Шешен-Ингуш Автономиялы Кеңестік Социалистік Республикасы (шеш. Нохч-ГӀалгӀайн Автономин Советийн Социалистийн Республика; ингуш. Нохч-Гӏалгӏай Автономни Советски Социалистически Республика), немесе Шешен-Ингуш АКСР (орыс. Чечено-Ингушская АССР), немесе Шешен-Ингушетия (орыс. Чечено-Ингушетия) — 1936—1944 және 1957—1993 жылдары болған РКФСР құрамындағы автономиялы республика. Орталығы Грозный қаласы болған.
РКФСР құрамындағы республика (1936–1944), (1957–1993) | |||||
Шешен-Ингуш Автономиялы Кеңестік Социалистік Республикасы | |||||
шеш. Нохч-ГӀалгӀайн Автономин Советийн Социалистийн Республика ингуш. Нохч-Гӏалгӏай Автономни Советски Социалистически Республика орыс. Чечено-Ингушская Автономная Советская Социалистическая Республика | |||||
Баклан көшесі, Грозный | |||||
| |||||
«Чечено-Ингушетия моя» | |||||
Әкімшілігі | |||||
---|---|---|---|---|---|
Кіреді | |||||
Әкімшілік орталығы | |||||
Жоғарғы Кеңес төрағасы | (соңғысы) | ||||
Тарихы мен географиясы | |||||
Құрылған уақыты | 1936—1944, 1957—1993 | ||||
Таратылған уақыты | |||||
Жер аумағы | 19 300 км² | ||||
Уақыт белдеуі | MSK (UTC+3) | ||||
Ірі қаласы | |||||
Тұрғындары | |||||
Тұрғыны | 1 275 513 адам (1989) | ||||
Ұлттық құрамы | |||||
Конфессионалдық құрамы | |||||
Ресми тілдері | |||||
Сандық идентификаторлары | |||||
Аббревиатура | |||||
|
1979 жылғы санақ бойынша республиканың аумағы 19,300 км² және халық саны 1,155,805 адамға тең: оның 611,405-і шешендер, 134,744-і ингуштар және қалғаны орыстар және басқа ұлт өкілдері.
Тарихы
Ресей империясы
1810 жылы қазіргі Ингушетия өз еркімен Ресей империясының құрамына енді, және қазіргі Шешенстан 1859 жылы ұзақ созылған Кавказ соғысы кезінде Ресеймен аннексияланды.
Құрылуы
Ақпан және Қазан төңкерістерінен кейін кеңестер билікке келгенде, 1921 жылы 20 қаңтар күні Шешенстан мен Ингушетия құрамына енді. Көп ұзамай болған Таулы АКСР ыдырауы нәтижесінде 1922 жылы Шешен жері болды. 1924 жылы өмір сүруін тоқтатқан Таулы АКСР және болып бөлінді. 1934 жылдың 15 қаңтарында Шешен және Ингуш автономиялы облыстары болып қосылды, және жылы бұл субъект республика мәртебесіне ие болып, Шешен-Ингуш АКСР атауын алды.
Екінші дүниежүзілік соғыс және ыдыратылуы
1942–43 жылдары Ұлы Отан соғысы кезінде 40,000-ға жуық шешендер соғысқа қатысып жатқанда, республиканың кейбір бөліктерін Нацистік Германия басып алған еді.
1944 жылы 7 наурыз күні Иосиф Сталин бұйрығымен республика ыдыратылып, халқы сатқындық, сепаратизм және нацисттермен бірігу айыптарымен (депортацияланған) еді. Ш-ИАКСР жері Ставрополь өлкесі, Дағыстан АКСР, және Грузин КСР аумақтарына берілді.
Қайта құрылуы
1957 жылы, 9 қаңтар күні Никита Хрущёв басшылығы және де-Сталинизация кезінде ингуш-шешен халқының өз Отанына оралуына рұқсат берілді және республика қайта құрылды.
