Мамлют ауданы — Солтүстік Қазақстан облысының солтүстiк-батысында орналасқан әкімшілік бөлік. Аудан 1932 құрылған. Аудан аймағы 4,1 мың шаршы километр. Орталығы – Мамлют қаласы.
Қазақстан ауданы | |
Мамлют ауданы | |
Әкімшілігі | |
---|---|
Облысы | |
Аудан орталығы | |
Ауылдық округтер саны | 11 |
Қалалық әкімдіктер саны | 1 |
Ауыл саны | 37 |
Қала саны | 1 |
Әкімі | Елена Фёдоровна Степаненко |
Аудан әкімдігінің мекенжайы | Мамлют қаласы, Мұқанов көшесі, №12 |
Тарихы мен географиясы | |
Координаттары | 54°56′35″ с. е. 68°30′00″ ш. б. / 54.94306° с. е. 68.50000° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 54°56′35″ с. е. 68°30′00″ ш. б. / 54.94306° с. е. 68.50000° ш. б. (G) (O) (Я) |
Жер аумағы | 4 100 км² |
Уақыт белдеуі | UTC+5:00 |
Тұрғындары | |
Тұрғыны | 17 530 адам (2023) |
Тығыздығы | 4,75 адам/км² |
Ұлттық құрамы | орыстар (58,54%) |
Сандық идентификаторлары | |
Телефон коды | +7 71541 xxxxx |
Автомобиль коды | 15 |
Мамлют ауданының әкімдігі | |
|
Географиялық орны, жер бедері
Батысында облыстың Жамбыл, шығысында және оңтүстiк-шығысында Қызылжар, оңтүстiгiнде Есiл аудандарымен, солтүстiгiнде Ресей Федерациясының Қорған облысымен шектесiп, Батыс Сібір жазығының оңтүстігіндегі Есіл даласының орталық бөлігінде орналасқан. Мұнда жер бедері негізінен жазық. Тек оңтүстік-батыс жағы көл қазаншұңқырларының көптігіне байланысты ойлы-қырлы болып келеді.
Климаты, өсімдігі мен жануарлар дүниесі
Климаты айқын континенттік, қысы суық, ызғарлы. Қаңтардың орташа ауа температурасы — 18°С, аса суық күндері –50°С-қа дейін төмендейді. Жазы қоңыржай, ыстық, шілдедегі орташа ауа температурасы 19°С, кейде 40 — 41°С-қа дейін көтеріледі. Жылдық жауын-шашынның орташа мөлш. 300 мм. Мұнда 500-ге жуық көл бар, олардың 14-і ғана тұзды, қалғандары тұщы сулы. Жер қыртысы қара топырақты. Ауданның солтүстік жағын ормандар, оңтүстік-батысын астық тұқымдас шөптер жиі өсетін шоқ орманды дала белдемі алып жатыр. Жануарлар дүниесінен қасқыр, түлкі, қарсақ, қоян, борсық, бұлғын, күзен, ақтышқан, ондатр, дала тышқандары, тұяқтылардан бұлан және елік, көлдерде қаз, үйрек, аққу, қасқалдақ, көл жағалай қызғыш, тауқұдырет, жылқышы, ормандарда бүркіт, ителгі, кезқұйрық, қаршыға, т.б. мекендейді.
Халқы
1939 | 1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 1999 | 2009 | 2021 |
---|---|---|---|---|---|---|---|
24532 | ▲28751 | ▲40813 | ▼33037 | ▼32660 | ▼29110 | ▼21369 | ▼17090 |
Тұрғындары 17 845 адам (2019).
- Ұлттық құрамы: орыстар (58,35%), қазақтар (25,17%), татарлар (6,76%), немістер (3,60%), украиндар (2,14%), беларустар (0,72%), (0,40%), әзербайжандар (0,31%), поляктар (0,17%), чуваштар (0,18%), басқа ұлт өкілдері (2,19%).
