Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Тәжікстан Қарулы Күштері (тәж. Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон) — Тәжікстан Республикасының мемлекеттік әскері. 1993 жылы құрылған Тәжікстан әскерінің Жоғарғы Бас Қолбасшысы — Тәжікстан президенті.
| Тәжікстан қарулы күштері тәж. Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон орыс. Вооружённые силы Таджикистана | |
|---|---|
 | |
| Құрылғаны | 23 ақпан 1993 |
| Күштер тараулары |  Құрлық күштері Әуе күштері Ұтқыр күштерҚауіпсіздік күштері ∟ Ұлттық Ұлан ∟ Ішкі әскерлер ∟ Шекара әскерлері |
| Қолбасшылық орналасуы | Душанбе |
| Басшылық | |
| Жоғарғы Бас Қолбасшысы |  Эмомали Рахмон |
| Қорғаныс министрі |  Генерал-Полковник |
| Бас штабтың бастығы |  Генерал-Лейтенант Эмомали Собирзода |
| Әскери қызметі | |
| Әскери қызметке шақыруы | 18 жасқа толғандар міндетті әскери қызмет өтейді; міндетті қызметтің ұзақтығы – 2 жыл |
| Әскери қызметке қатынаушылар | 1,556,415 ер, жасы 15–49 (2005), 1,568,780 әйел, жасы 15–49 (2005) |
| Әскери қызметке жарайтындар | 1,244,941 ер, жасы 15–49 (2005), 1,297,891 әйел, жасы 15–49 (2005) |
| Шақыруға жасы жеткендер, жыл сайын | 87,846 ер (2005), 85,869 әйел (2005) |
| Белсенді құрамы | 9,500 |
| Қор құрамы | 0 |
| Шығындары | |
| Бюджеті | $79,000,000 |
| ЖІӨ пайызы | 3.9 |
| Өнеркәсібі | |
| Сыртқы өтемшілер |  Ресей Қытай Франция Үндістан Иран Пәкістан Беларусь |
| Қатысты баптар | |
| Тарихы | ТҚК қатысқан шайқастар: |
Басшылығы
Тәжікстан Қауіпсіздік кеңесі Тәжікстан президентіне ұлттық қауіпсіздік мәселелері бойынша кеңес береді. Жоғарғы Бас Қолбасшы ретінде Тәжікстан президенті негізгі әскери басқару орталығы қызметін атқаратын «Қарулы Күштерді басқару орталығын» пайдалануға құқылы.
Әскерлерді жедел басқару мен Республиканың әскери доктринасы бойынша жоспарлар мен ұсыныстарды әзірлеуге жауапты Бас штаб болып табылады. Әскерлерді орналастыру жоспарын да Үкіметпен келісе отырып, Бас штаб әзірлейді.
Бөлімшелері
Армиясы
Тәжікстандағы азаматтық соғыстан кейін 1990 жылдардың ортасына қарай Ұлттық армияның саны шамамен 3,000 болды. Офицерлер корпусының басым бөлігі ресейлік, негізінен ардагерлері болды. Ресей Қорғаныс министрлігі Ұлттық армияны материалдық қамтамасыз етуді жалғастырды. Тәжікстандықтардың көбісі жалақының жоғары болуымен байланысты Ресей армиясында қызмет ететіндіктен армияның жеке әскери күшін құру қиын болды. Елдегі әскери қарсылыққа байланысты бұл режим Орталық Азия аймағындағы ең үлкен әскери күшке ие болды.
Тәжікстан армиясында 2007 жылы екі мотоатқыштар бригадасы, бір тау бригадасы, бір артиллериялық бригада, бір десанттық-шабуылдаушы бригада, бір әуе-десанттық-шабуылдаушы отряд және бір жер-әуе-зымырандық полкі болды.
Әуе күштері
1990 жылдары Тәжікстанның әуе күштері болған жоқ және әуе қорғанысы үшін олар Ресей Әуе күштеріне сүйенді, бірақ үкімет бір авиациялық эскадрилья құруды жоспарлаған еді. 2007 жылы Әскери-әуе күштерінде 800 әскер мен 12 тікұшақ болды.
