Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ұланбатыр (моңғ. Улаанбаатар /ʊɮɑːŋ.bɑːtʰɑ̆r/) — Моңғолияның астанасы және де ең үлкен қаласы. 2012 жылғы дерек бойынша қала тұрғындарының саны 1,2 миллионнан астам.
| Қала | |||
| Ұланбатыр | |||
| Улаанбаатар моңғ. ᠤᠯᠠᠭᠠᠨᠪᠠᠭᠠᠲᠤᠷ | |||
 | |||
| |||
| Әкімшілігі | |||
|---|---|---|---|
| Ел | |||
| Статусы | Астана | ||
| Мэр | Сайнбуянгийн Амарсайхан | ||
| Тарихы мен географиясы | |||
| Координаттары | 47°55′00″ с. е. 106°55′00″ ш. б. / 47.91667° с. е. 106.91667° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 47°55′00″ с. е. 106°55′00″ ш. б. / 47.91667° с. е. 106.91667° ш. б. (G) (O) (Я) | ||
| Құрылған уақыты | 1639 | ||
| Бұрынғы атаулары | 1706 ж. дейін Урга (моңғ. Өргөө) | ||
| Жер аумағы | 4 704,4 км² | ||
| Орталығының биiктігі | 1350 м | ||
| Уақыт белдеуі |
| ||
| Тұрғындары | |||
| Тұрғыны | 1 405 000 адам (2017) | ||
| Тығыздығы | 297,8 адам/км² | ||
| Сандық идентификаторлары | |||
| Телефон коды | +976 (0)11 | ||
| Пошта индексі | 210 xxx | ||
| Автомобиль коды | УА_, УБ_, УН_ | ||
| ulaanbaatar.mn | |||
Ұланбатыр шекарасы | |||
 Ортаққордағы санаты: Ұланбатыр | |||
Ұланбатыр Моңғолияның орталық бөлігінде өзенінің бойында, теңіз деңгейінен 1310 м биіктікте орналасқан. Ел басқару орталығынан басқа экономика, мәдениет, білім, денсаулық орталығы болып келеді. Ұланбатыр транспорт жолдарының орталығы Моңғолияның барлық қалаларымен байланысады, темір жол арқылы Ресейдің Транс-Сібір және Қытай темір жол торабына қосыла алады.
Ұланбатыр қаласы алғаш 1639 жылы Буддизм орталығы болып орнаған, 1921 жылғы революциядан кейін ел астанасы болған. Көне түркі тілінде ұлан сөзі жас мағынасын береді. Ұлан-батыр яғни Жас-батыр қала мағыналы болады.
Атауы
Моңғолша
Ұлаанбаатар қаласының тарихта көптеген атулары болған. 1639-1706 жылдары Өргөө, 1706-1911 жылдары Их Хүрээ, Да Хүрээ немесе жай Хүрээ деп аталған. 1911 жылы тәуелсіздік алғаннан кейін Нийслэл Хүрээ деп аталған.
1924 жылы Моңғол Халық Республикасының (моңғ. Бүгд Найрамдах Монгол Ард Улс) астанасы болып, Ұлаанбаатар (Моңғол жазуы бойынша: 
) болып өзгерген. Ұлаанбаатар аталуына сол жылдары Моңғолияда Коминтери ұйымының басшысы Тұрар Рысқұловпен ықпалы болған деп айтылады. Ұлаанбаатар сөзінің қазақша мағанасы Қызыл батыр.
Басқа тілдерде
1924 жылға дейін Еуропа және Солтүстік Америкада Ұланбатырды көбінесе Урга', Urga (Өргөө-Орда, үй деген мағынаға жақын сөз) немесе Күрээ, Kureе деп аталып келген.
Ұланбатыр қаласы 1911 жылға дейін бір бөлігі болған Манжурия тілінде Күрээ аталған.
Географиясы
Ұланбатыр қаласы өзенінің бойында, , , , деген төрт таудың ортасында теңіз деңгейінен 1351 м биіктікте орналасқан.
