Екібастұз — Павлодар облысының оңтүстік-батысында орналасқан қала. 1898 жылы негізі қаланып, қала дәрежесін 1957 жылы алды.
Қала | |||
Екібастұз | |||
| |||
Әкімшілігі | |||
---|---|---|---|
Ел | |||
Облысы | |||
Әкімі | Бейсекин Аян Уахитұлы | ||
Тарихы мен географиясы | |||
Координаттары | 51°43′ с. е. 75°19′ ш. б. / 51.717° с. е. 75.317° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 51°43′ с. е. 75°19′ ш. б. / 51.717° с. е. 75.317° ш. б. (G) (O) (Я) | ||
Құрылған уақыты | 1898 | ||
Алғашқы дерек | |||
Бұрынғы атаулары | Екібастұзуголь | ||
Қала статусы | 1957 | ||
Жер аумағы | 45 км² | ||
Биiктiкгі | 347 м | ||
Климаты | шұғыл континенті | ||
Уақыт белдеуі | UTC+5:00 | ||
Тұрғындары | |||
Тұрғыны | 128 981 адам (2023) | ||
Ұлттық құрамы | қазақтар 59,12 % | ||
Этнохороним | екібастұздық, екібастұздықтар | ||
Сандық идентификаторлары | |||
Телефон коды | +7 7187 | ||
Пошта индекстері | 141200—141209 | ||
Автомобиль коды | |||
Екібастұз қаласының әкімдігі | |||
Екібастұз шекарасы | |||
Ортаққордағы санаты: Екібастұз |
Этимологиясы
Осы өңірде тас көмір кені ашылғанға дейін, оның күншығыс жағында жатқан тұзды көл ерте заманнан бері «Екібастұз» деп мұрағаттық құжаттардан белгілі. Осыған байланысты кейін бұл жерден табылған тас көмір кені де, оның жанына орнаған қалашық пен қала да «Екібастұз» деп аталады.
Екібастұз қаласы өзінің жастығына қарамастан теңдесі жоқ алып кәсіпорындарымен бүкіл әлемге танымал болып отыр. Қысқа ғана мерзім ішінде Қазақстанның «қара алтынды» жерінде пайда болған қала біздің замандастарымыз үшін аты аңызға айналған қала болып отыр. Тек қана Екібастұзда тұңғыш рет Қазақстанда көптеген алдыңғы қатарлы технология өмірге келді, жаңа үлгідегі құрал-жабдықтар зерттелді.
Екібастұз қаласы - кеншілер мен энергетиктердің мақтанышы. Қала орасан зор, әлемдегі бай тас көмірімен танылып отыр. №1, 2-МАЭС- тердің іске қосылуы арқасында Екібастұз жылу энергетикалық кешенінің ірі орталығы болып отыр. Бүгінгі таңда үш бірдей – «Богатырь», «Солтүстік» және «Шығыс» кеніштерінде көмір өндіріледі. Екібастұз көмірі Қазақстанның, Орал, мен Батыс Сібірдің электр станцияларының жұмыстарын үздіксіз қамтамасыз етіп отыр. Қала тек географиялық орнымен ғана емес,сонымен қатар тарихи ерекшелігіне байланысты қалыптасты. Екібастұз көмірі мен электр қуаты бүкіл аймақтың кәсіпорындар: Павлодар химия, мұнай өңдеу, алюминий, трактор, Ақсу ферроқорытпа зауыттары - Екібастұздағы «қара алтынның» арқасында өркендеп отыр. Сондай-ақ Екібастұз көмірі Қазақстан мен Ресейдің арасын жалғастырушы буын болып табылады. «Шығыс» кеніші - әлемдік тәжірибеде тұңғыш рет бейімделген көмір қабаты жағдайында көлденең жатқан шектеулі қуатымен жобаланды және көмір шығарудың жаңа технологиясын енгізді.
Бұқаралық ақпарат құралдары
- Екiбастұздан шығатын баспасөз:
- қазақ тiлiндегi «Отарқа» газеті
- апталық «Голос Экибастуза Мұрағатталған 2 тамыздың 2009 жылы.»
- «Экибастузское обозрение» газетасы
- «Деловой Экибастуз» Мұрағатталған 8 сәуірдің 2009 жылы. журналы
- жарнама хабар апталығы «Витрина» Мұрағатталған 7 ақпанның 2009 жылы.
