Естай Беркімбайұлы (1874 жыл, қазіргі Павлодар облысы, Екібастұз ауданы, қарасты Ақкөл ауылы – 15 наурыз, 1946 жыл) — қазақтың көрнекті әншісі, ақын-сазгері, ҚазССР-нің еңбек сіңірген өнер қайраткері (1939).
Естай Беркімбайұлы | |
Туған күні | |
---|---|
Туған жері | қазіргі Павлодар облысы, Екібастұз ауданы, қарасты Ақкөл ауылы |
Қайтыс болған күні | |
Қайтыс болған жері | Куйбышев ауданы, Харков совхозының үшінші бөлімше |
Азаматтығы | Ресей империясы (1917) |
Ұлты | Қазақ |
Қызметі | |
Әкесі | Беркімбай |
Анасы | Күлипа |
Марапаттары мен сыйлықтары | 1939 жылы Қазақстан Республикасы композиторлар одағының мүшесі, «Еңбегі сіңген өнер қайраткері» құрметті атақтары берілді. |
Өмірбаяны
- Ол кедей отбасында туған. Естай әндік-ақындық ортада өскен, анасы Күлипа мен ағасы Байтолым белгілі әншілер болған. Естай олардан жыр, дастандар мен толғауларды орындау мәнерін үйренген. 16 жасында халық әндерін талантты орындаушы, халықтық музыка дәстүрін жалғастырушы тұлға.
- 20 жасында Ертіс атырабына белгілі әнші болды. Осы өнердің арқасында көп жерлерді (Қараөткел, Семей, Кереку, Зайсан, Тарбағатай, Жетісу) аралайды. Сұлу Көкше мен Баянға барады. Бұл сапарында Біржанмен кездесіп, оның өнерінен тәлім алды.
Әнші-сазгерлер Біржан, Ақан сері мен өнер-өнегесінен сусындаған Естай олардың тек әншілік-орындаушылық өнерін ғана емес, сазгерлік өнерін де ілгері дамытты: көптеген әндер ("Бір мысқал", "Майда қоңыр", "Ашу – пышақ", "Шоқ қара ағаш") шығарды.
Естайдың әнші-ақындық, сазгерлік талантын бүкіл қазақ сахарасына мәшһүр еткен әні – "Қорлан". Осы шығармасымен классик сазгерлердің қатарынан орын алды. "Қорлан" – Естай шығармаларының шыңы, жүрегі (Жұбанов А., Замана бұлбұлдары, А., 1963, 248-бет). "Қорлан" әнін М. Төлебаев "Біржан-Сара" операсында, Е. Г. Брусиловский "Ер Тарғын" операсында, С. И. Шабельский мен Л.М.Шаргородский "Қобыз бен оркестрге арналған концертінде" (2-бөлімінде) шығармашылықпен пайдаланды.
Жаңа өмір жайында "Туды күнім", "Өмір" атты әндер шығарды. 1939 жылы Алматыға келіп, көп әндерін нотаға түсіртті.
- Әншілік ақындық сайыстарға қатысып, Жамбылмен неше рет кездесті.
- Сол жылы Қазақстан Жазушылар Одағының ІІ сьезіне қатысты.
- Ұлы Отан соғысы жылдарында мәдени-үгіт бригадасында әсем әнімен, жалынды жырымен халықты жеңіске жігерлендірді.
- 1945 жылы Абайдың туғанына 100 жыл толу мерекесіне қатысты. Мұнда Нартай, Нұрлыбек т.б. ақындармен айтысқа түсті. Оған арнап М. Әлімбаев "Естай-Қорлан" поэмасын (1968) жазды.
Марапаттары
- 1939 жылы қыркүйегінде "Қазақстанның еңбек сіңірген өнер қайраткері" деген құрметті атақ берілді.
- 1940 жылы Қазақстан Композиторлар одағына мүше болып қабылданды.