Республика ыдырауы
1990 жылы 27 қарашада Шешен-Ингуш Автономиялық Кеңестік Социалистік Республикасының Жоғарғы Кеңесі Шешен-Ингуш Республикасының мемлекеттік егемендігі туралы декларация қабылдады және 1991 жылғы 24 мамыр күні РКФСР Конституциясының 71-і бабына енгізілген өзгерістерге сәйкес автономиялық республика Шешен-Ингуш КСР деп атала бастады. Алайда бұл өзгеріс КСРО Конституциясына енгізілмеген, сондықтан КСРО ыдырауына дейін ресми түрде ол АКСР болып қала берген.
1991 жылы 8 маусым күні Жохар Дудаевтың бастамасымен Грозныйда Бірінші шешен ұлттық конгресі делегаттарының бір бөлігі өзін Шешен халқының Бүкілұлттық съезі (орыс. ОКЧН немесе шеш. НХДК) деп жариялады. Көп ұзамай Шешенстан ШИКСР-нан бөлініп, тәуелсіз Шешен Республикасы жарияланды.
Тамыз бүлігі Шешен-Ингушетиядағы қоғамдық-саяси жарылыстың катализаторы болды. Бұқаралық қозғалыстың ұйымдастырушысы және жетекшісі Джохар Дудаев басқарған ОКЧН Атқару комитеті болды.
ГКЧП сәтсіздікке ұшырағаннан кейін ОКЧН Атқару комитеті мен ұлттық-радикалды қанат ұйымдары Шешен-Ингуш АКСР Жоғарғы Кеңесінің отставкаға кетуін және жаңа сайлау өткізуін талап етті. 1–2 қыркүйек күндері ОКЧН-ның 3-сессиясы Автономиялық республиканың Жоғарғы Кеңесін «ыдыратты» деп жариялады және республиканың шешен бөлігіндегі барлық билігі ОКЧН Атқару комитетіне берілді.
Дудаев және ОКЧН-ның басқа басшылары Жоғарғы Кеңес жиналыстар өткізетін ғимаратты жаулап алуды шешті. Шешен-ингуш парламентінің 40-тан астам депутаты соққыға жығылды, Грозный қалалық кеңесінің төрағасы Виталий Куценконы сепаратистер терезеден лақтырып жіберді, содан кейін ауруханада аяқтады. шерушілердің қысымымен Шешен-Ингушетия Жоғарғы кеңесінің төрағасы қызметінен кетті.
15 қыркүйекте РКФСР Жоғарғы Кеңесінің төрағасы Грозныйға келді. Оның басшылығында парламенттің ыдырауы жайлы шешім жасалған ШИАКСР Жоғарғы Кеңесінің соңғы жиналысы өтті. Хасбулатов пен ОКЧН жасаған келісім бойынша Дудаевтың одақтасы Хусейн Ахмадов Шешен-Ингушетияның Уақытша Жоғарғы Кеңесінің төрағасы болып сайланды. Кеңес төрағасының орынбасары болып Хасбулатовтың көмекшісі Юрий Чёрный тағайындалды.
1991 жылдың қазан айының басында Уақытша Жоғарғы Кеңесте ОКЧН жақтастары (4 мүше, Хусейн Ахмадов басқарған) мен оның қарсыластары (Юрий Чёрный басқарған 5 мүше) арасында конфликт туындады. Ахмадов бүкіл Кеңес атынан жоғары билік органы ретінде ОКЧН Атқару комитетін жоғары қоятын бірқатар заңдар мен қаулылар шығарды. 1 қазанда Шешен-Ингуш Республикасының Шешен Республикасы (Нохчийчоь, Noxçiycö) ретінде тәуелсіздігі және Ингуш Автономиялық Республикасынан бөлінуі жарияланды.
