Нарынбай Жанкөбекұлы (Нарынбай би; 17 ғасыр бас кезі, қазіргі Түркістан облысы – 18 ғасыр соңы, Ташкент қаласының маңы) – Қазақ халқының атақты биі, аға батыры, қоғам қайраткері. Нарынбай халыққа өте беделді, от ауызды, орақ тілді, шешен болған.
Нарынбай Жанкөбекұлы | |
Нарынбай би Жанкөбекұлы | |
Лақап аты | Нар дауысты Нарынбай би |
---|---|
Туған күні | 17 ғасырдың басы |
Туған жері | |
Қайтыс болған күні | 18 ғасырдың соңы |
Қайтыс болған жері | Ташкент |
Мемлекет | |
Әскер түрі | Атты әскер |
Атағы | Би, батыр, қолбасшысы |
Басқарды | Орта жүз: Найман, Арғын, Қоңырат |
Шайқасы | Жоңғар шапқыншылығына қарсы шайқас |
Байланысы |
Найман тайпасы Қаракерей руы Сыбан бөлімінен шыққан.
Тәуке хан тұсында сыртқы жауға қарсы шайқаста ерлігімен көзге түскен.
Осы батырлығы үшін сол кездері Қазақ хандығына қараған Ташкенттің он екі қақпасының біріне бек болып тағайындалған. Ел-жұртына қамқор, жетім-жесірге жанашыр би халық арасында «Нар дауысты Нарынбай би» атанған.
Соңғы уақытқа дейін Ташкентте сақталғандығы айтылады. Ел аузында Нарынбай туралы “Құраманы ел қылған, Қақты жерді көл қылған. Жақынындай бөгдені, Баласымен тең қылған” деген сөз сақталған. Нарынбайдың ұлы Қу дауысты Құттыбай би Тәуке ханның билер кеңесінің құрамына еніп, мемлекет басқару ісіне араласқан, Қытайға барған тұңғыш қазақ елшілерінің бірі. Оның баласы , одан кейін Ақтайлақ би қазақ тарихындағы белгілі тұлғалар болса, одан әрі – Жарқынбай– билер кеңес заманына дейін билік құрған. Нарынбай бастаған билер әулетінің қазақ тарихындағы орнын Мұхамеджан Тынышбаев жоғары бағалаған, қазақ ақыны Дулат Бабатайұлы жырға қосқан.
Әдебиеттер: , Материалы к истории Киргиз-казахского народа, Ташкент, 1925; , Қазақ халқының бес мың жылдық баяны, Алматы, 1998 жылы; Атасы асыл сөздің Ақтайлақ би,Алматы, 1999; , Шығармалары мен тағылымы, Алматы, 2003 .
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
- Х.М.Ғабжалилов Қазақ ру-тайпаларының тарихы. Найман — Алматы: Алаш ТЗО, Полиграфкомбинат, 2008. — Т. 10. — 430 б. — 1000 таралым. — ISBN 9965-765-21-09.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Narynbaj Zhankobekuly Narynbaj bi 17 gasyr bas kezi kazirgi Tүrkistan oblysy 18 gasyr sony Tashkent kalasynyn many Қazak halkynyn atakty bii aga batyry kogam kajratkeri Narynbaj halykka ote bedeldi ot auyzdy orak tildi sheshen bolgan Narynbaj ZhankobekulyNarynbaj bi ZhankobekulyLakap atyNar dauysty Narynbaj biTugan kүni17 gasyrdyn basyTugan zheriTүrkistanҚajtys bolgan kүni18 gasyrdyn sonyҚajtys bolgan zheriTashkentMemleketҚazak handygyӘsker tүriAtty әskerAtagyBi batyr kolbasshysyBaskardyOrta zhүz Najman Argyn Қonyrat Kishi zhүz Tortkara Tabyn Әlimuly Ұly zhүz Dulat zhәne sart ozbek tәzhikShajkasyZhongar shapkynshylygyna karsy shajkasBajlanysyTәuke han Najman tajpasy Қarakerej ruy Syban boliminen shykkan Tәuke han tusynda syrtky zhauga karsy shajkasta erligimen kozge tүsken Osy batyrlygy үshin sol kezderi Қazak handygyna karagan Tashkenttin on eki kakpasynyn birine bek bolyp tagajyndalgan El zhurtyna kamkor zhetim zhesirge zhanashyr bi halyk arasynda Nar dauysty Narynbaj bi atangan Songy uakytka dejin Tashkentte saktalgandygy ajtylady El auzynda Narynbaj turaly Қuramany el kylgan Қakty zherdi kol kylgan Zhakynyndaj bogdeni Balasymen ten kylgan degen soz saktalgan Narynbajdyn uly Қu dauysty Қuttybaj bi Tәuke hannyn biler kenesinin kuramyna enip memleket baskaru isine aralaskan Қytajga bargan tungysh kazak elshilerinin biri Onyn balasy odan kejin Aktajlak bi kazak tarihyndagy belgili tulgalar bolsa odan әri Zharkynbaj biler kenes zamanyna dejin bilik kurgan Narynbaj bastagan biler әuletinin kazak tarihyndagy ornyn Muhamedzhan Tynyshbaev zhogary bagalagan kazak akyny Dulat Babatajuly zhyrga koskan Әdebietter Materialy k istorii Kirgiz kazahskogo naroda Tashkent 1925 Қazak halkynyn bes myn zhyldyk bayany Almaty 1998 zhyly Atasy asyl sozdin Aktajlak bi Almaty 1999 Shygarmalary men tagylymy Almaty 2003 Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet H M Ғabzhalilov Қazak ru tajpalarynyn tarihy Najman Almaty Alash TZO Poligrafkombinat 2008 T 10 430 b 1000 taralym ISBN 9965 765 21 09