Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Үндістанда , яғни үгіт іс-шаралары 711 — 713 жылдары жүргізілді. Үндістанды толық бағындырып, елдің мәдениетіне жаңаша бетбұрыс жасауға ықпал ету үшін халықты мұсылман дініне толықтай енгізу қажет болды. Бірақ мұсылмандар үнді мәдениет өнеріне айрықша әсер ете алмады. Сондықтан үнді-ислам өнеріндегі осы кезең, мұсылман халықтары мәдениетінің тарихында кездейсоқ құбылыс болып калды.
 Ислам мақалалар тізбегінің бөлігі |
|---|
| Архитектура |
| · |
| Өнер |
| Каллиграфия · Миниатюра · Кілемдер |
| Киім әдебі |
| Абайя ·Иқал ·Боубоу |
| Мейрамдар |
| Әдебиет |
| Араб ·Әзірбайжандық · |
|
|
Тұтас алғанда, ерте , оған өкшелес Моғолдар кезеңі сияқты, үнді тарихының біртұтас құрамды бөлігі болып, сол кездегі мәдени дамуға ықпал жасады. Қалай болғанда да өнер саласында үнді-исламдық өзара ықпал өз жемістерін берді. Бұл кезде сәулет өнері біраз елеулі жетістікке жетті. Қолөнері өркендеп, гүлденді.
Махмұд Газневи
(парсы: محمود غزنوی) (998—1030) сұлтан ауғанның астанасы Кабулдан шығып, Солтүстік Үндістанға басып кірді, үнділік көркем ескерткіштерді құртып жіберді. Ғаламат діни құрылыстарды қиратты.
XI ғасырдағы тонаушылық пен талқандаулар, жаулап алушылардың шектен тыс қаталдық көрсетуі әйгілі әл-Бируни жазбаларынан болып отыр.
Самарканнан шыққан Темір 1398 жылы Үндістанға баса көктеп кіріп, Делиді жаулап алды. XV—XVI ғасырлары Үндістанда Кашмир, Дели, т.б. ұсақ мұсылман мемлекеттері құрылды. Ерте ислам кезеңінде Моғол өкіметін Ақбар билеген тұста салынған индуистік және джайндық сәулет өнерінің көптеген ескерткіштері талқандалды, мүсіндер құрып кетті. Қазіргі мұражайларда сол дәуірдегі өнер үлгілері ретінде қойылған заттар — сол кездің шағын елді мекендерінде сақталып қалған жекелеген тас мүсіндері ғана.
Ертеде ислам әкімдері билеген кезде көптеген діни ғимараттар — мешіттер мен мұнаралар, исламдық діни оқу орындары, керемет көрікті ескерткіш бейіттер, кесенелер салынды. Бұл кезде біртұтас қалалар пайда болды. Делиде көлемімен, маңыздылығымен ерекше есептелетін сәулет кешені сақталған. Делидегі биік күмбез (алып мұнарасы табанының диаметрі 16 м, биіктігі 70 м) 1794 жылы салынған. Сонымен қатар үлкен мешіті, мен медресесі, (1215 ж.) көтерілген.
тастан салынған. Мұнараның негізгі тұрқы ою-өрнекті жиырма төрт шығыңқы кернеумен бөлектенген. Олардың біреулері кырланып, шаршыланып келсе, екінші қабаты — тұтастай дөңгелек, үшінші қабаты — кілең тік төртбұрыш. Ислам сәулетінде бұдан кейінгі биігірек мұнара — Каирдегі мұнарасы болып саналады.
Үндістандық тек сәулет өнері дамып қойған жоқ, сонымен бірге кескіндемеге көңіл бөлінді. Үндістандағы мұсылман кескіндемесіндегі миниатюраның даму барысы үнділік рух біржолата жеңгендігін көрсетті.
Ислам сәулетінің көне ескерткіштері қатарына () меіиітті жатқызуға болады. Ислам сәулет өнеріне тән қабыр басындағы ескерткіштер, күмбездер өзіндік ерекшеліктерге ие. Үнділік ислам сәулет өнеріне тән негізгі белгі — қоршаған табиғатпен жарасып тұратындығы. Сондықтан да бақтардағы мешіт жанында орналасқан исламға тән мұнаралар сәулет құрылысында пайдалаланылды, оның құрылымы өте жақсы дамыды. мен оның сәндік бейнелеу өнері мұсылмандық ұлыстарға ықпал жасады. көркемдік көзқарас тұрғысынан аса елеулі сәулет ескерткіші (1424 жылы салынған). Үндістандағы ерте ислам сәулет өнерінің інжу-маржаны— 1514 жылы салынған , сонымен қатар ( 1414 жылы) мешіті. мейлінше әсем және жақсы салынған (1540—1543). Бұл — құмтасынан салынған сегіз қабырғалы кесене болатын.