Ауа райы
Ұланбатыр қаласы теңіз деңгейінен биік және теңізден бірнеше жүз шақырым қашық орналасқандықтан дүниежүзіндегі суық астаналардың бірі болып саналады. Жылдағы орташа температура -1.3 °C. жазы қысқа әрі жылы, қысы қатты суық әрі ұзаққа созылады. Жылдық орташа жауын-шашын мөлшері 242.7 мм, ылғалдылығы 69%
Әкімшілік құрылысы
Ұланбатыр қаласы Моңғолияның астанасы , , , , Сүхбаатар, , , , деген 9 ауданға (моңғ. дүүрэг) бөлінеді. Аудандар кварталы-шағынаудандардан (моңғ. хороо) тұрады.
Қала әкіміне үміткер атын төрт жыл сайын сайланып тұратын Қалалық мәслихат басшысы премьер-министрге ұсынады. Үкімет басшысы өз тарапынан ұсынылған үміткерді қала әкімі ретінде төрт жылға сайлайды.
Қала халқы
2008 жылғы Маусым айында қала тұрғындарының саны 1,044,500 тығыздығы әр шаршы шақырымға 222 адамнан. Барлық тұрғындардың 67%-сі 35-тен төмен жастар оның 30% 16-дан төмен жастағы балалар.
| (район) | (микро район). | Халық саны (01.01.2006) | Ауданы км² | тығыздығы адам./км² |
|---|---|---|---|---|
| Баянғол | 20 | 160 479 | 29,5 | 5440.0 |
| Чингэлтэй | 18 | 130 501 | 89,3 | 1461,4 |
| Сүхбаатар | 16 | 117 233 | 208,4 | 562,5 |
| Хан-Уул | 14 | 87 912 | 484,7 | 181,4 |
| Сонгинохайрхан | 21 | 204 587 | 1200,6 | 170,4 |
| Баянзүрх | 20 | 196 132 | 1244,1 | 157,6 |
| Бағануур | 4 | 25 261 | 620,2 | 40,7 |
| Налайх | 6 | 26 529 | 687,6 | 38,6 |
| Бағахангай | 2 | 3776 | 140,0 | 27,0 |
| Ұланбатыр бойынша | 121 | 952 410 | 4704,4 | 202,5 |
Транспорт
Халықаралық
Ұланбатыр қаласының оңтүстік шығыс бөлігінде, қаладан 18 км жерде орналасқан. Әуежайдан Токио, Сеул, Берлин, Мәскеу, , Бейжің қалаларына тұрақты ұшақ қатынайды. Ұланбатырдағы Моңғолия темір жолы торабы , қосылған.
Ішкі
Ұланбатыр қаласы Моңғолияның барлық қалаларымен жол қатынасы бар. Бұл жолдардың көбісі асфальт төселмеген қиыршық тасты жолдар болып келеді.
Білім және Ғылым
Ұланбатыр қаласы елді білім және ғылым орталығы болып келеді. Мұнда Моңғолия Ғылым акедемиясы, Университеттер, Ғылыми зерттеу институттары жұмыс істеуде.
Экономика
Қаланың бір ерекшелігі мұнда елдегі кәсіпорындардың ең көп бөлігі орналасқандығында. Қаладағы бес мыңға жуық кәсіпорын Моңғолия елінің жалпы ішкі өнімнің 40% өндіруде. Қаладағы Ұланбатыр ЖЭО 1, Ұланбатыр ЖЭО 2, Ұланбатыр ЖЭО-3, Ұланбатыр ЖЭО-4 елдің жалпы электроэнергиясының 85 % шығарады.
Мәдениет
 |  |  |
| Мемлекеттік опера театры | Драма театры | Ұлттық галерея |
Туризм
Ұланбатыр қаласында қымбат тарихи жәдігерлер сақталған музейлер, Будда мәдениет орталығы, және қала төңірегінде әсем табиғаты бар жерлер көп. Қала басшылары туристерді тарту үшін көптеген жұмыстар іс шараларды өткізуде.
