Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Джон Роберт Шриффер (ағылш. John Robert Schrieffer; 31 мамыр 1931, Ок-Парк, Иллинойс, АҚШ — 27 шілде 2019) — американдық физик, физика бойынша Нобель сыйлығының лауреаты (1972, Джон Бардин және Леон Н. Купермен бірге) БКШ-теориясын жасағаны үшін, олардың инициалдарымен аталған.
| Джон Роберт Шриффер | |
| ағылш. John Robert Schrieffer | |
 | |
| Туған күні | |
|---|---|
| Туған жері | |
| Қайтыс болған күні | |
| Қайтыс болған жері | , Калифорния, АҚШ |
| Ғылыми аясы | |
| Жұмыс орны | |
| Альма-матер | (1957) |
| Ғылыми жетекші | |
| Марапаттары |
|
АҚШ Ұлттық ғылым академиясының мүшесі (1971), КСРО Ғылым академиясының шетелдік мүшесі (1988).
Өмірбаяны
Иллинойс штатындағы Ок-Паркте Джон Г. Шриффер мен Луиза (қыз күнінде Андерсон) Шриффердің отбасында дүниеге келген. 1940 жылы отбасы Нью-Йорктегі Манхассетке, ал тоғыз жылдан кейін Флорида штатындағы Юстискекөшті. Флоридада тұрған кезінде Джон электр техникасына деген қызығушылығын тудырған қолдан жасалған зымырандар мен радиолармен ойнағанды ұнататын.
Юстис орта мектебін бітіргеннен кейін Шриффер 1949 жылы Массачусетс технологиялық институтына оқуға түсіп, инженер-электрик болуды көздейді. Екі жылдан кейін ол физиканы мамандығы ретінде таңдап, 1953 жылы Джон К. Слэтердің жетекшілігімен бакалавр дәрежесін алды.
1954 жылы Иллинойс университетінде Джон Бардиннің жетекшілігімен диссертация қорғап, магистр дәрежесін алды. Диссертация жартылай өткізгіштің бетіндегі электронды өткізгіштігін зерттеуге арналды. Диссертацияны аяқтағаннан кейін ол Бардинге қосылып, абсолютті нөлге жақын температурадағы асқын өткізгіштік құбылысы мен заттың қасиеттерін зерттеуге кірісті.
1956 жылы Шриффер, Бардин және Купер Купер электронды жұптарының асқын сұйықтығы идеясына негізделген кристалдық қатты денелердегі асқын өткізгіштік теориясын жасады.
Асқын өткізгіштік теориясына қосқан үлесі үшін Шриффер 1957 жылы Иллинойс университетінің докторы дәрежесіне ие болды.
1957—1958 жж. Ұлттық ғылым қорының (АҚШ) постдокторлық ғылыми қызметкері ретінде Шриффер Бирмингем университетінде (Англия) және Копенгагендегі (Дания) Нильс Бор институтында асқын өткізгіштікті зерттеді.
1960 жылы Копенгагенде ол Энн Грете Томсенмен кездесті. Бірнеше айдан кейін олар үйленді. Олардың екі қыз, бір ұлы бар.
1964 жылы Шриффер өзінің БКШ-теориясы туралы «Асқын өткізгіштік теориясы» кітабын жариялады.
1957—1960 жж. Шриффер Чикаго университетінде, 1959 жылдан 1960 жылға дейін Иллинойс университетінде, 1962 жылы Пенсильвания университетінде, 1969—1975 жж. Корнелл университетінде және 1975 жылдан бастап — Санта-Барбарадағы Калифорния университетінде физикадан сабақ берді. Сонымен қатар материалдардың магниттік қасиеттерін, қорытпалардың қасиеттерін және беттік әсерлерін зерттейді.
1972 жылы Шриффер, Купер және Бардин физика бойынша Нобель сыйлығының лауреаты атанды. «Әдетте БКШ-теориясы деп аталатын асқын өткізгіштіктің бірлескен теориясы үшін».
2005 жылы 9 қарашада ол еріксіз кісі өлтіру (өзінің кінәсінен болған жол-көлік оқиғасы) үшін екі жылға бас бостандығынан айырылды.
Нобель сыйлығынан басқа, Шриффер көптеген марапаттарға ие болды, соның ішінде американдық швед инженерлері қоғамының Джон Эриксон медалі (1976).
Шриффер – бес университеттің құрметті докторы, Америка Ұлттық ғылым академиясының (1971), Америка өнер және ғылым академиясының, Америка философиялық қоғамының және Дания Корольдік өнер және ғылым академиясының мүшесі.
