Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Математикалық физика — физикалық құбылыстардың математикалық моделінің теориясы.
Математикалық физика физиканың матем. модельдерді құру салаларымен тығыз байланыста болады. Математикалық физика 17 ғ-дың соңында И.Ньютонның классик. механика негіздерін, бүкіл әлемдік тартылыс заңын, жарық теориясын жасаудағы еңбектерінде көрініс тапты. 18 — 19 ғ-ларда М. ф. Ж.Лагранж (1736 — 1813), Л.Эйлер (1707 — 1783), П.Лаплас (1749— 1827), Ж.Фурье (1768 — 1830), К.Гаусс (1777 — 1855), Георг Фридрих Бернхард Риман (1826 — 1866), М.В. Остроградский (1801 — 1861), т.б. ғалымдардың зерттеулерінен орын алды. 19 ғ-дың 2-жартысынан бастап математикалық физика электрдинамикада, акустикада, серпімділік теориясындағы, гидродинамикадағы,аэродинамикадағы әр түрлі физ. өрістер мен толқынды функцияларда матем. модель құру кезінде қарастырылды. Бұл құбылыстардың матем. моделі көбіне жеке туындылы дифференц. теңдеулер арқылы жазылып, Математикалық физиканың теңдеуі деп аталды. Математикалық физиканың матем. модельдерін өрнектеуге интегралдық теңдеулер, дифференциалдық теңдеулер, ықтималдықтар теория, потенциал теориясы, т.б. математиканың салалары қолданылды. Кванттық физика мен салыстырмалық теория саласындағы теор. зерттеулер ЭЕМ-нің және кері есептердің кеңінен қолданылуына байланысты Математикалық физиканың зерттеу саласының ұлғаюын талап етті. Математиканың дағдылы бөлімдерімен қоса операторлар теориясы, жалпыланған функциялар теориясы, көп комплексті айнымалы функциялар теориясы, топол. және алгебр. әдістер қолданыла бастады. Математикалық физика есептерін құрастыру физ. құбылыстардың қарастырылып отырған бөлімінің негізгі заңдылықтарын сипаттайтын матем. модель құру болып табылады. Сонымен қатар, физ. құбылыстардың тікелей заңдарына ғана бағынатын, ал қосымшаларын есепке алмайтын заңдар қарастырылады. Мыс., әр түрлі физ. құбылыстар ортақ қасиетке ие болса, онда оларға бір матем. модель қолданылады. Көп жағдайда құрылған модельдің ақиқаттығын Математикалық физиканың кері есебі арқылы түсіндіруге болады. Математикалық физика есептері құрылған модельдің белгілі заңдылықтарымен қоса, әлі де белгісіз заңдылықтарын ашуға мүмкіндік береді.
Дереккөздер
«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VI том
Сілтемелер
- Қазақ Энциклопедиясы
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Matematikalyk fizika fizikalyk kubylystardyn matematikalyk modelinin teoriyasy Matematikalyk fizika fizikanyn matem modelderdi kuru salalarymen tygyz bajlanysta bolady Matematikalyk fizika 17 g dyn sonynda I Nyutonnyn klassik mehanika negizderin bүkil әlemdik tartylys zanyn zharyk teoriyasyn zhasaudagy enbekterinde korinis tapty 18 19 g larda M f Zh Lagranzh 1736 1813 L Ejler 1707 1783 P Laplas 1749 1827 Zh Fure 1768 1830 K Gauss 1777 1855 Georg Fridrih Bernhard Riman 1826 1866 M V Ostrogradskij 1801 1861 t b galymdardyn zertteulerinen oryn aldy 19 g dyn 2 zhartysynan bastap matematikalyk fizika elektrdinamikada akustikada serpimdilik teoriyasyndagy gidrodinamikadagy aerodinamikadagy әr tүrli fiz orister men tolkyndy funkciyalarda matem model kuru kezinde karastyryldy Bul kubylystardyn matem modeli kobine zheke tuyndyly differenc tendeuler arkyly zhazylyp Matematikalyk fizikanyn tendeui dep ataldy Matematikalyk fizikanyn matem modelderin ornekteuge integraldyk tendeuler differencialdyk tendeuler yktimaldyktar teoriya potencial teoriyasy t b matematikanyn salalary koldanyldy Kvanttyk fizika men salystyrmalyk teoriya salasyndagy teor zertteuler EEM nin zhәne keri esepterdin keninen koldanyluyna bajlanysty Matematikalyk fizikanyn zertteu salasynyn ulgayuyn talap etti Matematikanyn dagdyly bolimderimen kosa operatorlar teoriyasy zhalpylangan funkciyalar teoriyasy kop kompleksti ajnymaly funkciyalar teoriyasy topol zhәne algebr әdister koldanyla bastady Matematikalyk fizika esepterin kurastyru fiz kubylystardyn karastyrylyp otyrgan boliminin negizgi zandylyktaryn sipattajtyn matem model kuru bolyp tabylady Sonymen katar fiz kubylystardyn tikelej zandaryna gana bagynatyn al kosymshalaryn esepke almajtyn zandar karastyrylady Mys әr tүrli fiz kubylystar ortak kasietke ie bolsa onda olarga bir matem model koldanylady Kop zhagdajda kurylgan modeldin akikattygyn Matematikalyk fizikanyn keri esebi arkyly tүsindiruge bolady Matematikalyk fizika esepteri kurylgan modeldin belgili zandylyktarymen kosa әli de belgisiz zandylyktaryn ashuga mүmkindik beredi Derekkozder Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 VI tomSiltemelerҚazak EnciklopediyasyBul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet