Джова́нни Кабо́то (итал. Giovanni Caboto, 1450, Генуя — 1499), ел арасында Джон Ка́бот (ағылш. John Cabot) ретінде белгілі болған — итальяндық теңізші жəне ағылшын жеріндегі көпес, Канаданың жағалауын алғаш зерттеген.
Джон Кабот | |
итал. Giovanni Caboto | |
Туған күні | |
---|---|
Туған жері | Генуя |
Қайтыс болған күні | |
Ұлты | Итальян |
Қызметі | саяхатшы, теңізші |
Азияға саяхаты
Генуяда дүниеге келген. 1461 жылы оның отбасы Венецияға көшеді. Венециандық сауда компаниясына қызмет еткенде Кабот Таяу Шығыстан үндіс тауарларын əкелуге барады. Меккеде болады. Арабтардың түсіндіруінен Кабото дəмдеуіштердің Үндістанның солтүстік-шығысындағы елдерде жасалатынын білді. Жерді шар тəріздес деп есептейтіндерді қолдаған Кабото үндістердің солтүстік-шығысындағы мемлекеттер солтүстік-батысында деген қорытындыға келді.
Ньюфаундлендті ашуы
1494 жылы Кабот Англияға көшеді. Дəл осы жерде оның есімі ағылшынша айтылып, Джон Каботқа айналады. Бристольдық көпестер Колумбтың жаңалығы жайлы естігеннен кейін экспедиция жасақтап, оның басшылығына Джон Каботты тағайындайды. Ағылшын королі, VII Генрих Кабот пен оның ұлдарына жазбаша түрде барлық аймақтарда, орындарда жəне Шығыс, Батыс, Солтүстік теңіздерінде жүзуге рұқсат берді.
Қорыққан бристольдік көпестер оған «Мэтью» атты тек бір кемені жасақтап беріп, 18 адамды экипажға қалдырды. 1497 жылдың мамыр айының 2 немесе 20 жұлдызында Кабот Бристольдан батысқа қарай жүзіп шықты. 24 мамырдың таңында Кабот Ньюфаундленд аралының ұшына жетіп, бұл жерді Терранова деп атады. Жағалаулардың бірінде ол кемеден түсіп, жерді ағылшын патшасының меншігі деп жариялады. Одан кейін Кабот оңтүстік-шығысқа жүзіп, теңізден балықтың үлкен қорын байқайды. Осылайша, Үлкен Ньюфаундлендтік банка, балық шаруашылығы ең жақсы дамыған аймақтардың бірі ашылды.
20 шілдеде Кабот Англияға жол тартып, 1497 жылдың 6-тамызында Бристольге жетті.
Кабот өзі тапқан балық қорларын дұрыс бағалаған болатын, Бристольда ол енді ағылшындықтардың Исландияға барып балық ауламауына болатындығын жариялады. Ал Англия азаматтары Кабот «Үлкен балықтар елін» тапты деп есептеді (Қытайды Батыста солай атайтын).
Америкаға екінші саяхат
1498 жылдың мамыр айының басында Бристольден Кабот бастаған екінші экспедиция, 5 кемеден тұратын флотилия шықты. Тарихшылардың болжамы бойынша, Кабот жолда дүниеден өтіп, кемелерді басқару оның ұлы Себастьян Каботқа өткен.
Екінші экспедиция жайлы білетініміз бірінші экспедициядан да аз. Айқын болған тек бір факт - 1498 жылы кемелер Солтүстік Америка құрлығына жетіп, оның шығыс жағалауы арқылы өтіп, оңтүстік-шығысқа бет алғандығы. Себастьян Кабот кері бұрылып, дəл сол 1498 жылы Англияға оралған.
Екінші Кабот экспедициясының географиялық жетістіктері жайлы бізге ағылшын емес, мəлімет береді. Хуан Ла Коса салған картада Эспаньола мен Кубаның солтүстігі мен солтүстік-шығысында ұзақ жағалаулық бойлық өтеді. Бұл бойлық бойындағы өзендер мен географиялық орындардың атауы, «ағылшындар ашқан теңіз» деп аталған бұғаз бен бірнеше ағылшындық тулар да осы картада бейнеленген.