5 қазанда Уақытша Жоғарғы Кеңестің 9 мүшесінің 7-еуі Ахмедовті отставкаға жіберу және заңсыз актілерді жою туралы шешім қабылдады. Сол күні ОКЧН Атқару комитетінің Ұлттық гвардиясы Кеңес отыратын Кәсіподақтар үйінің ғимаратын басып алды, сонымен қатар Шешен-Ингуш АКСР МҚК ғимаратын басып алды. 6 қазанда ОКЧН Атқару комитеті «диверсиялық және арандатушылық әрекеттері үшін» Уақытша Жоғарғы Кеңесті таратқаны туралы хабарлады. Кеңес бұл шешімге қарамастан келесі күні өз жұмысын толық күшінде қалпына келтіру туралы шешім қабылдады (32 депутат). Жаңа төраға болып заңгер Бадруддин Бахмадов сайланды.
1991 жылы 27 қазанда ОКЧН жақтастарының бақылауымен республиканың шешен бөлігінде Шешен Республикасында (Нохчийчө) президенттік және парламенттік сайлау өтті. Джохар Дудаев өзін-өзі жариялаған республиканың президенті болып сайланды. Сайлау нәтижелерін Шешен-Ингушетия Министрлер Кеңесі мойындамады. Дудаевтың қыркүйектегі төңкерісінен кейін заңды билік құрылымдары бірнеше ай бойы сақталды. Осылайша, Шешен-Ингушетияның Ішкі істер министрлігі мен КГБ 1991 жылдың аяғында ғана таратылды.
7 қарашада РКФСР президенті Борис Ельцин Шешен-Ингушетия аумағында төтенше жағдай жариялау туралы жарлық шығарды. Алайда оны жүзеге асырудың практикалық шаралары сәтсіз аяқталды. Ханқаладағы аэродромға қонған арнайы жасақтары бар екі ұшақты шешен сепаратистері бөгеп тастады. Дудаевқа қарсы партиялар мен қозғалыстардың жетекшілері шешен сепаратистерінің жағына өтті. Шешен-Ингушетияның Уақытша Жоғарғы Кеңесі мен оның милициясы дағдарыстың алғашқы күндерінде-ақ ыдырап кетті.
8 қарашада шешен сақшылары Ішкі істер министрлігі мен КГБ ғимараттарын, сондай-ақ әскери қалашықтарды жауып тастады. Қоршауда бейбіт тұрғындар мен жанармай таситын көліктер пайдаланылды.
11 қарашада РСФСР Жоғарғы Кеңесі Президент Ельциннің Шешен-Ингушетияда төтенше жағдай енгізу туралы жарлығын бекітуден бас тартты.
1991 жылдың 30 қараша және 1 желтоқсан күндері аралығында Шешен-Ингушетияның үш ингуш аймағында – Малгобек, Назрань және Сунженскийде РКФСР құрамында Ингуш Республикасын құру туралы референдум өтті. Референдумға ингуш халқының 75 пайызы қатысып, 90 пайызы қолдады.
«Шешен революциясының» нәтижесінде Шешен-Ингушетия іс жүзінде Ичкерия Шешен Республикасы және Ингушетия болып екіге бөлінді. 1992 жылы 16 мамырда РКФСР Ата Заңына енгізілген өзгертуге сәйкес іс жүзінде ыдыраған Шешен-Ингуш КСР-і Шешен-Ингуш Республикасы деген атау алды.
1992 жылғы 10 желтоқсанда Ресей Халық депутаттарының Съезі өзінің қаулысымен Ингуш Республикасының құрылуын бекітті және РКФСР-ның 1978 жылғы Конституциясына тиісті түзету енгізді, ол ресми түрде Шешен-Ингуш Республикасын Ингуш Республикасына және Шешен Республикасына бөлді.
