 1773 zh үlken teleskopty satyp aluga karazhaty bolmagandyktan kobejtetin ajnalaryn ozi zhasap teleskoptardy koldan zhasauga bastajdy Olardy ozi pajdalanyp satyp zhүrushi edi de 1783 zh Urandy ashkannan kejin galamsharga Georg III nin atyn bergen birak galamshardyn bul atauy ken taratylmaj atauy Uran bolyp ketken Astronomiyany sүjip gannoverlyktarga kamkor bolushy da Ұlybritaniyanyn patshasy Һershelge Patsha Zhuldyzshysy shenin berip ogan bolek zerthanasyn saluyna karzhy bergen 1782 zh bastap sinlisi Karolinamen birge teleskoptaryn zhaksartyp zhuldyzdardy zerttegen edi Teleskoptaryn zhaksartyp ajnalaryn diametrin kobejtip Һershel 1789 zh oz kezine saj en үlken teleskopty zhasaj aldy negizgi fokustyk kashyktygy 12 metr edi Sol teleskoppen zhumys istep ir aj ishinde ak Һershel Қonyrkajdyn penen degen serikterin ashty Kejin Һershel Urannyn menen degen serikterin ashty Zertteuler zhәne үlesiZertteulerinde Һershel galamsharlardyn serikterin akkan zhuldyzdar atap asteroid sozin gylymda algash ret pajdalangan edi Zhuldyzdardyn zhүjelerin tauyp ashkan da Һershel edi Al fizikaga Һersheldin koskan үlesi infrakyzyl sәulesin ashyluy Һersheldin esiminde Ajdagy Қyzylzhuldyzdagy zhәne kraterler shunkyrlar atagan Ortakkorda bugan katysty media fajldar bar Category Wilhelm Herschel