Әкімшілік бөлінісі
38 елді мекен 1 қалалық әкімдік пен 11 ауылдық округке біріктірілген:
Әкімшілік бірлік | Орталығы | Елді мекендері | Халқы (2009) |
---|---|---|---|
Андреев ауылдық округі | Андреевка ауылы | 3 | 1121 |
Белов ауылдық округі | Белое ауылы | 5 | 1305 |
Бике ауылдық округі | Бике ауылы | 3 | 729 |
Воскресенов ауылдық округі | Воскресеновка ауылы | 3 | 1426 |
Дубровин ауылдық округі | Дубровное ауылы | 4 | 1725 |
Краснознамен ауылдық округі | Краснознамённое ауылы | 3 | 1498 |
Қызыләскер ауылдық округі | Қызыләскер ауылы | 3 | 867 |
Леденёв ауылдық округі | Леденёво ауылы | 2 | 792 |
Мамлют қалалық әкімдігі | Мамлют қаласы | 1 | 7478 |
Новомихайлов ауылдық округі | Новомихайловка ауылы | 5 | 2443 |
Пригородный ауылдық округі | Покровка ауылы | 3 | 1046 |
Станов ауылдық округі | Афонькино ауылы | 3 | 939 |
Экономикасы (2009 жылдың қорытындылары)
[Ауданда 2010 жылғы 1 қаңтарға 219 кәсiпорын тiркелген, оның iшiнде 3 - iрi, 17 - орта, 199 - шағын кәсiпорындар. Олардан 93 заңды тұлға мемлекеттiк меншiк нысанына, 125 - жеке меншiк, 1 - заңды тұлға шетел меншiгi нысанына жатады. Аудан облыстың ауыл шаруашылығының жалпы өнiмiнiң 3,9%-ын өндiрген (9 338,7 млн.теңге). Өнеркәсiп кәсiпорындарымен (қаржылық емес корпорация секторы) 1 370,6 млн.теңгенiң өнiмi өндiрiлген, облыстағы үлесi 2,0%. Өнеркәсiп өнiмiнiң физикалық көлемiнiң индексi 108,0% құрайды. Бөлшек тауарайналымының көлемi (қоғамдық тамақтандырусыз) 962,2 млн.теңге сомасын құрайды. Тауарайналымның физикалық көлемiнiң индексi 109,2% құрады. 2009 жылдың басына аудан кәсiпорындарының негiзгi құрал-жабдықтары 4 629,4 млн.теңге сомасын құрап, тозу деңгейi 28,7% болды. Негiзгi капиталға салынған инвестиция көлемi 2 172,4 млн.теңге құрады. Пайдалануға 3,2 мың шаршы метр тұрғын үй берiлдi. Ауданның экономикасында 13,9 мың адам жұмыс iстейдi.Орташа айлық жалақы (кәсiпкерлiк қызметпен айналысатын шағын кәсiпорындарсыз) өткен жылмен салыстырғанда 24,4% өсiп, 40 315 теңгенi құрады. Нақты жалақы 16,2% өстi. Орташа жан басына шағып есептегенде атаулы ақшалай табыс 25 686 теңге құрады. Орташа жан басына шаққандағы күн көрiстiң ең төменгi деңгейiнiң шамасы жыл аяғына 11 530 теңге құрады.]
Дереккөздер
- Қазақстан Республикасы халқының жынысы және жергілікті жердің типіне қарай саны (2023 жылғы 1 қаңтарға)
- Қазақстан Республикасы халқының жекелеген этностары бойынша саны (2022 жыл басына)
- «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VI том
- Ресей империясы, КСРО халық санақтары
- ҚР халық санақтары
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Mamlyut audany Soltүstik Қazakstan oblysynyn soltүstik batysynda ornalaskan әkimshilik bolik Audan 1932 kurylgan Audan ajmagy 4 1 myn sharshy kilometr Ortalygy Mamlyut kalasy Қazakstan audanyMamlyut audanyӘkimshiligiOblysySoltүstik Қazakstan oblysyAudan ortalygyMamlyutAuyldyk okrugter sany11Қalalyk әkimdikter sany1Auyl sany37Қala sany1ӘkimiElena Fyodorovna StepanenkoAudan әkimdiginin mekenzhajyMamlyut kalasy Mukanov koshesi 12Tarihy men geografiyasyKoordinattary54 56 35 s e 68 30 00 sh b 54 94306 s e 68 50000 sh b 54 94306 68 50000 G O Ya Koordinattar 54 56 35 s e 68 30 00 sh b 54 94306 s e 68 50000 sh b 54 94306 68 50000 G O Ya Zher aumagy4 100 km Uakyt beldeuiUTC 5 00TurgyndaryTurgyny17 530 adam 2023 Tygyzdygy4 75 adam km Ұlttyk kuramyorystar 58 54 kazaktar 25 2 tatarlar 6 87 nemister 3 53 ukraindar 1 96 belarustar 0 73 baska ult okilderi 3 17 Sandyk identifikatorlaryTelefon kody 7 71541 xxxxxAvtomobil kody15Mamlyut audanynyn әkimdigiGeografiyalyk orny zher bederiBatysynda oblystyn Zhambyl shygysynda zhәne ontүstik shygysynda Қyzylzhar ontүstiginde Esil audandarymen soltүstiginde Resej Federaciyasynyn Қorgan