Халқы
Ұлттық құрамы
1926 санақ1 | 1939 санақ | 1959 санақ | 1970 санақ | 1979 санақ | 1989 санақ | 2002 санақ1 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Шешендер | 295,762 (61.4%) | 368,446 (52.9%) | 243,974 (34.3%) | 508,898 (47.8%) | 611,405 (52.9%) | 734,501 (57.8%) | 1,127,050 (71.7%) |
Ингуштар | 70,084 (14.5%) | 83,798 (12.0%) | 48,273 (6.8%) | 113,675 (10.7%) | 134,744 (11.7%) | 163,762 (12.9%) | 363,971 (23.2%) |
Орыстар | 78,196 (16.2%) | 201,010 (28.8%) | 348,343 (49.0%) | 366,959 (34.5%) | 336,044 (29.1%) | 293,771 (23.1%) | 46,204 (2.9%) |
Басқалары | 38,038 (7.9%) | 43,761 (6.3%) | 69,834 (9.8%) | 74,939 (7.0%) | 73,612 (6.4%) | 78,395 (6.2%) | 33,755 (2.1%) |
Діни құрамы
КСРО құрамындағы республика және субъектілердің барлығы да ресми түрде зайырлы болғанымен, шын мәнінде Кеңес үкіметінің дінге қарсы идеологиясы болған. Одақ бойынша атеизм орнап, діннің әр түрі репрессияға ұшырады.
Дереккөздер
- Всесоюзная перепись населения 1989 года
- "Всесоюзная перепись населения 1979 г. Национальный состав населения по регионам России" (орысша)
- КСРО Жоғарғы Кеңесінің Президиумы. 1957 жылғы бұйрық. «О восстановлении Чечено-Ингушской АССР и упразднении Грозненской области»
- Чеченская Республика Ичкерия. Общий обзор IGPI.RU
- Зайченко Григорий Чечено-Ингушетия: кунаки Ельцина взяли власть.
- Закон Российской Федерации от 10 декабря 1992 г. N 4071-I «О внесении изменений в статью 71 Конституции (Основного Закона) Российской Федерации – России»
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Sheshen Ingush Avtonomiyaly Kenestik Socialistik Respublikasy shesh Nohch GӀalgӀajn Avtonomin Sovetijn Socialistijn Respublika ingush Nohch Gӏalgӏaj Avtonomni Sovetski Socialisticheski Respublika nemese Sheshen Ingush AKSR orys Checheno Ingushskaya ASSR nemese Sheshen Ingushetiya orys Checheno Ingushetiya 1936 1944 zhәne 1957 1993 zhyldary bolgan RKFSR kuramyndagy avtonomiyaly respublika Ortalygy Groznyj kalasy bolgan RKFSR kuramyndagy respublika 1936 1944 1957 1993 Sheshen Ingush Avtonomiyaly Kenestik Socialistik Respublikasyshesh Nohch GӀalgӀajn Avtonomin Sovetijn Socialistijn Respublika ingush Nohch Gӏalgӏaj Avtonomni Sovetski Socialisticheski Respublika orys Checheno Ingushskaya Avtonomnaya Sovetskaya Socialisticheskaya RespublikaBaklan koshesi GroznyjTu Eltanbasy Checheno Ingushetiya moya Sheshen Ingushetiyam menin source source ӘkimshiligiKiredi RKFSRӘkimshilik ortalygyGroznyjZhogargy Kenes toragasy songysy Tarihy men geografiyasyҚurylgan uakyty1936 1944 1957 1993Taratylgan uakyty1991 zhylZher aumagy19 300 km Uakyt beldeuiMSK UTC 3 Iri kalasyGroznyjTurgyndaryTurgyny1 275 513 adam 1989 Ұlttyk kuramyorystar sheshender ingushtarKonfessionaldyk kuramyateizmResmi tilderiorys tili sheshen tili ingush tiliSandyk