Электрон

Электрон (лат. electron, гр. elektron – янтарь) – бірлік теріс электр заряды бар е=(1,6021917x0,0000070)x10¹⁹, тыныштықтағы массасы m_e⁰= (9,109558x0,000054)x10³¹ кг-ға тең орнықты элементар бөлшек. Электронды 1897 ж. Дж. Томсон ашты. Ал оның зарядын америкалық ғалым Р. Милликен 1911 ж. тікелей дәл өлшеген. Электрон барлық атомдар мен молекулалардың құрамына енеді және заттардың құрылысы мен қасиеттерінде маңызды рөл атқарады. Атомның спектрлік сызықтарының нәзік түзілісін зерттеу нәтижесінде электрон спинінің 12 ї-қа (ћ=ї/2, мұндағы ї – Планк тұрақтысы) тең екендігі анықталды. Сондықтан Э. Ферми – Дирак статистикасына бағынады.

Электрон ағашы

Анықталмағандық қатысына сәйкес біртекті емес магнит өрісіндегі еркін электронның ауытқуы бойынша оның меншікті магниттік моментін (е) тікелей өлшеу мүмкін еместігін Н. Бор дәлелдеген. Сондықтан алғашқы кезде өлшеулер меншікті моменті болмайтын сутек молекулаларының шоғы арқылы жүргізілді және оның қорытындысы мынадай болды еБ=еї/2mс, мұндағы Б– Бор магнетоны. Бірақ сутектің аса нәзік түзілісін өлшеу нәтижесі е  Б екендігін дәлелдеді. Соңғы өлшеулерге сәйкес е=(1,0011596389x0,0000000031)xБ Элементар бөлшектерді жіктелімдеу бойынша электрон лептондар класына жатқызылады.

Электронның шығу жұмысы

Электронның шығу жұмысы — электронды қатты денеден немесе сұйықтан вакуумға бөліп шығаруға жұмсалатын энергия.

Дереккөздер

1. Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Физика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д, профессор Е. Арын – Павлодар: С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті, 2006. ISBN 9965-808-88-0