Негізгі басылымдар
- Кітаптар
- Bardeen J., Schrieffer J.R. Recent Developments in Superconductivity. — University of Illinois, 1960.
- Schrieffer J.R. Many-body theory. — Argonne National Laboratory, 1962.
- Schrieffer J.R. Theory of Superconductivity. — W.A. Benjamin, 1964.
- Schrieffer J.R. Electronic structure of impurities in metals. — City College, 1969.
- Коэн М., Глэдстоун Г., Йенсен М., Шриффер Дж. Жартылай өткізгіштер мен өтпелі металдардың асқын өткізгіштігі. — М.: Мир, 1972.
- Selected Papers of J. Robert Schrieffer: In Celebration of His 70th Birthday / ed. N.E. Bonesteel, L.P. Gor'kov. — World Scientific, 2002. — doi:10.1142/5030.
- Негізгі мақалалар
- Bardeen J., Cooper L.N., Schrieffer J.R. Microscopic theory of superconductivity // Physical Review. — 1957. — Vol. 106. — P. 162-164. — doi:10.1103/PhysRev.106.162.
- Bardeen J., Cooper L.N., Schrieffer J.R. Theory of superconductivity // Physical Review. — 1957. — Vol. 108. — P. 1175-1204. — doi:10.1103/PhysRev.108.1175.
- Schrieffer J.R., Wolff P.A. Relation between the Anderson and Kondo Hamiltonians // Physical Review. — 1966. — Vol. 149. — P. 491-492. — doi:10.1103/PhysRev.149.491.
- Berk N.F., Schrieffer J.R. Effect of ferromagnetic spin correlations on superconductivity // Physical Review Letters. — 1966. — Vol. 17. — P. 433-435. — doi:10.1103/PhysRevLett.17.433.
- Krumhansl J.A., Schrieffer J.R. Dynamics and statistical mechanics of a one-dimensional model Hamiltonian for structural phase transitions // Physical Review B. — 1975. — Vol. 11. — P. 3535-3545. — doi:10.1103/PhysRevB.11.3535.
- Su W.P., Schrieffer J.R., Heeger A.J. Solitons in polyacetylene // Physical Review Letters. — 1979. — Vol. 42. — P. 1698-1701. — doi:10.1103/PhysRevLett.42.1698.
- Su W.P., Schrieffer J.R., Heeger A.J. Soliton excitations in polyacetylene // Physical Review B. — 1980. — Vol. 22. — P. 2099-2111. — doi:10.1103/PhysRevB.22.2099.
- Arovas D., Schrieffer J.R., Wilczek F. Fractional statistics and the quantum Hall effect // Physical Review Letters. — 1984. — Vol. 53. — P. 722-723. — doi:10.1103/PhysRevLett.53.722.
- Schrieffer J.R., Wen X.-G., Zhang S.-C. Spin-bag mechanism of high-temperature superconductivity // Physical Review Letters. — 1988. — Vol. 60. — P. 944-947. — doi:10.1103/PhysRevLett.60.944.
- Heeger A.J., Kivelson S., Schrieffer J.R., Su W.-P. Solitons in conducting polymers // Reviews of Modern Physics. — 1988. — Vol. 60. — P. 781-850. — doi:10.1103/RevModPhys.60.781.
Дереккөздер
- Нобель сыйлығының лауреаты түрмеге қамалды
- ASSE_Awards
Әдебиет
- Храмов Ю. А. Шриффер Джон Роберт (Schrieffer John Robert) // Физики : Биографический справочник / Под ред. А. И. Ахиезера. — Изд. 2-е, испр. и доп. — М. : Наука, 1983. — С. 302. — 400 с. — 200 000 экз.
- Шриффер, Дж. Роберт // Лауреаты Нобелевской премии: Энциклопедия / Редкол.: Е. Ф. Губский и др.. — М.: Прогресс, 1992. — Т. 2. — С. 763—766.
- Bonesteel N., Boebinger G. J. Robert Schrieffer (1931–2019) // Nature. — 2019. — Vol. 574. — P. 177. — doi:10.1038/d41586-019-03015-3.
- Scalapino D., Kivelson S.A. John Robert Schrieffer (1931–2019) // Science. — 2019. — Vol. 365. — P. 1253. — doi:10.1126/science.aaz2849.