Шығармалары
- "Майда қоңыр"
- "Жүректе"
- "Мәлике"
- "Өмір"
- "Қоңыр жел"
- "Дүние"
- "Шоққара ағаш"
- «Хұсни-Хорлан»- Әні мен сөзі Естайдікі, орынд. Р. Абдуллин
Дереккөздер
- Тарихи тұлғалар. Танымдық - көпшілік басылым. Мектеп жасындағы оқушылар мен көпшілікке арналған. Құрастырушы: Тоғысбаев Б. Сужикова А. – Алматы. “Алматыкітап баспасы”, 2009 ISBN 978-601-01-0268-2
Бұл — тұлға туралы мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Estaj Berkimbajuly 1874 zhyl kazirgi Pavlodar oblysy Ekibastuz audany karasty Akkol auyly 15 nauryz 1946 zhyl kazaktyn kornekti әnshisi akyn sazgeri ҚazSSR nin enbek sinirgen oner kajratkeri 1939 Estaj BerkimbajulyTugan kүni1874 1874 Tugan zherikazirgi Pavlodar oblysy Ekibastuz audany karasty Akkol auylyҚajtys bolgan kүni15 nauryz 1946 1946 03 15 Қajtys bolgan zheriKujbyshev audany Harkov sovhozynyn үshinshi bolimsheAzamattygyResej imperiyasy 1917 KSROҰltyҚazakҚyzmetiAkyn әnshi sazgerӘkesiBerkimbajAnasyKүlipaMarapattary men syjlyktary1939 zhyly Қazakstan Respublikasy kompozitorlar odagynyn mүshesi Enbegi singen oner kajratkeri kurmetti ataktary berildi ӨmirbayanyEstaj kitaby 2002 zhylOl kedej otbasynda tugan Estaj әndik akyndyk ortada osken anasy Kүlipa men agasy Bajtolym belgili әnshiler bolgan Estaj olardan zhyr dastandar men tolgaulardy oryndau mәnerin үjrengen 16 zhasynda halyk әnderin talantty oryndaushy halyktyk muzyka dәstүrin zhalgastyrushy tulga 20 zhasynda Ertis atyrabyna belgili әnshi boldy Osy onerdin arkasynda kop zherlerdi Қaraotkel Semej Kereku Zajsan Tarbagataj Zhetisu aralajdy Sulu Kokshe men Bayanga barady Bul saparynda Birzhanmen kezdesip onyn onerinen tәlim aldy Әnshi sazgerler Birzhan Akan seri men oner onegesinen susyndagan Estaj olardyn tek әnshilik oryndaushylyk onerin gana emes sazgerlik onerin de ilgeri damytty koptegen әnder Bir myskal Majda konyr Ashu pyshak Shok kara agash shygardy Estajdyn әnshi akyndyk sazgerlik talantyn bүkil kazak saharasyna mәshһүr etken әni Қorlan Osy shygarmasymen klassik sazgerlerdin katarynan oryn aldy Қorlan Estaj shygarmalarynyn shyny zhүregi Zhubanov A Zamana bulbuldary A 1963 248 bet Қorlan әnin M Tolebaev Birzhan Sara operasynda E G Brusilovskij Er Targyn operasynda S I Shabelskij men L M Shargorodskij Қobyz ben orkestrge arnalgan koncertinde 2 boliminde shygarmashylykpen pajdalandy Zhana omir zhajynda Tudy kүnim Өmir atty әnder shygardy 1939 zhyly Almatyga kelip kop әnderin notaga tүsirtti Әnshilik akyndyk sajystarga katysyp Zhambylmen neshe ret kezdesti Sol zhyly Қazakstan Zhazushylar Odagynyn II sezine katysty Ұly Otan sogysy zhyldarynda mәdeni үgit brigadasynda әsem әnimen zhalyndy zhyrymen halykty zheniske zhigerlendirdi 1945 zhyly Abajdyn tuganyna 100 zhyl tolu merekesine katysty Munda Nartaj Nurlybek t b akyndarmen ajtyska tүsti Ogan arnap M Әlimbaev Estaj Қorlan poemasyn 1968 zhazdy Marapattary1939 zhyly kyrkүjeginde Қazakstannyn enbek sinirgen oner kajratkeri degen kurmetti atak berildi 1940 zhyly Қazakstan Kompozitorlar odagyna mүshe bolyp kabyldandy Shygarmalary Majda konyr Zhүrekte Mәlike Өmir Қonyr zhel Dүnie Shokkara agash Husni Horlan Әni men sozi Estajdiki orynd R AbdullinDerekkozderTarihi tulgalar Tanymdyk kopshilik basylym Mektep zhasyndagy okushylar men kopshilikke arnalgan Қurastyrushy Togysbaev B Suzhikova A Almaty Almatykitap baspasy 2009 ISBN 978 601 01 0268 2 Bul tulga turaly makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi auystyru kazhet