Бауырлас қалалар
Дереккөздер
- Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагч С.Амарсайхан
- “Нийслэл хотын эдийн засаг, нийгмийн байдал” 2017 оны 11-р сарын статистикийн танилцуулга (қараша 2017)
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Ұlanbatyr mong Ulaanbaatar ʊɮɑːŋ bɑːtʰɑ r Mongoliyanyn astanasy zhәne de en үlken kalasy 2012 zhylgy derek bojynsha kala turgyndarynyn sany 1 2 millionnan astam ҚalaҰlanbatyrUlaanbaatar mong ᠤᠯᠠᠭᠠᠨᠪᠠᠭᠠᠲᠤᠷEltanbasyӘkimshiligiEl Mongoliya MongoliyaStatusyAstanaMerSajnbuyangijn AmarsajhanTarihy men geografiyasyKoordinattary47 55 00 s e 106 55 00 sh b 47 91667 s e 106 91667 sh b 47 91667 106 91667 G O Ya Koordinattar 47 55 00 s e 106 55 00 sh b 47 91667 s e 106 91667 sh b 47 91667 106 91667 G O Ya Қurylgan uakyty1639Buryngy ataulary1706 zh dejin Urga mong Өrgoo 1911 zh dejin Ih hure mong Ih hүree 1924 zh dejin Nijslel hure mong Nijslel hүree Zher aumagy4 704 4 km Ortalygynyn biiktigi1350 mUakyt beldeuiTurgyndaryTurgyny1 405 000 adam 2017 Tygyzdygy297 8 adam km Sandyk identifikatorlaryTelefon kody 976 0 11Poshta indeksi210 xxxAvtomobil kodyUA UB UN ulaanbaatar mn mong agyl ҰlanbatyrҰlanbatyr shekarasyOrtakkordagy sanaty Ұlanbatyr source source source source source Ulaanbaatar Ұlanbatyr Mongoliyanyn ortalyk boliginde ozeninin bojynda teniz dengejinen 1310 m biiktikte ornalaskan El baskaru ortalygynan baska ekonomika mәdeniet bilim densaulyk ortalygy bolyp keledi Ұlanbatyr transport zholdarynyn ortalygy Mongoliyanyn barlyk kalalarymen bajlanysady temir zhol arkyly Resejdin Trans Sibir zhәne Қytaj temir zhol torabyna kosyla alady Ұlanbatyr kalasy algash 1639 zhyly Buddizm ortalygy bolyp ornagan 1921 zhylgy revolyuciyadan kejin el astanasy bolgan Kone tүrki tilinde ulan sozi zhas magynasyn beredi Ұlan batyr yagni Zhas batyr kala magynaly bolady AtauyMongolsha Ұlaanbaatar kalasynyn tarihta koptegen atulary bolgan 1639 1706 zhyldary Өrgoo 1706 1911 zhyldary Ih Hүree Da Hүree nemese zhaj Hүree dep atalgan 1911 zhyly tәuelsizdik algannan kejin Nijslel Hүree dep atalgan 1924 zhyly Mongol Halyk Respublikasynyn mong Bүgd Najramdah Mongol Ard Uls astanasy bolyp Ұlaanbaatar Mongol zhazuy bojynsha bolyp ozgergen Ұlaanbaatar ataluyna sol zhyldary Mongoliyada Kominteri ujymynyn basshysy Turar Ryskulovpen ykpaly bolgan dep ajtylady Ұlaanbaatar sozinin kazaksha maganasy Қyzyl batyr Baska tilderde 1924 zhylga dejin Europa zhәne Soltүstik Amerikada Ұlanbatyrdy kobinese Urga Urga Өrgoo Orda үj degen magynaga zhakyn soz nemese Kүree Kuree dep atalyp kelgen Ұlanbatyr kalasy 1911 zhylga dejin bir boligi bolgan Manzhuriya tilinde Kүree atalgan GeografiyasyҰlanbatyr kalasy ozeninin bojynda degen tort taudyn ortasynda teniz dengejinen 1351 m biiktikte ornalaskan Aua rajy Ұlanbatyr