- Arovas D., Boebinger G., Bonesteel N. John Robert Schrieffer // Physics Today. — 2020. — Vol. 73, № 1. — P. 63. — doi:10.1063/PT.3.4395.
Сілтемелер
- Нобель комитетінің сайтынан ақпарат (ағыл.))
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Dzhon Robert Shriffer agylsh John Robert Schrieffer 31 mamyr 1931 Ok Park Illinojs AҚSh 27 shilde 2019 amerikandyk fizik fizika bojynsha Nobel syjlygynyn laureaty 1972 Dzhon Bardin zhәne Leon N Kupermen birge BKSh teoriyasyn zhasagany үshin olardyn inicialdarymen atalgan Dzhon Robert Shrifferagylsh John Robert SchriefferTugan kүni31 mamyr 1931 1931 05 31 Tugan zheri Illinojs AҚShҚajtys bolgan kүni27 shilde 2019 2019 07 27 88 zhas Қajtys bolgan zheri Kaliforniya AҚShҒylymi ayasyfizikaZhumys ornyPensilvaniya universiteti Chikago universitetiAlma mater 1957 MIT Eustis High SchoolҒylymi zhetekshiDzhon BardinMarapattary 1968 1968 Fizika salasyndagy Nobel syjlygy 1972 AҚSh ulttyk gylym medali 1983 AҚSh Ұlttyk gylym akademiyasynyn mүshesi 1971 KSRO Ғylym akademiyasynyn sheteldik mүshesi 1988 ӨmirbayanyIllinojs shtatyndagy Ok Parkte Dzhon G Shriffer men Luiza kyz kүninde Anderson Shrifferdin otbasynda dүniege kelgen 1940 zhyly otbasy Nyu Jorktegi Manhassetke al togyz zhyldan kejin Florida shtatyndagy Yustiskekoshti Floridada turgan kezinde Dzhon elektr tehnikasyna degen kyzygushylygyn tudyrgan koldan zhasalgan zymyrandar men radiolarmen ojnagandy unatatyn Yustis orta mektebin bitirgennen kejin Shriffer 1949 zhyly Massachusets tehnologiyalyk institutyna okuga tүsip inzhener elektrik boludy kozdejdi Eki zhyldan kejin ol fizikany mamandygy retinde tandap 1953 zhyly Dzhon K Sleterdin zhetekshiligimen bakalavr dәrezhesin aldy 1954 zhyly Illinojs universitetinde Dzhon Bardinnin zhetekshiligimen dissertaciya korgap magistr dәrezhesin aldy Dissertaciya zhartylaj otkizgishtin betindegi elektrondy otkizgishtigin zertteuge arnaldy Dissertaciyany ayaktagannan kejin ol Bardinge kosylyp absolyutti nolge zhakyn temperaturadagy askyn otkizgishtik kubylysy men zattyn kasietterin zertteuge kiristi 1956 zhyly Shriffer Bardin zhәne Kuper Kuper elektrondy zhuptarynyn askyn sujyktygy ideyasyna negizdelgen kristaldyk katty denelerdegi askyn otkizgishtik teoriyasyn zhasady Askyn otkizgishtik teoriyasyna koskan үlesi үshin Shriffer 1957 zhyly Illinojs universitetinin doktory dәrezhesine ie boldy 1957 1958 zhzh Ұlttyk gylym korynyn AҚSh postdoktorlyk gylymi kyzmetkeri retinde Shriffer Birmingem universitetinde Angliya zhәne Kopengagendegi Daniya Nils Bor institutynda askyn otkizgishtikti zerttedi 1960 zhyly Kopengagende ol Enn Grete Tomsenmen kezdesti Birneshe ajdan kejin olar үjlendi Olardyn eki kyz bir uly bar 1964 zhyly Shriffer ozinin BKSh teoriyasy turaly Askyn otkizgishtik teoriyasy kitabyn zhariyalady 1957 1960 zhzh Shriffer Chikago universitetinde 1959 zhyldan 1960 zhylga dejin Illinojs universitetinde 1962 zhyly Pensilvaniya universitetinde 1969 1975 zhzh Kornell universitetinde zhәne 1975 zhyldan bastap Santa Barbaradagy Kaliforniya universitetinde fizikadan sabak berdi Sonymen katar materialdardyn magnittik kasietterin korytpalardyn kasietterin zhәne bettik әserlerin zerttejdi 1972 zhyly Shriffer Kuper zhәne Bardin fizika bojynsha Nobel syjlygynyn laureaty atandy Әdette BKSh teoriyasy dep atalatyn askyn otkizgishtiktin birlesken teoriyasy үshin 2005 zhyly 9 karashada ol eriksiz