Төре – Шыңғыс ханның үлкен ұлы Жошыдан тарайтын ұрпақ, қазақ даласында әлеуметтік топ. Олар қазақ руларына қосылмайтын өз алдына дербес қауым болып саналған. Төрелер өздерін “ақсүйек” қатарына жатқызған. Қазақ қоғамында хандар тек төрелерден шыққан сұлтандар арасынан сайланатын.
Төре әулеті | |
Елі | Қазақ хандығы (Ұлы жүз, Орта жүз, Кіші жүз) Бөкей Ордасы |
---|---|
Негізін салушы үйі | Шыңғыс хан әулеті |
Титулдары | Қазақ ханы |
Негізін салушысы | Әз-Жәнібек хан |
Негізі салынған жыл | 1464 |
Құлауы | 1930 |
Ұлты | қазақ |
өңдеу |
Төрелер әкімшілік және сот билігін жүзеге асырды. Сонымен қатар олардың соғыс кезінде жасақ құрып, оған қолбасшылық ету құқығы болды. Қазақ жүздерінің Ресейге қосылуы барысында Орта жүз бен Кіші жүзде бірте-бірте хандық жүйе жойылып, төрелер қазақ қоғамының саяси-экономикалық өмірінде бұрынғыдай рөл атқара алмады. Қазақстанда 1867–1868 жылдардағы реформалардың енгізілуі төрелердің экономикалық және саяси артықшылықтарын біржола жойды.
Төреден шыққан қайраткерлер
Сыртқы сілтемелер
- Төрелердің шежіресі Мұрағатталған 29 маусымның 2011 жылы.
Дереккөздер
- Нысанбаев, Ә. «Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия, VIII том — Алматы: «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998. — ISBN 5-89800-123-9.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Tore Shyngys hannyn үlken uly Zhoshydan tarajtyn urpak kazak dalasynda әleumettik top Olar kazak rularyna kosylmajtyn oz aldyna derbes kauym bolyp sanalgan Toreler ozderin aksүjek kataryna zhatkyzgan Қazak kogamynda handar tek torelerden shykkan sultandar arasynan sajlanatyn Tore әuletiEliҚazak handygy Ұly zhүz Orta zhүz Kishi zhүz Bokej OrdasyNegizin salushy үjiShyngys han әuletiTituldaryҚazak hanyNegizin salushysyӘz Zhәnibek hanNegizi salyngan zhyl1464Қulauy1930Ұltykazakondeu Toreler әkimshilik zhәne sot biligin zhүzege asyrdy Sonymen katar olardyn sogys kezinde zhasak kuryp ogan kolbasshylyk etu kukygy boldy Қazak zhүzderinin Resejge kosyluy barysynda Orta zhүz ben Kishi zhүzde birte birte handyk zhүje zhojylyp toreler kazak kogamynyn sayasi ekonomikalyk omirinde buryngydaj rol atkara almady Қazakstanda 1867 1868 zhyldardagy reformalardyn engizilui torelerdin ekonomikalyk zhәne sayasi artykshylyktaryn birzhola zhojdy Toreden shykkan kajratkerlerҚazak handary Shokan Uәlihanov Shot Aman Uәlihan Әlihan Bokejhanov Dәuletkerej Shygajuly Ғubajdolla Zhәngirov Bakytzhan Bejsәliuly Қarataev Muhit Merәliuly Lukpan MuhitovSyrtky siltemelerTorelerdin shezhiresi Muragattalgan 29 mausymnyn 2011 zhyly DerekkozderNysanbaev Ә Қazakstan Ұlttyk enciklopediya VIII tom Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9