identifikatorlaryAbbreviaturaorys ChIASSR kaz ShIAKSR 1979 zhylgy sanak bojynsha respublikanyn aumagy 19 300 km zhәne halyk sany 1 155 805 adamga ten onyn 611 405 i sheshender 134 744 i ingushtar zhәne kalgany orystar zhәne baska ult okilderi TarihyResej imperiyasy 1810 zhyly kazirgi Ingushetiya oz erkimen Resej imperiyasynyn kuramyna endi zhәne kazirgi Sheshenstan 1859 zhyly uzak sozylgan Kavkaz sogysy kezinde Resejmen anneksiyalandy Қuryluy Akpan zhәne Қazan tonkeristerinen kejin kenester bilikke kelgende 1921 zhyly 20 kantar kүni Sheshenstan men Ingushetiya kuramyna endi Kop uzamaj bolgan Tauly AKSR ydyrauy nәtizhesinde 1922 zhyly Sheshen zheri boldy 1924 zhyly omir sүruin toktatkan Tauly AKSR zhәne bolyp bolindi 1934 zhyldyn 15 kantarynda Sheshen zhәne Ingush avtonomiyaly oblystary bolyp kosyldy zhәne zhyly bul subekt respublika mәrtebesine ie bolyp Sheshen Ingush AKSR atauyn aldy Ekinshi dүniezhүzilik sogys zhәne ydyratyluy 1942 43 zhyldary Ұly Otan sogysy kezinde 40 000 ga zhuyk sheshender sogyska katysyp zhatkanda respublikanyn kejbir bolikterin Nacistik Germaniya basyp algan edi 1944 zhyly 7 nauryz kүni Iosif Stalin bujrygymen respublika ydyratylyp halky satkyndyk separatizm zhәne nacisttermen birigu ajyptarymen deportaciyalangan edi Sh IAKSR zheri Stavropol olkesi Dagystan AKSR zhәne Gruzin KSR aumaktaryna berildi Қajta kuryluy 1957 zhyly 9 kantar kүni Nikita Hrushyov basshylygy zhәne de Stalinizaciya kezinde ingush sheshen halkynyn oz Otanyna oraluyna ruksat berildi zhәne respublika kajta kuryldy Respublika ydyrauy 1990 zhyly 27 karashada Sheshen Ingush Avtonomiyalyk Kenestik Socialistik Respublikasynyn Zhogargy Kenesi Sheshen Ingush Respublikasynyn memlekettik egemendigi turaly deklaraciya kabyldady zhәne 1991 zhylgy 24 mamyr kүni RKFSR Konstituciyasynyn 71 i babyna engizilgen ozgeristerge sәjkes avtonomiyalyk respublika Sheshen Ingush KSR dep atala bastady Alajda bul ozgeris KSRO Konstituciyasyna engizilmegen sondyktan KSRO ydyrauyna dejin resmi tүrde ol AKSR bolyp kala bergen 1991 zhyly 8 mausym kүni Zhohar Dudaevtyn bastamasymen Groznyjda Birinshi sheshen ulttyk kongresi delegattarynyn bir boligi ozin Sheshen halkynyn Bүkilulttyk sezi orys OKChN nemese shesh NHDK dep zhariyalady Kop uzamaj Sheshenstan ShIKSR nan bolinip tәuelsiz Sheshen Respublikasy zhariyalandy Tamyz bүligi Sheshen Ingushetiyadagy kogamdyk sayasi zharylystyn katalizatory boldy Bukaralyk kozgalystyn ujymdastyrushysy zhәne zhetekshisi Dzhohar Dudaev baskargan OKChN Atkaru komiteti boldy GKChP sәtsizdikke ushyragannan kejin OKChN Atkaru komiteti men ulttyk radikaldy kanat ujymdary Sheshen Ingush AKSR Zhogargy Kenesinin otstavkaga ketuin zhәne zhana sajlau otkizuin talap etti 1 2 kyrkүjek kүnderi OKChN nyn 3 sessiyasy Avtonomiyalyk respublikanyn Zhogargy