- 2 телеарна жұмыс iстейдi
- «Екiбастұз қалалалық телеарнасы» (ЕҚТ) — 5-шi арна МВ
- «Арта ТВ» — 32-шi арна ДМВ
- 6 радиостанса бар:
- «Павлодар» радиосы 102,1 МГц
- «Русское радио — Азия» 102,6 МГц
- «Love» радиосы 103.6 МГц
- «NS» радиосы 104,2 МГц
- «Ретро FM» радиосы 105,2 МГц
- «Қазақ радиосы» 106,9 МГц.
Халқы
Тұрғындар саны — 128 981 адам, ал бірнеше ауылдық аймақтарындағы тұрғындарымен қоса 145 491 адам (1 қаңтар 2023 жылғы санақ бойынша).
Ұлттық құрамы (1 қаңтар 2019 ж. бойынша):
- Қазақтар — 87 087 адам. (56,93 %)
- Орыстар — 48 129 адам. (31,46 %)
- Украиндықтар — 5653 адам. (3,7 %)
- Татарлар — 3701 адам. (2,42 %)
- Немістер — 2495 адам. (1,63 %)
- Басқалары — 5 906 адам. (3,86 %)
- Барлығы — 152 971 адам. (100,00 %)
2009 | 2021 | 2021 2009-ға пайызбен | Ерлер 2009 | Ерлер 2021 | 2021 2009-ға пайызбен | Әйелдер 2009 | Әйелдер 2021 | 2021 2009-ға пайызбен |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
125012 | ▲129748 | 103,8 | 58951 | ▲61974 | 105,1 | 66061 | ▲67774 | 102,6 |
Дереккөздер
- Аян Бейсекин назначен акимом Экибастуза (16 тамыз 2022).
- Қазақстан Республикасы халқының жынысы және жергілікті жердің типіне қарай саны (2023 жылғы 1 қаңтарға)
- Қазақстан Республикасы халқының жекелеген этностары бойынша саны (2022 жыл басына)
- Дереккөз қатесі: Жарамсыз
<ref>
тегі; no text was provided for refs namedStat2019
- 2021 жылғы ұлттық халық санағының қорытындылары
Бұл — география бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Ekibastuz Pavlodar oblysynyn ontүstik batysynda ornalaskan kala 1898 zhyly negizi kalanyp kala dәrezhesin 1957 zhyly aldy ҚalaEkibastuzEltanbasyӘkimshiligiEl Қazakstan ҚazakstanOblysyPavlodar oblysyӘkimiBejsekin Ayan UahitulyTarihy men geografiyasyKoordinattary51 43 s e 75 19 sh b 51 717 s e 75 317 sh b 51 717 75 317 G O Ya Koordinattar 51 43 s e 75 19 sh b 51 717 s e 75 317 sh b 51 717 75 317 G O Ya Қurylgan uakyty1898Algashky derek1876Buryngy ataularyEkibastuzugolҚala statusy1957Zher aumagy45 km Biiktikgi347 mKlimatyshugyl kontinentiUakyt beldeuiUTC 5 00TurgyndaryTurgyny128 981 adam 2023 Ұlttyk kuramykazaktar 59 12 orystar 29 97 ukraindar 3 37 tatarlar 2 36 nemister 1 47 belorustar 0 56 baskalary 3 15 Etnohoronimekibastuzdyk ekibastuzdyktarSandyk identifikatorlaryTelefon kody 7 7187Poshta indeksteri141200 141209Avtomobil kodyS 14Ekibastuz kalasynyn әkimdigi kaz orys EkibastuzEkibastuz shekarasyOrtakkordagy sanaty EkibastuzEtimologiyasyOsy onirde tas komir keni ashylganga dejin onyn kүnshygys zhagynda zhatkan tuzdy kol erte zamannan beri Ekibastuz dep muragattyk kuzhattardan belgili Osygan bajlanysty kejin bul zherden tabylgan tas komir keni de onyn zhanyna ornagan kalashyk pen kala da Ekibastuz dep atalady Ekibastuz kalasy ozinin zhastygyna karamastan tendesi zhok alyp kәsiporyndarymen bүkil әlemge tanymal bolyp otyr Қyska gana merzim ishinde Қazakstannyn kara altyndy zherinde pajda