Ли (халық)

Ли (шай, сай, гэй, ха, хэ, моифу, цзунь) — Қытайдағы халық, Хайнань аралының байырғы халқы. Жалпы саны 1,2 млн адам. (2000, халық санағы).

Ли
шай, сай, гэй, ха, хэ, моифу, цзунь
Бүкіл халықтың саны
1,2 млн.
Ең көп таралған аймақтар
Қытай
Тілдері
Діні
дәстүрлі діндер

Тілі

Олар паратай отбасының сөйлейді. Солтүстік және оңтүстік диалектілері бар.

Діні

Дінге сенушілердің діни наным-сенімдері: дәстүрлі сенім.

Кәсібі

Тоқудың дәстүрлі әдістері

Шаруашылығының негізін суармалы егістік (күріш, көкөніс), сондай-ақ мал шаруашылығы (буйвол, зебу), балық аулау, аңшылық (уланған жебелері бар садақ пайдаланған), таулы аймақтарда – егіншілік пен терушілік. Пальмалардың әртүрлі түрлерін өсіреді.

Ли әйелдерінің тоқыма ісі жоғары бағаланады. Олар киім, төсек, кілем тігеді. Олардың техникасы тұтас дәстүр, білім ұрпақтан ұрпаққа беріледі. Қолданылатын сызбалар әртүрлі белгілер мен ою-өрнектер болып табылады. Және әрбір белгінің өзіндік мәні бар. Сондай-ақ олар жүзім бұтасынан бұйымдар жасауды, керамика жасауды біледі.

Өмір салты

ХХ ғасырдың ортасына дейін ли бірнеше ауылдарды біріктіретін нақты шекаралары бар аумақтық қауымдастықтар (ком) болды, Ужишан аймағында ұжымдық дәстүрлері бар отбасылық және тайпалық қауымдар (вэнь мао, қытайлық хэму) болды. Отбасы шағын. Туыстық қатынас патрилиндік.

Жастар некеге дейінгі қарым-қатынас еркіндігін сақтап қалды, неке өзара келісім бойынша жасалды. Қыз некеге келіскеннен кейін, ол өз үйіне жас жігітті қабылдай алады (бұл 14-15 жасқа толғанда болады). Мұндай түннен кейін ерлі-зайыптылар бір-біріне сәйкес келетін-келмейтіні туралы шешім қабылдайды. Егер олай болмаса, онда жігіт басқа үйге кетеді, бірақ егер олар сәйкес келсе, онда жаңа отбасын құрады. Егер некеден тыс балалар туылса, онда қызының ата-анасы оларды тәрбиелеуге алады (бұл олар үшін қалыпты жағдай).

Елді мекендері мен дәстүрлі баспаналары

Үйлер толығымен бамбуктан салынған. Корпустың рамалық пішіні бар, шатыры бамбук жапырақтарымен жабылған.

Дәстүрлі киімдері

Ерлер киімі – күртеше мен шалбар, кейде тізеге дейінгі алжапқыш, әйелдер киімі – күртеше мен кестелі және тоқылған өрнектері бар белдемше, көп мөлшердегі күміс әшекейлер пайдаланады.

Дәстүрлі тағамдары

Негізгі тағамдары - күріш, ет, балық, көкөністер. Бетал жапырақтарын шайнау жиі кездеседі.

Фольклоры

Дәстүрлі фольклор - әндер, билер, ертегілер мен аңыздар (олардың бірі Ли халқының жұмыртқадан шыққан сұлу қызға үйленуінен шыққанын айтады).

Сілтеме

• Ортаққорда бұған қатысты медиафайлдар бар: Ли (халық)

Дереккөздер

1. Ли халқы. Тексерілді, 16 қыркүйек 2024.
2. Үлкен Ресей энциклопедиясы. Тексерілді, 16 қыркүйек 2024.
3. Ли. Тексерілді, 16 қыркүйек 2024.
4. Қытайдағы Ли халқы. Тексерілді, 16 қыркүйек 2024.
5. Ли халқы. Тексерілді, 16 қыркүйек 2024.
6. Хайнанда тұратын Ли халқы. Тексерілді, 16 қыркүйек 2024.
7. Әлем халықтары/Ли. Тексерілді, 16 қыркүйек 2024.
8. Ли халқы. Тексерілді, 16 қыркүйек 2024.