Дереккөздер
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Dzhova nni Kabo to ital Giovanni Caboto 1450 Genuya 1499 el arasynda Dzhon Ka bot agylsh John Cabot retinde belgili bolgan italyandyk tenizshi zhene agylshyn zherindegi kopes Kanadanyn zhagalauyn algash zerttegen Dzhon Kabotital Giovanni CabotoTugan kүni1450 1450 Tugan zheriGenuyaҚajtys bolgan kүni1499 1499 ҰltyItalyanҚyzmetisayahatshy tenizshiAziyaga sayahatyGenuyada dүniege kelgen 1461 zhyly onyn otbasy Veneciyaga koshedi Veneciandyk sauda kompaniyasyna kyzmet etkende Kabot Tayau Shygystan үndis tauarlaryn ekeluge barady Mekkede bolady Arabtardyn tүsindiruinen Kaboto demdeuishterdin Үndistannyn soltүstik shygysyndagy elderde zhasalatynyn bildi Zherdi shar terizdes dep eseptejtinderdi koldagan Kaboto үndisterdin soltүstik shygysyndagy memleketter soltүstik batysynda degen korytyndyga keldi Nyufaundlendti ashuy1494 zhyly Kabot Angliyaga koshedi Del osy zherde onyn esimi agylshynsha ajtylyp Dzhon Kabotka ajnalady Bristoldyk kopester Kolumbtyn zhanalygy zhajly estigennen kejin ekspediciya zhasaktap onyn basshylygyna Dzhon Kabotty tagajyndajdy Agylshyn koroli VII Genrih Kabot pen onyn uldaryna zhazbasha tүrde barlyk ajmaktarda oryndarda zhene Shygys Batys Soltүstik tenizderinde zhүzuge ruksat berdi Қorykkan bristoldik kopester ogan Metyu atty tek bir kemeni zhasaktap berip 18 adamdy ekipazhga kaldyrdy 1497 zhyldyn mamyr ajynyn 2 nemese 20 zhuldyzynda Kabot Bristoldan batyska karaj zhүzip shykty 24 mamyrdyn tanynda Kabot Nyufaundlend aralynyn ushyna zhetip bul zherdi Terranova dep atady Zhagalaulardyn birinde ol kemeden tүsip zherdi agylshyn patshasynyn menshigi dep zhariyalady Odan kejin Kabot ontүstik shygyska zhүzip tenizden balyktyn үlken koryn bajkajdy Osylajsha Үlken Nyufaundlendtik banka balyk sharuashylygy en zhaksy damygan ajmaktardyn biri ashyldy 20 shildede Kabot Angliyaga zhol tartyp 1497 zhyldyn 6 tamyzynda Bristolge zhetti Kabot ozi tapkan balyk korlaryn durys bagalagan bolatyn Bristolda ol endi agylshyndyktardyn Islandiyaga baryp balyk aulamauyna bolatyndygyn zhariyalady Al Angliya azamattary Kabot Үlken balyktar elin tapty dep eseptedi Қytajdy Batysta solaj atajtyn Amerikaga ekinshi sayahat1498 zhyldyn mamyr ajynyn basynda Bristolden Kabot bastagan ekinshi ekspediciya 5 kemeden turatyn flotiliya shykty Tarihshylardyn bolzhamy bojynsha Kabot zholda dүnieden otip kemelerdi baskaru onyn uly Sebastyan Kabotka otken Ekinshi ekspediciya zhajly biletinimiz birinshi ekspediciyadan da az Ajkyn bolgan tek bir fakt 1498 zhyly kemeler Soltүstik Amerika kurlygyna zhetip onyn shygys zhagalauy arkyly otip ontүstik shygyska bet algandygy Sebastyan Kabot keri burylyp del sol 1498 zhyly Angliyaga oralgan Ekinshi Kabot ekspediciyasynyn geografiyalyk zhetistikteri zhajly bizge agylshyn emes melimet beredi Huan La Kosa salgan kartada Espanola men Kubanyn soltүstigi men soltүstik shygysynda uzak zhagalaulyk bojlyk otedi Bul bojlyk bojyndagy ozender men geografiyalyk oryndardyn atauy agylshyndar ashkan teniz dep atalgan bugaz ben birneshe agylshyndyk tular da osy kartada bejnelengen Derekkozder