Kenesin ydyratty dep zhariyalady zhәne respublikanyn sheshen boligindegi barlyk biligi OKChN Atkaru komitetine berildi Dudaev zhәne OKChN nyn baska basshylary Zhogargy Kenes zhinalystar otkizetin gimaratty zhaulap aludy sheshti Sheshen ingush parlamentinin 40 tan astam deputaty sokkyga zhygyldy Groznyj kalalyk kenesinin toragasy Vitalij Kucenkony separatister terezeden laktyryp zhiberdi sodan kejin auruhanada ayaktady sherushilerdin kysymymen Sheshen Ingushetiya Zhogargy kenesinin toragasy kyzmetinen ketti 15 kyrkүjekte RKFSR Zhogargy Kenesinin toragasy Groznyjga keldi Onyn basshylygynda parlamenttin ydyrauy zhajly sheshim zhasalgan ShIAKSR Zhogargy Kenesinin songy zhinalysy otti Hasbulatov pen OKChN zhasagan kelisim bojynsha Dudaevtyn odaktasy Husejn Ahmadov Sheshen Ingushetiyanyn Uakytsha Zhogargy Kenesinin toragasy bolyp sajlandy Kenes toragasynyn orynbasary bolyp Hasbulatovtyn komekshisi Yurij Chyornyj tagajyndaldy 1991 zhyldyn kazan ajynyn basynda Uakytsha Zhogargy Keneste OKChN zhaktastary 4 mүshe Husejn Ahmadov baskargan men onyn karsylastary Yurij Chyornyj baskargan 5 mүshe arasynda konflikt tuyndady Ahmadov bүkil Kenes atynan zhogary bilik organy retinde OKChN Atkaru komitetin zhogary koyatyn birkatar zandar men kaulylar shygardy 1 kazanda Sheshen Ingush Respublikasynyn Sheshen Respublikasy Nohchijcho Noxciyco retinde tәuelsizdigi zhәne Ingush Avtonomiyalyk Respublikasynan bolinui zhariyalandy 5 kazanda Uakytsha Zhogargy Kenestin 9 mүshesinin 7 eui Ahmedovti otstavkaga zhiberu zhәne zansyz aktilerdi zhoyu turaly sheshim kabyldady Sol kүni OKChN Atkaru komitetinin Ұlttyk gvardiyasy Kenes otyratyn Kәsipodaktar үjinin gimaratyn basyp aldy sonymen katar Sheshen Ingush AKSR MҚK gimaratyn basyp aldy 6 kazanda OKChN Atkaru komiteti diversiyalyk zhәne arandatushylyk әreketteri үshin Uakytsha Zhogargy Kenesti taratkany turaly habarlady Kenes bul sheshimge karamastan kelesi kүni oz zhumysyn tolyk kүshinde kalpyna keltiru turaly sheshim kabyldady 32 deputat Zhana toraga bolyp zanger Badruddin Bahmadov sajlandy 1991 zhyly 27 kazanda OKChN zhaktastarynyn bakylauymen respublikanyn sheshen boliginde Sheshen Respublikasynda Nohchijcho prezidenttik zhәne parlamenttik sajlau otti Dzhohar Dudaev ozin ozi zhariyalagan respublikanyn prezidenti bolyp sajlandy Sajlau nәtizhelerin Sheshen Ingushetiya Ministrler Kenesi mojyndamady Dudaevtyn kyrkүjektegi tonkerisinen kejin zandy bilik kurylymdary birneshe aj bojy saktaldy Osylajsha Sheshen Ingushetiyanyn Ishki ister ministrligi men KGB 1991 zhyldyn ayagynda gana taratyldy 7 karashada RKFSR prezidenti Boris Elcin Sheshen Ingushetiya aumagynda totenshe zhagdaj zhariyalau turaly zharlyk shygardy Alajda ony zhүzege asyrudyn praktikalyk sharalary sәtsiz ayaktaldy Hankaladagy aerodromga kongan