Өзбекстан елтаңбасы (өзб. Oʻzbekiston gerbi) немесе Өзбекстан эмблемасы ресми түрде 1992 жылы 2 шілде күні қабылданды. 1992 жылғы тәуелсіздігінен бұрын Өзбекстанның елтаңбасы Кеңес Одағының басқа елтаңбаларына ұқсас болған. Қазіргі елтаңбаның өзінің де онымен ұқсастығы бар.
Өзбекстан мемлекеттік елтаңбасы (өзб. Oʻzbekiston Respublikasi davlat gerbi Ўзбекистон Республикаси давлат герби) | |
| |
Негізгі ақпараттар | |
---|---|
Иелік етуші | |
Бекітілді | 2 шілде, 1992 |
Негізі |
|
Ұран | O‘ZBEKISTON |
Алғашқы нұсқалары |
|
Өзбекстан құрамындағы Қарақалпақстан автономиясының елтаңбасы осы елтаңбаға негізделген, айырмашылығында тек қарақалпақтардың ұлттық түстерінің (көк, алтын, жасыл) көбірек қолданылуы және тек бір Сырдария өзенінің бейнеленуі.
Сипаттамасы
Эмблемасындағы мақта мен бидай баулары Өзбекстанның табиғи байлығына назар аудартады. Өзбекстан КСРО заманында мақта өсімдігінің басты экспорттаушысы болған, және оны кейде "ақ алтын" деп те атайды. Бидай елдегі байлықты мен ынтымақтастықты білдіреді. Эмблеманың төбесінде Рубғ белгісі (۞) (түркі халықтарының бірлігі) мен оның ішіндегі жарты ай мен жұлдыз (Ислам діні) бейнеленген. Ортасында басы оң жаққа қараған, қанаттарын үстіге жайған бейнеленген. Бұл аңыз құсы бейбітшіліктің және бостандыққа күрестің символы болып келеді. Хума қанаттары көтеріліп жатқан күн, таулар мен жасыл даланы қоршап тұр. Симметриялы тұрған екі өзен: Сырдария мен Әмудария. Хума құсының астында елдің латын әліпбиіндегі аты, "O‘ZBEKISTON" жазылған.
Тарихы
Қазан төңкерісінен бұрын болған Бұхара әмірлігі мен Хиуа хандығы сияқты мемлекеттердің елтаңбалары болмаған, өйткені елтаңба деген рәміз сол заманда тек батыс елдерімен қолданылған еді.
Бұхара Халық Республикасы
1920 жылы 1 қыркүйек күні Чарджоу қаласында бұхара коммунистері мен Жас Бұхаралықтар РКФСР қолдауымен Сейіт-Әлімхан әміршіні тақтан құлатып, әмірліктің билігін құрту мақсатымен көтеріліс ұйымдастырды. 1920 жылы 14 қыркүйекте елде республикалық билік орнады. 8 қазан күні Бүкілбұхаралық құрылтайда Бұхара Халық Кеңес Республикасының ұйымдастырылуы жарияланды, келесі жылы 23 қыркүйек күні жаңа ата заң мен тұңғыш елтаңба қабылданды.
Өзбек Кеңестік Социалистік Республикасы
1925 жылы 13–15 ақпан күндері Бұхара қаласында Кеңестердің тұңғыш Өзбек Съезінде Өзбек Кеңестік Социалистік Республикасының құрылуы жайлы декларация жасалды. 22 маусым 1925 жаңа конституция, жаңа республика және оның елтаңбасы пайда болды. Елтаңбада урақ (), бидай мен мақта, қызыл таспа, көтерілген күн мен ақ жұлдыз бейнеленген еді. Екі жақтан өзбек тілінде және екінші жақтан орыс тілінде «Барлық елдердің пролетарлары, бірігіңдер!» тексті тұрды.
1927–1928 жылдары өзбек тілінің әліпбиін араб жазуынан атты латын әліппесіне ауыстыру мақсатымен реформа жасалды. Яңалифтің басты мақсаты ретінде КСРО жеріндегі барлық түркілердің жазуын бірдей жасау қойылды. Осының әсерінен елтаңбаның дизайны да өзгерту керек болды. Және де Тәжікстан Өзбек КСР құрамынан шығып, 1929 жылы өзінің Тәжік КСР құрды.
1939 жылы 11 маусым күні КСРО Орталық Үкіметі барлық тілдердің әліпбилерінің кириллицаға ауыстырылуы жайлы бұйрыққа қол қойды. 8 мамыр 1940 күні орыс тілінің кириллицасына негізделіп өзбек тілінің жазуы өзгертілді. 16 қаңтар 1941 күні елтаңбасы да өзгеріске ұшырап, латын сөздері кирил сөздеріне ауыстырылды. Өзбек КСР елтаңбасында «Ӯз.С.С.Р.» жазуы пайда болды. Текстінен басқа тағы бірнеше өзгерістерге ұшыраған елтаңба КСРО-ның ыдырауына дейін сақталып қалды.