Тәжікстанның Әскери-әуе күштері шағын болып қала береді, өйткені Душанбе Тәжікстанға әуеден шабуыл жасалатынын күтпейді және Гиссардағы Ресей Әуе күштерінің бөлімшелері және Қазақстандағы басқа да ресейлік контингенттер мұндай шабуылды анықтайтынына сенеді.
Қаржыландыру үшін үкімет қарапайым шетелдік қорларға сүйенеді. 2013 жылы ақпанда Душанбеде Қарулы Күштердің құрылғанына 20 жыл толуына арналған шеру өтті. Шеру кезінде қаланың үстінен 20 тікұшақ ұшып өтті. Үндістан Тәжікстан мен Ресей Әскери-әуе күштері әуе базасын бөлісетін келісім жасады.
2010 жылдың 6 қазанында Қаротегинде, Ёзғанд пен Тавилдараға жақын жерде Тәжікстан ұлттық гвардиясының Ми-8 әскери тікұшағы құлады. Тікұшақ қонуға әрекеттену кезінде электр желілеріне түсіп қалған. Тікұшақ жанды, аман қалған ешкім болмады. Бұл Тәжікстан авиациясындағы 1997 жылдан бергі ең көп адам өліміне әкелген апат болған.
Ұтқыр күштер
Ұтқыр күштер — қарулы күштердің әуе-десанттық әскерлері. Оларды десантшылар деп атағанымен, Тәжікстан Әскери-әуе күштерінде ұшақтар аз болғандықтан, Мобильді күштер көбінесе тікұшақтардан шығады. 2007 жылғы 4 тамызда Қорғаныс министрлігі Ұтқыр әскерлерді мерекелеуге арналған Десантшылар күнін құрды.
Дереккөздер
- majmilli ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН Дар бораи Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон (13.4.2017).
- John Pike Tajikistan Air Forces (ағыл.) (22.10.2013).
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Tәzhikstan Қaruly Kүshteri tәzh Қuvvaҳoi Musallaҳi Ҷumҳurii Toҷikiston Tәzhikstan Respublikasynyn memlekettik әskeri 1993 zhyly kurylgan Tәzhikstan әskerinin Zhogargy Bas Қolbasshysy Tәzhikstan prezidenti Tәzhikstan karuly kүshteri tәzh Қuvvaҳoi Musallaҳi Ҷumҳurii Toҷikistonorys Vooruzhyonnye sily TadzhikistanaҚurylgany 23 akpan 1993Kүshter taraulary Қurlyk kүshteri Әue kүshteri Ұtkyr kүshter Қauipsizdik kүshteri Ұlttyk Ұlan Ishki әskerler Shekara әskerleriҚolbasshylyk ornalasuy DushanbeBasshylykZhogargy Bas Қolbasshysy Emomali RahmonҚorganys ministri General PolkovnikBas shtabtyn bastygy General Lejtenant Emomali SobirzodaӘskeri kyzmetiӘskeri kyzmetke shakyruy 18 zhaska tolgandar mindetti әskeri kyzmet otejdi mindetti kyzmettin uzaktygy 2 zhylӘskeri kyzmetke katynaushylar 1 556 415 er zhasy 15 49 2005 1 568 780 әjel zhasy 15 49 2005 Әskeri kyzmetke zharajtyndar 1 244 941 er zhasy 15 49 2005 1 297 891 әjel zhasy 15 49 2005 Shakyruga zhasy zhetkender zhyl sajyn 87 846 er 2005 85 869 әjel 2005 Belsendi kuramy 9 500Қor kuramy 0ShygyndaryByudzheti 79 000 000ZhIӨ pajyzy 3 9ӨnerkәsibiSyrtky otemshiler Resej Қytaj Franciya Үndistan Iran Pәkistan BelarusҚatysty baptarTarihy TҚK katyskan shajkastar Tәzhikstandagy azamattyk sogysTәzhikstan әskeri paradta Mәskeu 2015Tәzhikstan Қorganys ministri 2015BasshylygyBas Shtab basshysy Emomali Sobirzoda 2017 Tәzhikstan Қauipsizdik kenesi Tәzhikstan prezidentine