Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Йоханнес Ханс Даниел Дженсен (нем. Johannes Hans Daniel Jensen; 25 маусым 1907, Гамбург — 11 ақпан 1973, Гейдельберг) — неміс физигі, 1963 жылғы физика бойынша Нобель сыйлығының лауреаты. Жартылай сыйлықты, Мария Гепперт-Майермен бірлесіп, «ядроның қабық құрылымына қатысты ашылымдары үшін» алды. Жүлденің екінші жартысын Юджин Вигнер алды.
| Ханс Йенсен | |
| нем. Hans Jensen | |
 | |
| Туған күні | |
|---|---|
| Туған жері | |
| Қайтыс болған күні | |
| Қайтыс болған жері | |
| Азаматтығы | |
| Ғылыми аясы | |
| Жұмыс орны | |
| Альма-матер | |
| Ғылыми жетекші | Вильгельм Ленц |
| Марапаттары | |
Өмірбаяны
Ханс Даниел бағбан Карл Фридрих Йенсен мен оның әйелі Хелена Августа Адольфин Дженсеннің (қыз күніндегі тегі Ом) үшінші баласы болды. 1926 жылдан бастап алдымен Гамбург университетінде, содан кейін Фрайбург университетінде оқыды. Физиканы, математиканы, физикалық химияны және философияны оқыды. Физика ғылымдарының кандидаты дәрежесін алғаннан кейін Гамбургте ғылыми қызметкер ретінде қалды. 1936 жылы ғылым кандидаты дәрежесін алды. 1937 жылы доцент, 1941 жылы Ганновер технологиялық университетінің профессоры атанды. Ол неміс доценттерінің ұлттық социалистік одағының, мұғалімдердің ұлттық социалистік одағының және соңында NSDAP-қа қосылды, бірақ Вернер Гейзенберг соғыстан кейін дәлелдегендей, ол мұны тек академиялық мансабындағы кедергілерді болдырмау үшін жасады. 1949 жылы ол Гейдельберг университетінің профессоры болып тағайындалды, онда ол зейнеткерлікке шыққанға дейін істеді. Осы уақыт ішінде ол Америка Құрама Штаттарында бірнеше рет сабақ берді, соның ішінде Принстон университетінде және Калифорния университетінде, Берклиде. 1955 жылдан бастап Отто Хакселмен бірге ол Zeitschrift für Physik журналының баспагері болды.
Төмендегі анекдот Ганс Йенсеннің адамдық қасиеттерінің сипаттамасы бола алады:
Нобель сыйлығын алғаннан кейін келесі күні таңертең елдің премьер-министрі оған қоңырау шалып, оның арманы бар-жоғын сұрады. Йенсен бірден: «Иә, Ирактан қуылып, азаматтығынан айырылған студентке Германия азаматтығын беруіңізді қалаймын» деп жауап берді. Студент Германия азаматтығын алды.
Жетістіктер
Йенсеннің алғашқы жұмысы, оның ішінде екі диссертациясы атом қабығының Томас-Ферми статистикалық моделін нақтылауға арналған. 1930 жылдың аяғында ол атом ядросына қызығушылық таныта бастады. Сол кездің өзінде 1939 жылы ядролардың қасиеттерін, олардың байланыс энергияларын және табиғатта таралуын эмпирикалық талдау негізінде ол ядроның қабық құрылымы туралы идеяны ұсынды, бірақ жалпы мағынада. Бұл идея өте тұрақсыз деп саналды, өйткені, бір жағынан, Нильс Бордың 1936 жылғы ядроның тамшы моделі ядролық реакцияларды өте жақсы сипаттады, ал екінші жағынан, ядродағы орбита тұжырымдамасы, шамасы, мағынасы жоқ еді. Бұл модельдің одан әрі дамуы Екінші дүниежүзілік соғыс кезінде Германияның халықаралық оқшаулануына байланысты кешіктірілді. 1940 жылдардың аяғында ғана Дженсен бұл тақырыпты қайта қолға алды. 1948 жылы күшті спин-орбиталық өзара әрекеттесу моделін қолдана отырып, ол ерекше тұрақты ядроларды білдіретін сиқырлы сандардың бар екенін түсіндіре алды. Бұл ретте Мария Гепперт-Майер АҚШ-та дәл осындай нәтижеге жетті. Йенсен мен Гепперт-Майер арасындағы қарқынды пікір алмасу нәтижесінде жеңіл ядролардың қасиеттері туралы толық дерлік түсінік пайда болды. 1955 жылы олар атом ядроларының құрылымының егжей-тегжейлі сипаттамасын берген Elementary Theory of Nuclear Shell Structure кітабын бірлесіп шығарды. Осы жетістіктері үшін оларға 1963 жылғы физика бойынша Нобель сыйлығының жартысы берілді. Жүлденің екінші жартысы Юджин Вигнерге бұйырды.
Марапаттары
- Гамбург университетінің профессоры, 1947
- Физика бойынша Нобель сыйлығы, 1963
- Форт-Лодердейлдің құрметті азаматы, 1969
Дереккөздер
Әдебиет
- Храмов Ю. А. Йенсен Ханс // Физики : Биографический справочник / Ред. А. И. Ахиезера. — Бас. 2-ші, өңд.және тол. — М. : Наука, 1983. — Б. 121. — 400 б. — 200 000 дана.
- Йенсен (Jensen) Йоханнес Ханс Даниель // Большая советская энциклопедия : [30 т.] / бас ред. А. М. Прохоров. — 3-ші бас. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.
Сілтемелер
- Нобель сайтындағы ақпарат (ағыл.))
- Гейдельберг университетінің физика институтының сайтындағы толық өмірбаяны (нем.))
