Тәжікстандағы азаматтық соғыс

Тәжікстандағы азаматтық соғыс (тәж. Ҷанги шаҳрвандии Тоҷикистон) — республиканың тәуелсіздік алғаннан кейін кезенінде (1992—1997) орталық билік пен біріккен тәжік оппозициясы атымен әрекет еткен әртүрлі топтардың арасындағы қарулы, руаралық, ішкі этникалық конфликт. Аса қатігез қақтығыстар 1992 жылдың тамызынан 1993 жылдың шілде аралығында өткен. Бұл кезеңде ел факт жүзінде екіге бөлінген еді. 1993 жылдың жазынан бастап конфликт қарқыны басыла бастағанымен, текетіресуші тараптардың 1997 жылғы 27 маусымдағы татуласуына дейін ішінара қақтығыстар болып тұрды.

1990 жылдың ақпанында орын алған жаппай тәртіпсіздіктер (Душанбе)

Тәжік оппозициясы, негізінен, Исламдық қайта жаңару партиясы, Тәжікстан демократиялық партиясы және т.б. қозғалыстардан тұрды. Бұрынғы коммунисттік элита өкілдері мен ұлттық-демократиялық және исламдық күштердің арасындағы қарсыластық саяси сферадан этникалық-рулық деңгейге өтті. Кеңес дәуірінде саяси сахнада ленинабадтықтар (Ленинабадтық облыс тумалары) жоғары әкімшілік уәкіліттерге ие болған. Ал оларға кулябтықтар жәрдемдескен болатын. Тәуелсіздік алғаннан кейін басқа кландық топтар «бадахшандықтар», «гиссарлықтар» және «гармдықтар» ел басқарудағы билік бөлінісін өзгертуге талпынған.

1997 жылғы жағдайға сәйкес 50 000-нан 100 000-ға адамға дейін соғыс нәтижесінде өлген.

Дереккөздер

1. Jihad: The Rise of Militant Islam in Central Asia, page 8. Ahmed Rashid
2. Political Construction Sites: Nation-building in Russia and the Post-Soviet States(қолжетпейтін сілтеме), page 76