Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Даниил Бернулли (фр. Daniel Bernoulli; 29 қаңтар (8 ақпан) 1700 — 17 наурыз 1782) — швейцариялық физик, механик және математик, газдардың кинетикалық теориясының, гидродинамиканың және математикалық физиканың негізін қалаушылардың бірі. Петербор ғылым академиясының академигі және шетелдік құрметті мүшесі (1733) , Болония (1724), Берлин (1747), Париж (1748) ғылым академияларының, Лондон корольдік қауымдастығының (1750) мүшесі. ұлы.
| Даниил Бернулли | |
| нем. Daniel Bernoulli | |
 | |
| Туған күні | |
|---|---|
| Туған жері | Гронинген, Нидерланд |
| Қайтыс болған күні | |
| Қайтыс болған жері | Базель, Швейцария |
| Ғылыми аясы | |
| Жұмыс орны | |
| Ғылыми жетекші |
|
| Несімен белгілі | қалаушы |
Ғылыми қызметі
Даниил Бернулли негізінен математикалық физика мен дифференциалдық теңдеулер теориясы тақырыптарындағы еңбектерімен танымал болды. Д’Аламбером және Эйлермен бірге оны математикалық физиканың негізін қалаушылардың бірі ретінде саналады.
Әмбебап-физик болып табылатын ол газдардың кинетикалық теориясы, гидродинамика және аэродинамика, серпімділік теориясы саларындағы білімдерді толықтырды. Ол ең алғаш рет газдардағы қысымның себебі молекулаларыдың жылулық қозғалысы деген пікірді пайымдады. Өзінің классикалық «Гидродинамика» еңбегінде Даниил Бернулли сығылмайтын сұйықтықтың стационарлық ағысының теңдеуін қорытып шығарды (Бернулли заңы). Бұл теңдеу сұйықтықтар мен газдар динамикасының негізі болып табылады. Ол молекулалық теория тарапынан түсіндіріп берді.
Энергияның сақталу заңының (сол замандағы атауы — тірі күш) алғашқы тұжырымдарының бірі, қозғалыстар мөлшері моментінің сақталу заңының алғашқы тұжырымы (1746) (Эйлермен бір уақытта) Даниил Бернуллиге тиесілі. Ол серпімді тербелістерді ұзақ уақыт зерттеді және математикалық модельдеумен айналысты, гармоникалық тербеліс түсінігін ғылымға енгізді. тербелістердің суперпозиция принципін тұжырымдады.
1746 жылы сыртқа тебуші күштің шын күш емес екенін, санақ жүйесіне байланыстылығын алғаш көрсетті.
Математикада ықтималдылық теориясы, қатарлар теориясы, сандық амалдар мен дифференциалдық теңдеулер бойынша бірнеше зерттеулерді жарыққа шығарған. Ықтималдылық теориясының есептерінде алғаш рет математикалық анализ тәсілдерін қолданған (1768), бұрын тек комбинаторикалық тәсіл қолданылған. Сонымен қатар, Бернулли математикалық статистиканың бірнеше тәжірбиелік маңыздылық бар есептерін шешуде ықтималдылық тәсілдерін қолдану арқылы ғылымның дамуына септігін тигізді.
Дереккөздер
- D. B. Meli, The Relativization of Centrifugal Force, Isis, Vol. 81, No. 1, 1990, pp. 41-42.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Daniil Bernulli fr Daniel Bernoulli 29 kantar 8 akpan 1700 17 nauryz 1782 shvejcariyalyk fizik mehanik zhәne matematik gazdardyn kinetikalyk teoriyasynyn gidrodinamikanyn zhәne matematikalyk fizikanyn negizin kalaushylardyn biri Peterbor gylym akademiyasynyn akademigi zhәne sheteldik kurmetti mүshesi 1733 Boloniya 1724 Berlin 1747 Parizh 1748 gylym akademiyalarynyn London koroldik kauymdastygynyn 1750 mүshesi uly Daniil Bernullinem Daniel BernoulliTugan kүni29 akpan 8 akpan 1700 1700 02 08 Tugan zheriGroningen NiderlandҚajtys bolgan kүni17 nauryz 1782 1782 03 17 82 zhas Қajtys bolgan zheriBazel ShvejcariyaҒylymi ayasyfizika mehanika matematika matematikalyk fizikaZhumys ornyBazel universitetiҒylymi zhetekshiNesimen belgilikalaushyҒylymi kyzmeti Gidrodinamikanyn titul paragy Daniil Bernulli negizinen matematikalyk fizika men differencialdyk tendeuler teoriyasy takyryptaryndagy enbekterimen tanymal boldy D Alamberom zhәne Ejlermen birge ony matematikalyk fizikanyn negizin kalaushylardyn biri retinde sanalady Әmbebap fizik bolyp tabylatyn ol gazdardyn kinetikalyk teoriyasy gidrodinamika zhәne aerodinamika serpimdilik teoriyasy salaryndagy bilimderdi tolyktyrdy Ol en algash ret gazdardagy kysymnyn sebebi molekulalarydyn zhylulyk kozgalysy degen pikirdi pajymdady Өzinin klassikalyk Gidrodinamika enbeginde Daniil Bernulli sygylmajtyn sujyktyktyn stacionarlyk agysynyn tendeuin korytyp shygardy Bernulli zany Bul tendeu sujyktyktar men gazdar dinamikasynyn negizi bolyp tabylady Ol molekulalyk teoriya tarapynan tүsindirip berdi Energiyanyn saktalu zanynyn sol zamandagy atauy tiri kүsh algashky tuzhyrymdarynyn biri kozgalystar molsheri momentinin saktalu zanynyn algashky tuzhyrymy 1746 Ejlermen bir uakytta Daniil Bernullige tiesili Ol serpimdi terbelisterdi uzak uakyt zerttedi zhәne matematikalyk modeldeumen ajnalysty garmonikalyk terbelis tүsinigin gylymga engizdi terbelisterdin superpoziciya principin tuzhyrymdady 1746 zhyly syrtka tebushi kүshtin shyn kүsh emes ekenin sanak zhүjesine bajlanystylygyn algash korsetti Matematikada yktimaldylyk teoriyasy katarlar teoriyasy sandyk amaldar men differencialdyk tendeuler bojynsha birneshe zertteulerdi zharykka shygargan Yktimaldylyk teoriyasynyn esepterinde algash ret matematikalyk analiz tәsilderin koldangan 1768 buryn tek kombinatorikalyk tәsil koldanylgan Sonymen katar Bernulli matematikalyk statistikanyn birneshe tәzhirbielik manyzdylyk bar esepterin sheshude yktimaldylyk tәsilderin koldanu arkyly gylymnyn damuyna septigin tigizdi DerekkozderD B Meli The Relativization of Centrifugal Force Isis Vol 81 No 1 1990 pp 41 42