kisi oltiru ozinin kinәsinen bolgan zhol kolik okigasy үshin eki zhylga bas bostandygynan ajyryldy Nobel syjlygynan baska Shriffer koptegen marapattarga ie boldy sonyn ishinde amerikandyk shved inzhenerleri kogamynyn Dzhon Erikson medali 1976 Shriffer bes universitettin kurmetti doktory Amerika Ұlttyk gylym akademiyasynyn 1971 Amerika oner zhәne gylym akademiyasynyn Amerika filosofiyalyk kogamynyn zhәne Daniya Koroldik oner zhәne gylym akademiyasynyn mүshesi Negizgi basylymdarKitaptarBardeen J Schrieffer J R Recent Developments in Superconductivity University of Illinois 1960 Schrieffer J R Many body theory Argonne National Laboratory 1962 Schrieffer J R Theory of Superconductivity W A Benjamin 1964 Schrieffer J R Electronic structure of impurities in metals City College 1969 Koen M Gledstoun G Jensen M Shriffer Dzh Zhartylaj otkizgishter men otpeli metaldardyn askyn otkizgishtigi M Mir 1972 Selected Papers of J Robert Schrieffer In Celebration of His 70th Birthday ed N E Bonesteel L P Gor kov World Scientific 2002 doi 10 1142 5030 Negizgi makalalarBardeen J Cooper L N Schrieffer J R Microscopic theory of superconductivity Physical Review 1957 Vol 106 P 162 164 doi 10 1103 PhysRev 106 162 Bardeen J Cooper L N Schrieffer J R Theory of superconductivity Physical Review 1957 Vol 108 P 1175 1204 doi 10 1103 PhysRev 108 1175 Schrieffer J R Wolff P A Relation between the Anderson and Kondo Hamiltonians Physical Review 1966 Vol 149 P 491 492 doi 10 1103 PhysRev 149 491 Berk N F Schrieffer J R Effect of ferromagnetic spin correlations on superconductivity Physical Review Letters 1966 Vol 17 P 433 435 doi 10 1103 PhysRevLett 17 433 Krumhansl J A Schrieffer J R Dynamics and statistical mechanics of a one dimensional model Hamiltonian for structural phase transitions Physical Review B 1975 Vol 11 P 3535 3545 doi 10 1103 PhysRevB 11 3535 Su W P Schrieffer J R Heeger A J Solitons in polyacetylene Physical Review Letters 1979 Vol 42 P 1698 1701 doi 10 1103 PhysRevLett 42 1698 Su W P Schrieffer J R Heeger A J Soliton excitations in polyacetylene Physical Review B 1980 Vol 22 P 2099 2111 doi 10 1103 PhysRevB 22 2099 Arovas D Schrieffer J R Wilczek F Fractional statistics and the quantum Hall effect Physical Review Letters 1984 Vol 53 P 722 723 doi 10 1103 PhysRevLett 53 722 Schrieffer J R Wen X G Zhang S C Spin bag mechanism of high temperature superconductivity Physical Review Letters 1988 Vol 60 P 944 947 doi 10 1103 PhysRevLett 60 944 Heeger A J Kivelson S Schrieffer J R Su W P Solitons in conducting polymers Reviews of Modern Physics 1988 Vol 60 P 781 850 doi 10 1103 RevModPhys 60 781 DerekkozderNobel syjlygynyn laureaty tүrmege kamaldy ASSE AwardsӘdebietHramov Yu A Shriffer Dzhon Robert Schrieffer John Robert Fiziki Biograficheskij spravochnik Pod red A I Ahiezera Izd 2 e ispr i dop M Nauka 1983 S 302 400 s 200 000 ekz Shriffer Dzh Robert Laureaty Nobelevskoj premii Enciklopediya Redkol E F Gubskij i dr M Progress 1992 T 2 S 763 766 Bonesteel N Boebinger G J Robert Schrieffer 1931 2019 Nature 2019 Vol 574 P 177 doi 10 1038 d41586 019 03015 3 Scalapino D Kivelson S A John Robert Schrieffer 1931 2019 Science 2019 Vol 365 P 1253 doi 10 1126 science aaz2849 Arovas D Boebinger G Bonesteel N John Robert Schrieffer Physics Today 2020 Vol 73 1 P 63 doi 10 1063 PT 3 4395 SiltemelerNobel komitetinin sajtynan akparat agyl