bolgan kala bizdin zamandastarymyz үshin aty anyzga ajnalgan kala bolyp otyr Tek kana Ekibastuzda tungysh ret Қazakstanda koptegen aldyngy katarly tehnologiya omirge keldi zhana үlgidegi kural zhabdyktar zertteldi Ekibastuz kalasy kenshiler men energetikterdin maktanyshy Қala orasan zor әlemdegi baj tas komirimen tanylyp otyr 1 2 MAES terdin iske kosyluy arkasynda Ekibastuz zhylu energetikalyk kesheninin iri ortalygy bolyp otyr Bүgingi tanda үsh birdej Bogatyr Soltүstik zhәne Shygys kenishterinde komir ondiriledi Ekibastuz komiri Қazakstannyn Oral men Batys Sibirdin elektr stanciyalarynyn zhumystaryn үzdiksiz kamtamasyz etip otyr Қala tek geografiyalyk ornymen gana emes sonymen katar tarihi ereksheligine bajlanysty kalyptasty Ekibastuz komiri men elektr kuaty bүkil ajmaktyn kәsiporyndar Pavlodar himiya munaj ondeu alyuminij traktor Aksu ferrokorytpa zauyttary Ekibastuzdagy kara altynnyn arkasynda orkendep otyr Sondaj ak Ekibastuz komiri Қazakstan men Resejdin arasyn zhalgastyrushy buyn bolyp tabylady Shygys kenishi әlemdik tәzhiribede tungysh ret bejimdelgen komir kabaty zhagdajynda koldenen zhatkan shekteuli kuatymen zhobalandy zhәne komir shygarudyn zhana tehnologiyasyn engizdi Bukaralyk akparat kuraldaryEkibastuzdan shygatyn baspasoz kazak tilindegi Otarka gazeti aptalyk Golos Ekibastuza Muragattalgan 2 tamyzdyn 2009 zhyly Ekibastuzskoe obozrenie gazetasy Delovoj Ekibastuz Muragattalgan 8 sәuirdin 2009 zhyly zhurnaly zharnama habar aptalygy Vitrina Muragattalgan 7 akpannyn 2009 zhyly 2 telearna zhumys istejdi Ekibastuz kalalalyk telearnasy EҚT 5 shi arna MV Arta TV 32 shi arna DMV6 radiostansa bar Pavlodar radiosy 102 1 MGc Russkoe radio Aziya 102 6 MGc Love radiosy 103 6 MGc NS radiosy 104 2 MGc Retro FM radiosy 105 2 MGc Қazak radiosy 106 9 MGc HalkyTurgyndar sany 128 981 adam al birneshe auyldyk ajmaktaryndagy turgyndarymen kosa 145 491 adam 1 kantar 2023 zhylgy sanak bojynsha Ұlttyk kuramy 1 kantar 2019 zh bojynsha Қazaktar 87 087 adam 56 93 Orystar 48 129 adam 31 46 Ukraindyktar 5653 adam 3 7 Tatarlar 3701 adam 2 42 Nemister 2495 adam 1 63 Baskalary 5 906 adam 3 86 Barlygy 152 971 adam 100 00 2021 zhylgy ulttyk halyk sanagynyn korytyndysy bojynsha halkynyn sany 2009 2021 2009 2021 2021 2009 ga pajyzben Erler 2009 Erler 2021 2021 2009 ga pajyzben Әjelder 2009 Әjelder 2021 2021 2009 ga pajyzben125012 129748 103 8 58951 61974 105 1 66061 67774 102 6DerekkozderAyan Bejsekin naznachen akimom Ekibastuza 16 tamyz 2022 Қazakstan Respublikasy halkynyn zhynysy zhәne zhergilikti zherdin tipine karaj sany 2023 zhylgy 1 kantarga Қazakstan Respublikasy halkynyn zhekelegen etnostary bojynsha sany 2022 zhyl basyna Derekkoz katesi Zharamsyz lt ref gt tegi no text was provided for refs named Stat2019 2021 zhylgy ulttyk halyk sanagynyn korytyndylary Bul geografiya bojynsha makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi auystyru kazhet