Түркістан генерал губернаторлығы Ресей империясының 1867 1917 жылдар аралығындағы 1867 жылы Жетісу Сырдария облыстарынан

Түркістан генерал-губернаторлығы– Ресей империясының 1867—1917 жылдар аралығындағы . 1867 жылы Жетісу, Сырдария облыстарынан құралды.

Түркістан генерал-губернаторлығы

Елтаңбасы

Әкімшілігі

Ел

Ресей империясы

Әкімш. орт.

Ташкент

Тарихы мен географиясы

Құрылған уақыты

4 тамыз 1867

Таратылған уақыты

1917 жылы

Түркістан генерал-губернаторлығы Ортаққорда

Солтүстігінде — Торғай,Ақмола, Семей облыстарымен; шығысында — Шығыс Түркістанның Жоңғар, Үрімжі аймағымен; оңтүстігінде — Қашғариямен, Памир, Бұхар жері, Хиуа хандығымен, батысында Арал теңізімен шектесті. 1868 жылы Түркістан генерал-губернаторлығына патша өкіметі жаулап алған , 1871 жылы , 1873 жылы қосылды. 1876 жылы бұрынғы Қоқан хандығының орнына Ферғана облысы құрылды.

Түркістан генерал-губернаторлығында 3 038 119 адам тұрды. Халық санының көптігінен Сырдария (1 094 557 адам), Жетісу (758 250) облыстары, ал халқының тығыздығынан , Ферғана облыстары ерекшеленді. Түркістан генерал-губернаторлығында қазақтар 1 532 790, өзбектер — 1 970 420, - 77 330, қарақалпақтар — 58 770, орыстар - 59 280, - 137 280 адамды кұрады. Өлкенің әкімшілігі Ташкент қаласында орналасты. Сонымен қатар мұнда әскери губернаторлықты округ әскерінің қолбасшысы, Сырдария облысы мен уезінің, Құрама уезінің әкімшілігі орналасты. Жетісудың орталығы — Верный, Ферғананікі — , Зеравшан округінікі — , Құлжа ауданының орталығы — Құлжа, Әмудария бөлімшесінің орталығы — қалалары болды. 1886 жылғы "" бойынша Түркістан генерал-губернаторлығы Сырдария, Жетісу, облыстарына бөлінді.

Өлкені басқару генерал-губернаторға жүктеліп, облыстарды әскери губернатор мен облыстық басқарма, ал уездерді уезд (ояз) бастығы басқарды. Уездер болыстарға, болыстар ауылдарға бөлінді. Түркістан генерал-губернаторлығында барлық билік отаршылдар қолына шоғырланды. Жергілікті халық өкілдері басқару жүйесінің төменгі сатыларына — болыстар мен ауылнайлар қызметіне ғана тартылды. Түркістан генерал-губернаторлығындағы көшпелі халықтар қазына пайдасына әрбір шаруашылықтан 4 сом төлеуге міндетті болып белгіленді. Бұған қоса елді мекендердің үстімен өткен патша әскерлерін үй және отынмен қамтамасыз ету де жергілікті халықтың мойнына жүктелді. Патша өкіметінің отаршылдық саясатына карсы Түркістан генерал-губернаторлығында 1898 жылы Әндіжан көтерілісі болды. 1916 жылы Түркістан генерал-губернаторлығы көлемінде Жетісуда, Сырдарияда, Ферғанада ұлт-азаттық көтерілістің ірі ошақтары болды. Бұл көтеріліс патша үкіметінің әскери күшімен аяусыз басып, жаншылды. 1917 жылы Ақпан төңкерісінен кейін Түркістан генерал-губернаторлығы жойылды. Өлкедегі барлық билік Уақытша үкіметтің Түркістан комитеті қолына көшті.

Дереккөздер

Отырар. Энциклопедия. – Алматы. «Арыс» баспасы, 2005 ISBN 9965-17-272-2

Бұл — мақаланың бастамасы.
Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз.
Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет.

[1] Отырар. Энциклопедия. – Алматы. «Арыс» баспасы, 2005 ISBN 9965-17-272-2