Галерея
- Өзбекстан Президенттік штандартындағы елтаңба
- Қарақалпақстан эмблемасы
- Мәскеудегі парадтағы латын әліпбиіндегі Өзбек КСР елтаңбасы
- Өзбек КСР елтаңбасы бейнеленген пошта маркасы
Тағы көріңіз
- Өзбекстан туы
- Қарақалпақстан елтаңбасы
Дереккөздер
- Гербы Узбекистана: БНСР (орысша) 17 қыркүйек 2015. Мұрағатталған. 17 қыркүйек 2015.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Өzbekstan eltanbasy ozb Oʻzbekiston gerbi nemese Өzbekstan emblemasy resmi tүrde 1992 zhyly 2 shilde kүni kabyldandy 1992 zhylgy tәuelsizdiginen buryn Өzbekstannyn eltanbasy Kenes Odagynyn baska eltanbalaryna uksas bolgan Қazirgi eltanbanyn ozinin de onymen uksastygy bar Өzbekstan memlekettik eltanbasy ozb Oʻzbekiston Respublikasi davlat gerbi Ўzbekiston Respublikasi davlat gerbi Negizgi akparattarIelik etushi ӨzbekstanBekitildi2 shilde 1992NegiziҰranO ZBEKISTONAlgashky nuskalary Өzbekstan kuramyndagy Қarakalpakstan avtonomiyasynyn eltanbasy osy eltanbaga negizdelgen ajyrmashylygynda tek karakalpaktardyn ulttyk tүsterinin kok altyn zhasyl kobirek koldanyluy zhәne tek bir Syrdariya ozeninin bejnelenui SipattamasyEmblemasyndagy makta men bidaj baulary Өzbekstannyn tabigi bajlygyna nazar audartady Өzbekstan KSRO zamanynda makta osimdiginin basty eksporttaushysy bolgan zhәne ony kejde ak altyn dep te atajdy Bidaj eldegi bajlykty men yntymaktastykty bildiredi Emblemanyn tobesinde Rubg belgisi tүrki halyktarynyn birligi men onyn ishindegi zharty aj men zhuldyz Islam dini bejnelengen Ortasynda basy on zhakka karagan kanattaryn үstige zhajgan bejnelengen Bul anyz kusy bejbitshiliktin zhәne bostandykka kүrestin simvoly bolyp keledi Huma kanattary koterilip zhatkan kүn taular men zhasyl dalany korshap tur Simmetriyaly turgan eki ozen Syrdariya men Әmudariya Huma kusynyn astynda eldin latyn әlipbiindegi aty O ZBEKISTON zhazylgan TarihyҚazan tonkerisinen buryn bolgan Buhara әmirligi men Hiua handygy siyakty memleketterdin eltanbalary bolmagan ojtkeni eltanba degen rәmiz sol zamanda tek batys elderimen koldanylgan edi Buhara Halyk Respublikasy BHR eltanbasy 1920 zhyly 1 kyrkүjek kүni Chardzhou kalasynda buhara kommunisteri men Zhas Buharalyktar RKFSR koldauymen Sejit Әlimhan әmirshini taktan kulatyp әmirliktin biligin kurtu maksatymen koterilis ujymdastyrdy 1920 zhyly 14 kyrkүjekte elde respublikalyk bilik ornady 8 kazan kүni Bүkilbuharalyk kuryltajda Buhara Halyk Kenes Respublikasynyn ujymdastyryluy zhariyalandy kelesi zhyly 23 kyrkүjek kүni zhana ata zan men tungysh eltanba kabyldandy Өzbek Kenestik Socialistik Respublikasy Tolyk makalasy Өzbek Kenestik Socialistik Respublikasynyn tungysh eltanbasy 1925 1929 1925 zhyly 13 15 akpan kүnderi Buhara kalasynda Kenesterdin tungysh Өzbek Sezinde Өzbek Kenestik Socialistik Respublikasynyn kuryluy zhajly deklaraciya zhasaldy 22 mausym 1925 zhana konstituciya zhana respublika zhәne onyn eltanbasy pajda boldy Eltanbada urak bidaj men makta kyzyl taspa koterilgen kүn men ak zhuldyz bejnelengen edi Eki zhaktan ozbek tilinde zhәne ekinshi zhaktan orys tilinde Barlyk elderdin proletarlary biriginder teksti turdy 1929 1937 zhylgy Yanaliftegi eltanbasy 1927 1928 zhyldary ozbek tilinin әlipbiin arab zhazuynan atty latyn әlippesine auystyru maksatymen reforma zhasaldy Yanaliftin basty maksaty retinde KSRO zherindegi barlyk tүrkilerdin zhazuyn birdej zhasau kojyldy Osynyn әserinen eltanbanyn dizajny da ozgertu kerek boldy Zhәne de Tәzhikstan Өzbek KSR kuramynan shygyp 1929 zhyly ozinin Tәzhik KSR kurdy Өzbek KSR songy eltanbasy 1939 zhyly 11 mausym kүni KSRO Ortalyk Үkimeti barlyk tilderdin әlipbilerinin kirillicaga auystyryluy zhajly bujrykka kol kojdy 8 mamyr 1940 kүni orys tilinin kirillicasyna negizdelip ozbek tilinin zhazuy ozgertildi 16 kantar 1941 kүni eltanbasy da ozgeriske ushyrap latyn sozderi kiril sozderine auystyryldy Өzbek KSR eltanbasynda Ӯz S S R zhazuy pajda boldy Tekstinen baska tagy birneshe ozgeristerge ushyragan eltanba KSRO nyn ydyrauyna dejin saktalyp kaldy GalereyaӨzbekstan Prezidenttik shtandartyndagy eltanba Қarakalpakstan emblemasy Mәskeudegi paradtagy latyn әlipbiindegi Өzbek KSR eltanbasy Өzbek KSR eltanbasy bejnelengen poshta markasyTagy korinizӨzbekstan tuy Қarakalpakstan eltanbasyDerekkozderGerby Uzbekistana BNSR oryssha 17 kyrkүjek 2015 Muragattalgan 17 kyrkүjek 2015