ulttyk kauipsizdik mәseleleri bojynsha kenes beredi Zhogargy Bas Қolbasshy retinde Tәzhikstan prezidenti negizgi әskeri baskaru ortalygy kyzmetin atkaratyn Қaruly Kүshterdi baskaru ortalygyn pajdalanuga kukyly Әskerlerdi zhedel baskaru men Respublikanyn әskeri doktrinasy bojynsha zhosparlar men usynystardy әzirleuge zhauapty Bas shtab bolyp tabylady Әskerlerdi ornalastyru zhosparyn da Үkimetpen kelise otyryp Bas shtab әzirlejdi BolimsheleriArmiyasy Tәzhik Memlekettik Armiya mүsheleri Tәzhikstandagy azamattyk sogystan kejin 1990 zhyldardyn ortasyna karaj Ұlttyk armiyanyn sany shamamen 3 000 boldy Oficerler korpusynyn basym boligi resejlik negizinen ardagerleri boldy Resej Қorganys ministrligi Ұlttyk armiyany materialdyk kamtamasyz etudi zhalgastyrdy Tәzhikstandyktardyn kobisi zhalakynyn zhogary boluymen bajlanysty Resej armiyasynda kyzmet etetindikten armiyanyn zheke әskeri kүshin kuru kiyn boldy Eldegi әskeri karsylykka bajlanysty bul rezhim Ortalyk Aziya ajmagyndagy en үlken әskeri kүshke ie boldy Tәzhikstan armiyasynda 2007 zhyly eki motoatkyshtar brigadasy bir tau brigadasy bir artilleriyalyk brigada bir desanttyk shabuyldaushy brigada bir әue desanttyk shabuyldaushy otryad zhәne bir zher әue zymyrandyk polki boldy Әue kүshteri 1990 zhyldary Tәzhikstannyn әue kүshteri bolgan zhok zhәne әue korganysy үshin olar Resej Әue kүshterine sүjendi birak үkimet bir aviaciyalyk eskadrilya kurudy zhosparlagan edi 2007 zhyly Әskeri әue kүshterinde 800 әsker men 12 tikushak boldy Tәzhikstannyn Әskeri әue kүshteri shagyn bolyp kala beredi ojtkeni Dushanbe Tәzhikstanga әueden shabuyl zhasalatynyn kүtpejdi zhәne Gissardagy Resej Әue kүshterinin bolimsheleri zhәne Қazakstandagy baska da resejlik kontingentter mundaj shabuyldy anyktajtynyna senedi Қarzhylandyru үshin үkimet karapajym sheteldik korlarga sүjenedi 2013 zhyly akpanda Dushanbede Қaruly Kүshterdin kurylganyna 20 zhyl toluyna arnalgan sheru otti Sheru kezinde kalanyn үstinen 20 tikushak ushyp otti Үndistan Tәzhikstan men Resej Әskeri әue kүshteri әue bazasyn bolisetin kelisim zhasady 2010 zhyldyn 6 kazanynda Қaroteginde Yozgand pen Tavildaraga zhakyn zherde Tәzhikstan ulttyk gvardiyasynyn Mi 8 әskeri tikushagy kulady Tikushak konuga әrekettenu kezinde elektr zhelilerine tүsip kalgan Tikushak zhandy aman kalgan eshkim bolmady Bul Tәzhikstan aviaciyasyndagy 1997 zhyldan bergi en kop adam olimine әkelgen apat bolgan Ұtkyr kүshter Ұtkyr kүshter karuly kүshterdin әue desanttyk әskerleri Olardy desantshylar dep ataganymen Tәzhikstan Әskeri әue kүshterinde ushaktar az bolgandyktan Mobildi kүshter kobinese tikushaktardan shygady 2007 zhylgy 4 tamyzda Қorganys ministrligi Ұtkyr әskerlerdi merekeleuge arnalgan Desantshylar kүnin kurdy Derekkozdermajmilli ҚONUNI ҶUMҲURII TOҶIKISTON Dar borai Қuvvaҳoi Musallaҳi Ҷumҳurii Toҷikiston 13 4 2017 John Pike Tajikistan Air Forces agyl 22 10 2013