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Johannes Hans Daniel Dzhensen nem Johannes Hans Daniel Jensen 25 mausym 1907 Gamburg 11 akpan 1973 Gejdelberg nemis fizigi 1963 zhylgy fizika bojynsha Nobel syjlygynyn laureaty Zhartylaj syjlykty Mariya Geppert Majermen birlesip yadronyn kabyk kurylymyna katysty ashylymdary үshin aldy Zhүldenin ekinshi zhartysyn Yudzhin Vigner aldy Hans Jensennem Hans JensenTugan kүni25 mausym 1907 1907 06 25 Tugan zheriGamburg German imperiyasyҚajtys bolgan kүni11 akpan 1973 1973 02 11 65 zhas Қajtys bolgan zheriGejdelberg GermaniyaAzamattygy German imperiyasy Nacistik Germaniya GermaniyaҒylymi ayasyfizikaZhumys ornyAlma materҒylymi zhetekshiVilgelm LencMarapattaryFizika salasyndagy Nobel syjlygy 1963 ӨmirbayanyHans Daniel bagban Karl Fridrih Jensen men onyn әjeli Helena Avgusta Adolfin Dzhensennin kyz kүnindegi tegi Om үshinshi balasy boldy 1926 zhyldan bastap aldymen Gamburg universitetinde sodan kejin Frajburg universitetinde okydy Fizikany matematikany fizikalyk himiyany zhәne filosofiyany okydy Fizika gylymdarynyn kandidaty dәrezhesin algannan kejin Gamburgte gylymi kyzmetker retinde kaldy 1936 zhyly gylym kandidaty dәrezhesin aldy 1937 zhyly docent 1941 zhyly Gannover tehnologiyalyk universitetinin professory atandy Ol nemis docentterinin ulttyk socialistik odagynyn mugalimderdin ulttyk socialistik odagynyn zhәne sonynda NSDAP ka kosyldy birak Verner Gejzenberg sogystan kejin dәleldegendej ol muny tek akademiyalyk mansabyndagy kedergilerdi boldyrmau үshin zhasady 1949 zhyly ol Gejdelberg universitetinin professory bolyp tagajyndaldy onda ol zejnetkerlikke shykkanga dejin istedi Osy uakyt ishinde ol Amerika Қurama Shtattarynda birneshe ret sabak berdi sonyn ishinde Prinston universitetinde zhәne Kaliforniya universitetinde Berklide 1955 zhyldan bastap Otto Hakselmen birge ol Zeitschrift fur Physik zhurnalynyn baspageri boldy Tomendegi anekdot Gans Jensennin adamdyk kasietterinin sipattamasy bola alady Nobel syjlygyn algannan kejin kelesi kүni tanerten eldin premer ministri ogan konyrau shalyp onyn armany bar zhogyn surady Jensen birden Iә Iraktan kuylyp azamattygynan ajyrylgan studentke Germaniya azamattygyn beruinizdi kalajmyn dep zhauap berdi Student Germaniya azamattygyn aldy ZhetistikterJensennin algashky zhumysy onyn ishinde eki dissertaciyasy atom kabygynyn Tomas Fermi statistikalyk modelin naktylauga arnalgan 1930 zhyldyn ayagynda ol atom yadrosyna kyzygushylyk tanyta bastady Sol kezdin ozinde 1939 zhyly yadrolardyn kasietterin olardyn bajlanys energiyalaryn zhәne tabigatta taraluyn empirikalyk taldau negizinde ol yadronyn kabyk kurylymy turaly ideyany usyndy birak zhalpy magynada Bul ideya ote turaksyz dep sanaldy ojtkeni bir zhagynan Nils Bordyn 1936 zhylgy yadronyn tamshy modeli yadrolyk reakciyalardy ote zhaksy sipattady al ekinshi zhagynan yadrodagy orbita tuzhyrymdamasy shamasy magynasy zhok edi Bul modeldin odan әri damuy Ekinshi dүniezhүzilik sogys kezinde Germaniyanyn halykaralyk okshaulanuyna bajlanysty keshiktirildi 1940 zhyldardyn ayagynda gana Dzhensen bul takyrypty kajta kolga aldy 1948 zhyly kүshti spin orbitalyk ozara әrekettesu modelin koldana otyryp ol erekshe turakty yadrolardy bildiretin sikyrly sandardyn bar ekenin tүsindire aldy Bul rette Mariya Geppert Majer AҚSh ta dәl osyndaj nәtizhege zhetti Jensen men Geppert Majer arasyndagy karkyndy pikir almasu nәtizhesinde zhenil yadrolardyn kasietteri turaly tolyk derlik tүsinik pajda boldy 1955 zhyly olar atom yadrolarynyn kurylymynyn egzhej tegzhejli sipattamasyn bergen Elementary Theory of Nuclear Shell Structure kitabyn birlesip shygardy Osy zhetistikteri үshin olarga 1963 zhylgy fizika bojynsha Nobel syjlygynyn zhartysy berildi Zhүldenin ekinshi zhartysy Yudzhin Vignerge bujyrdy MarapattaryGamburg universitetinin professory 1947 Fizika bojynsha Nobel syjlygy 1963 Fort Loderdejldin kurmetti azamaty 1969DerekkozderӘdebietHramov Yu A Jensen Hans Fiziki Biograficheskij spravochnik Red A I Ahiezera Bas 2 shi ond zhәne tol M Nauka 1983 B 121 400 b 200 000 dana Jensen Jensen Johannes Hans Daniel Bolshaya sovetskaya enciklopediya 30 t bas red A M Prohorov 3 shi bas M Sovetskaya enciklopediya 1969 1978 SiltemelerNobel sajtyndagy akparat agyl Gejdelberg universitetinin fizika institutynyn sajtyndagy tolyk omirbayany nem