Полиция ағылш police гр politeia мемлекеттік істерді басқару басқарма фр Police от көне грекше ἡ πολιτεία мемлекет қала

Полиция (ағылш. police; гр. politeia —мемлекеттік істерді басқару; басқарма;фр. Police, от көне грекше: ἡ πολιτεία — мемлекет, қала) — қоғамдық тәртіпті сақтау, қылмыспен күресу, мемлекет пәрменін орындату, халық пен мемлекеттің қауіпсіздігін қамтамасыз ету, қоғамдық және мемлекеттік құрылысты қорғау міндеттері жүктелген мекемелер мен лауазымдардың және әскерилендірілген жасақтардың жиынтық атауы.

16 — 17 ғасырларда Еуропа елдерінде қоғамдық тәртіпті сақтау органдары Полиция деп аталды. Ресейде “Полиция” термині 18 ғасырдың басында қолданылды. 1718 жылдан бастап Ресей қалаларында ген.-полицмейстер лауазымы белгіленді. Нәтижесінде Полиция департаментіне бағынатын орт-тандырылған, тұтас Полиция органдарының жүйесі пайда болды. Полиция департаменті 1917 ж. жойылды.

Қазақстанда тәуелсіздік алғаннан кейін милиция органдарының атауы Полиция болып өзгертілді. ҚР ішкі істер органдарының жүйесінде әкімшілік, криминалдық, әскери, көші-қон, жол, күзет Полициялары бар. өз алдына органдар жүйесін құрайды.

Полиция саны бойынша елдері

Полиция саны бойынша елдер тізімі

Полиция бойынша елдер

Әр түрлі елдердегі атаулары

Албания — policia
Беларусь — міліцыя (паліцыя)
Болгария, Қазақстан, Ресей — полиция
Босния және Герцеговина, Латвия, Хорватия — Policija
Британофондар (Аустралия және басқа Британ Ынтымағы, АҚШ), Барбадос, Ботсвана — police
Германофоны (Австрия, Германия) — Polizei
Италия — polizia
(Аргентина, Боливия, Испания және т.б.) — policía
Лузофоны (Ангола, Бразилия, Португалия) — polícia
Македония — полицијата
Нидерланды — politie
Норвегия — politiet
Польша — policja
Украина — поліція
Финляндия — poliisi
Франкофония (Франция) — gendarmerie
- () — Sûreté, police
Швеция — polis
Эстония — politsei

Азия

Әзірбайжан, Бруней — polis
Алжир, Бахрейн — الشرطة (транскрипциясы te`shurto)
Армения — ոստիկանությունը (тр. vostikanut’yuny)
Бангландеш — পুলিশ (тр. puliśa)
Вьетнам — Cảnh sát
Иран — پلیس
Израиль — משטרה (тр. миштара)
Қытай — 警方 (тр. Jǐngfāng — цинфан)
Корея — 경찰 (тр. gyeongchal — кёнч’аль)
Монголия — цагдаа
Таиланд — ตำรวจ (тр. Tảrwc)
Жапония — 警察 (тр. keisatsu — кэйсацу)

Тағы қараңыз

Дереккөздер

Орысша-қазақша заңдык түсіндірме сөздік-анық тамалық. - Алматы: «Жеті жарғы» баспасы, 2008 жыл. ISBN 9965-11-274-6

«Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VII том

Әдебиет

История правоохранительных органов. Самара: АНО «ИА ВВС» және АНО «Ретроспектива», 2005.
{{{тақырыбы}}}.
Полиция // Брокгауз бен Ефрон энциклопедиялық сөздігі: 86 томдық (82 т. және 4 қос.) — СПб., 1890—1907.

Сілтемелер

1979 жылы 8 мамырда Еуропа Кеңесінің Парламенттік Ассамблеясысының Полиция туралы Декларация
Принципы деятельности полиции. Методическое пособие по правам человека Мұрағатталған 24 қарашаның 2017 жылы.
Полицейлік мемлекеттер (как организована және работает полиция в разных странах)
Әлемнің әр түрлі елдеріндегі полицей формасы Мұрағатталған 10 қарашаның 2012 жылы.
С.Федосеев. Стволы закона
Сведения о правоохранительных органах 56 государств-участников ОБСЕ және 12 партнеров по сотрудничеству Мұрағатталған 15 тамыздың 2010 жылы. (ағыл.)
Полициядағы әйелдер
Кинематографиядағы полицейлер

[1] Орысша-қазақша заңдык түсіндірме сөздік-анық тамалық. - Алматы: «Жеті жарғы» баспасы, 2008 жыл. ISBN 9965-11-274-6