arnajy zhasaktary bar eki ushakty sheshen separatisteri bogep tastady Dudaevka karsy partiyalar men kozgalystardyn zhetekshileri sheshen separatisterinin zhagyna otti Sheshen Ingushetiyanyn Uakytsha Zhogargy Kenesi men onyn miliciyasy dagdarystyn algashky kүnderinde ak ydyrap ketti 8 karashada sheshen sakshylary Ishki ister ministrligi men KGB gimarattaryn sondaj ak әskeri kalashyktardy zhauyp tastady Қorshauda bejbit turgyndar men zhanarmaj tasityn kolikter pajdalanyldy 11 karashada RSFSR Zhogargy Kenesi Prezident Elcinnin Sheshen Ingushetiyada totenshe zhagdaj engizu turaly zharlygyn bekituden bas tartty 1991 zhyldyn 30 karasha zhәne 1 zheltoksan kүnderi aralygynda Sheshen Ingushetiyanyn үsh ingush ajmagynda Malgobek Nazran zhәne Sunzhenskijde RKFSR kuramynda Ingush Respublikasyn kuru turaly referendum otti Referendumga ingush halkynyn 75 pajyzy katysyp 90 pajyzy koldady Sheshen revolyuciyasynyn nәtizhesinde Sheshen Ingushetiya is zhүzinde Ichkeriya Sheshen Respublikasy zhәne Ingushetiya bolyp ekige bolindi 1992 zhyly 16 mamyrda RKFSR Ata Zanyna engizilgen ozgertuge sәjkes is zhүzinde ydyragan Sheshen Ingush KSR i Sheshen Ingush Respublikasy degen atau aldy 1992 zhylgy 10 zheltoksanda Resej Halyk deputattarynyn Sezi ozinin kaulysymen Ingush Respublikasynyn kuryluyn bekitti zhәne RKFSR nyn 1978 zhylgy Konstituciyasyna tiisti tүzetu engizdi ol resmi tүrde Sheshen Ingush Respublikasyn Ingush Respublikasyna zhәne Sheshen Respublikasyna boldi HalkyҰlttyk kuramy 1926 sanak1 1939 sanak 1959 sanak 1970 sanak 1979 sanak 1989 sanak 2002 sanak1Sheshender 295 762 61 4 368 446 52 9 243 974 34 3 508 898 47 8 611 405 52 9 734 501 57 8 1 127 050 71 7 Ingushtar 70 084 14 5 83 798 12 0 48 273 6 8 113 675 10 7 134 744 11 7 163 762 12 9 363 971 23 2 Orystar 78 196 16 2 201 010 28 8 348 343 49 0 366 959 34 5 336 044 29 1 293 771 23 1 46 204 2 9 Baskalary 38 038 7 9 43 761 6 3 69 834 9 8 74 939 7 0 73 612 6 4 78 395 6 2 33 755 2 1 Sheshenstan zhәne Ingushetiya sanaktarynyn kosyndysyDini kuramy KSRO kuramyndagy respublika zhәne subektilerdin barlygy da resmi tүrde zajyrly bolganymen shyn mәninde Kenes үkimetinin dinge karsy ideologiyasy bolgan Odak bojynsha ateizm ornap dinnin әr tүri repressiyaga ushyrady DerekkozderVsesoyuznaya perepis naseleniya 1989 goda Vsesoyuznaya perepis naseleniya 1979 g Nacionalnyj sostav naseleniya po regionam Rossii oryssha KSRO Zhogargy Kenesinin Prezidiumy 1957 zhylgy bujryk O vosstanovlenii Checheno Ingushskoj ASSR i uprazdnenii Groznenskoj oblasti Chechenskaya Respublika Ichkeriya Obshij obzor IGPI RU Zajchenko Grigorij Checheno Ingushetiya kunaki Elcina vzyali vlast Zakon Rossijskoj Federacii ot 10 dekabrya 1992 g N 4071 I O vnesenii izmenenij v statyu 71 Konstitucii Osnovnogo Zakona Rossijskoj Federacii Rossii