kalasynyn aua rajy Ұlanbatyr kalasy teniz dengejinen biik zhәne tenizden birneshe zhүz shakyrym kashyk ornalaskandyktan dүniezhүzindegi suyk astanalardyn biri bolyp sanalady Zhyldagy ortasha temperatura 1 3 C zhazy kyska әri zhyly kysy katty suyk әri uzakka sozylady Zhyldyk ortasha zhauyn shashyn molsheri 242 7 mm ylgaldylygy 69 Әkimshilik kurylysyҰlanbatyr kalasynyn әkimshilik kurylysy Ұlanbatyr kalasy Mongoliyanyn astanasy Sүhbaatar degen 9 audanga mong dүүreg bolinedi Audandar kvartaly shagynaudandardan mong horoo turady Қala әkimine үmitker atyn tort zhyl sajyn sajlanyp turatyn Қalalyk mәslihat basshysy premer ministrge usynady Үkimet basshysy oz tarapynan usynylgan үmitkerdi kala әkimi retinde tort zhylga sajlajdy Қala halky2008 zhylgy Mausym ajynda kala turgyndarynyn sany 1 044 500 tygyzdygy әr sharshy shakyrymga 222 adamnan Barlyk turgyndardyn 67 si 35 ten tomen zhastar onyn 30 16 dan tomen zhastagy balalar rajon mikro rajon Halyk sany 01 01 2006 Audany km tygyzdygy adam km Bayangol 20 160 479 29 5 5440 0Chingeltej 18 130 501 89 3 1461 4Sүhbaatar 16 117 233 208 4 562 5Han Uul 14 87 912 484 7 181 4Songinohajrhan 21 204 587 1200 6 170 4Bayanzүrh 20 196 132 1244 1 157 6Baganuur 4 25 261 620 2 40 7Nalajh 6 26 529 687 6 38 6Bagahangaj 2 3776 140 0 27 0Ұlanbatyr bojynsha 121 952 410 4704 4 202 5TransportҰlanbatyr kalasynyn vokzalyHalykaralyk Ұlanbatyr kalasynyn ontүstik shygys boliginde kaladan 18 km zherde ornalaskan Әuezhajdan Tokio Seul Berlin Mәskeu Bejzhin kalalaryna turakty ushak katynajdy Ұlanbatyrdagy Mongoliya temir zholy toraby kosylgan Ishki Ұlanbatyr kalasy Mongoliyanyn barlyk kalalarymen zhol katynasy bar Bul zholdardyn kobisi asfalt toselmegen kiyrshyk tasty zholdar bolyp keledi Bilim zhәne ҒylymҰlanbatyr kalasy eldi bilim zhәne gylym ortalygy bolyp keledi Munda Mongoliya Ғylym akedemiyasy Universitetter Ғylymi zertteu instituttary zhumys isteude EkonomikaҚalanyn bir ereksheligi munda eldegi kәsiporyndardyn en kop boligi ornalaskandygynda Қaladagy bes mynga zhuyk kәsiporyn Mongoliya elinin zhalpy ishki onimnin 40 ondirude Қaladagy Ұlanbatyr ZhEO 1 Ұlanbatyr ZhEO 2 Ұlanbatyr ZhEO 3 Ұlanbatyr ZhEO 4 eldin zhalpy elektroenergiyasynyn 85 shygarady MәdenietMemlekettik opera teatry Drama teatry Ұlttyk galereyaTurizmҰlanbatyr kalasynda kymbat tarihi zhәdigerler saktalgan muzejler Budda mәdeniet ortalygy zhәne kala tonireginde әsem tabigaty bar zherler kop Қala basshylary turisterdi tartu үshin koptegen zhumystar is sharalardy otkizude Bauyrlas kalalar Resej Mәskeu Қytaj Koreya Respublikasy Seul Zhaponiya Sapporo AҚSh DenverDerekkozderNijslelijn Zasag darga bogood Ulaanbaatar hotyn zahiragch S Amarsajhan Nijslel hotyn edijn zasag nijgmijn bajdal 2017 ony 11 r saryn statistikijn tanilcuulga karasha 2017