oblysymen shektesip Batys Sibir zhazygynyn ontүstigindegi Esil dalasynyn ortalyk boliginde ornalaskan Munda zher bederi negizinen zhazyk Tek ontүstik batys zhagy kol kazanshunkyrlarynyn koptigine bajlanysty ojly kyrly bolyp keledi Klimaty osimdigi men zhanuarlar dүniesiKlimaty ajkyn kontinenttik kysy suyk yzgarly Қantardyn ortasha aua temperaturasy 18 S asa suyk kүnderi 50 S ka dejin tomendejdi Zhazy konyrzhaj ystyk shildedegi ortasha aua temperaturasy 19 S kejde 40 41 S ka dejin koteriledi Zhyldyk zhauyn shashynnyn ortasha molsh 300 mm Munda 500 ge zhuyk kol bar olardyn 14 i gana tuzdy kalgandary tushy suly Zher kyrtysy kara topyrakty Audannyn soltүstik zhagyn ormandar ontүstik batysyn astyk tukymdas shopter zhii osetin shok ormandy dala beldemi alyp zhatyr Zhanuarlar dүniesinen kaskyr tүlki karsak koyan borsyk bulgyn kүzen aktyshkan ondatr dala tyshkandary tuyaktylardan bulan zhәne elik kolderde kaz үjrek akku kaskaldak kol zhagalaj kyzgysh taukudyret zhylkyshy ormandarda bүrkit itelgi kezkujryk karshyga t b mekendejdi Halky1939 1959 1970 1979 1989 1999 2009 2021 24532 28751 40813 33037 32660 29110 21369 17090 Turgyndary 17 845 adam 2019 Ұlttyk kuramy orystar 58 35 kazaktar 25 17 tatarlar 6 76 nemister 3 60 ukraindar 2 14 belarustar 0 72 0 40 әzerbajzhandar 0 31 polyaktar 0 17 chuvashtar 0 18 baska ult okilderi 2 19 Әkimshilik bolinisi38 eldi meken 1 kalalyk әkimdik pen 11 auyldyk okrugke biriktirilgen Әkimshilik birlik Ortalygy Eldi mekenderi Halky 2009 Andreev auyldyk okrugi Andreevka auyly 3 1121Belov auyldyk okrugi Beloe auyly 5 1305Bike auyldyk okrugi Bike auyly 3 729Voskresenov auyldyk okrugi Voskresenovka auyly 3 1426Dubrovin auyldyk okrugi Dubrovnoe auyly 4 1725Krasnoznamen auyldyk okrugi Krasnoznamyonnoe auyly 3 1498Қyzylәsker auyldyk okrugi Қyzylәsker auyly 3 867Ledenyov auyldyk okrugi Ledenyovo auyly 2 792Mamlyut kalalyk әkimdigi Mamlyut kalasy 1 7478Novomihajlov auyldyk okrugi Novomihajlovka auyly 5 2443Prigorodnyj auyldyk okrugi Pokrovka auyly 3 1046Stanov auyldyk okrugi Afonkino auyly 3 939Ekonomikasy 2009 zhyldyn korytyndylary Audanda 2010 zhylgy 1 kantarga 219 kәsiporyn tirkelgen onyn ishinde 3 iri 17 orta 199 shagyn kәsiporyndar Olardan 93 zandy tulga memlekettik menshik nysanyna 125 zheke menshik 1 zandy tulga shetel menshigi nysanyna zhatady Audan oblystyn auyl sharuashylygynyn zhalpy oniminin 3 9 yn ondirgen 9 338 7 mln tenge Өnerkәsip kәsiporyndarymen karzhylyk emes korporaciya sektory 1 370 6 mln tengenin onimi ondirilgen oblystagy үlesi 2 0 Өnerkәsip oniminin fizikalyk koleminin indeksi 108 0 kurajdy Bolshek tauarajnalymynyn kolemi kogamdyk tamaktandyrusyz 962 2 mln tenge somasyn kurajdy Tauarajnalymnyn fizikalyk koleminin indeksi 109 2 kurady 2009 zhyldyn basyna audan kәsiporyndarynyn negizgi kural zhabdyktary 4 629 4 mln tenge somasyn kurap tozu dengeji 28 7 boldy Negizgi kapitalga salyngan investiciya kolemi 2 172 4 mln tenge kurady Pajdalanuga 3 2 myn sharshy metr turgyn үj berildi Audannyn ekonomikasynda 13 9 myn adam zhumys istejdi Ortasha ajlyk zhalaky kәsipkerlik kyzmetpen ajnalysatyn shagyn kәsiporyndarsyz otken zhylmen salystyrganda 24 4 osip 40 315 tengeni kurady Nakty zhalaky 16 2 osti Ortasha zhan basyna shagyp eseptegende atauly akshalaj tabys 25 686 tenge kurady Ortasha zhan basyna shakkandagy kүn koristin en tomengi dengejinin shamasy zhyl ayagyna 11 530 tenge kurady DerekkozderҚazakstan Respublikasy halkynyn zhynysy zhәne zhergilikti zherdin tipine karaj sany 2023 zhylgy 1 kantarga Қazakstan Respublikasy halkynyn zhekelegen etnostary bojynsha sany 2022 zhyl basyna Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 VI tom Resej imperiyasy KSRO halyk sanaktary ҚR halyk sanaktary