Тағы қараңыз
Дереккөздер
- Өнер: Жалпы білім беретін мектептің жаратылыстану-математика бағытындағы 11-сыныбына арналған оқулык/Қ.Болатбаев, Е.Қосбармақов, А.Еркебай. — Алматы: "Мектеп" баспасы, 2007. ISBN 9965-33-998-8
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Үndistanda yagni үgit is sharalary 711 713 zhyldary zhүrgizildi Үndistandy tolyk bagyndyryp eldin mәdenietine zhanasha betburys zhasauga ykpal etu үshin halykty musylman dinine tolyktaj engizu kazhet boldy Birak musylmandar үndi mәdeniet onerine ajryksha әser ete almady Sondyktan үndi islam onerindegi osy kezen musylman halyktary mәdenietinin tarihynda kezdejsok kubylys bolyp kaldy Islam makalalar tizbeginin boligi Islam mәdenietiArhitektura Ajuandar Razi stili Қazak ӨnerKalligrafiya Miniatyura Kilemder Orta Aziyalyk miniatyura mektebi Tebriz miniatyura mektebi Үndistandagy erte islam oneri Ұly mogoldar kezeninin oneriKiim әdebiAbajya Ikal Boubou Burka Chadra Dzhalәbiya Nikab Shalbar kamis Songkok Takiya Kufiya Sәub Dzhilbab Hidzhab FeskaMejramdarAshura Oraza ajt Қurban ajt Қadir tүni Mәulid RamazanӘdebietArab Әzirbajzhandyk Yavalyk Parsy Қazak Islam portaly k oҚurannyn en birinshi zhazuyRezi Imam meshiti Tutas alganda erte ogan oksheles Mogoldar kezeni siyakty үndi tarihynyn birtutas kuramdy boligi bolyp sol kezdegi mәdeni damuga ykpal zhasady Қalaj bolganda da oner salasynda үndi islamdyk ozara ykpal oz zhemisterin berdi Bul kezde sәulet oneri biraz eleuli zhetistikke zhetti Қoloneri orkendep gүldendi Mahmud Gaznevi parsy محمود غزنوی 998 1030 sultan augannyn astanasy Kabuldan shygyp Soltүstik Үndistanga basyp kirdi үndilik korkem eskertkishterdi kurtyp zhiberdi Ғalamat dini kurylystardy kiratty XI gasyrdagy tonaushylyk pen talkandaular zhaulap alushylardyn shekten tys kataldyk korsetui әjgili әl Biruni zhazbalarynan bolyp otyr meshiti Stambul Samarkannan shykkan Temir 1398 zhyly Үndistanga basa koktep kirip Delidi zhaulap aldy XV XVI gasyrlary Үndistanda Kashmir Deli t b usak musylman memleketteri kuryldy Erte islam kezeninde Mogol okimetin Akbar bilegen tusta salyngan induistik zhәne dzhajndyk sәulet onerinin koptegen eskertkishteri talkandaldy mүsinder kuryp ketti Қazirgi murazhajlarda sol dәuirdegi oner үlgileri retinde kojylgan zattar sol kezdin shagyn eldi mekenderinde saktalyp kalgan zhekelegen tas mүsinderi gana Ertede islam әkimderi bilegen kezde koptegen dini gimarattar meshitter men munaralar islamdyk dini oku oryndary keremet korikti eskertkish bejitter keseneler salyndy Bul kezde birtutas kalalar pajda boldy Delide kolemimen manyzdylygymen erekshe esepteletin sәulet kesheni saktalgan Delidegi biik kүmbez alyp munarasy tabanynyn diametri 16 m biiktigi 70 m 1794 zhyly salyngan Sonymen katar үlken meshiti men medresesi 1215 zh koterilgen tastan salyngan Munaranyn negizgi turky oyu ornekti zhiyrma tort shygynky kerneumen bolektengen Olardyn bireuleri kyrlanyp sharshylanyp kelse ekinshi kabaty tutastaj dongelek үshinshi kabaty kilen tik tortburysh Islam sәuletinde budan kejingi biigirek munara Kairdegi munarasy bolyp sanalady Үndistandyk tek sәulet oneri damyp kojgan zhok sonymen birge keskindemege konil bolindi Үndistandagy musylman keskindemesindegi miniatyuranyn damu barysy үndilik ruh birzholata zhengendigin korsetti Islam sәuletinin kone eskertkishteri kataryna meiiitti zhatkyzuga bolady Islam sәulet onerine tәn kabyr basyndagy eskertkishter kүmbezder ozindik erekshelikterge ie Үndilik islam sәulet onerine tәn negizgi belgi korshagan tabigatpen zharasyp turatyndygy Sondyktan da baktardagy meshit zhanynda ornalaskan islamga tәn munaralar sәulet kurylysynda pajdalalanyldy onyn kurylymy ote zhaksy damydy men onyn sәndik bejneleu oneri musylmandyk ulystarga ykpal zhasady korkemdik kozkaras turgysynan asa eleuli sәulet eskertkishi 1424 zhyly salyngan Үndistandagy erte islam sәulet onerinin inzhu marzhany 1514 zhyly salyngan sonymen katar 1414 zhyly meshiti mejlinshe әsem zhәne zhaksy salyngan 1540 1543 Bul kumtasynan salyngan segiz kabyrgaly kesene bolatyn Tagy karanyzMysyr oneri Ezhelgi Grekiya oneri Ezhelgi Rim oneri Үndistan oneri Қytaj oneri Zhapon oneri Өner Kalligrafiya Nash TugraDerekkozderӨner Zhalpy bilim beretin mekteptin zharatylystanu matematika bagytyndagy 11 synybyna arnalgan okulyk Қ Bolatbaev E Қosbarmakov A Erkebaj Almaty Mektep baspasy 2007 ISBN 9965 33 998 8Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet