Герман Эмиль Фишер (9 қазан, 1852 жыл; Ойскирхен – 15 шілде, 1919; Берлин) неміс химик. Барбиталды ашқаны үшін (бірінші барбитураттар ұйқы таблеткалар тобы), 1902 жылы Химия бойынша Нобель cыйлығымен марапатталған, қанттық және пуриндік топтары бар заттардың синтезі үшін химия бойынша алғашқы Нобель сыйлығын алған химик-органик. Фишер ашқан гидразиндік туындылар қанттық және басқа да қосылыстарды жасанды жолмен алу мәселесінің тиімді шешімі болып шықты.
Герман Эмиль Фишер | |
---|---|
Герман Эмиль Луис Фишер | |
Туған күні, жері | қазанның 9 Ойскирхен, Германия |
Қайтыс болған күні, жері | 1919 ж. шілденің 15 (66 жаста) Берлин, Германия Суицид |
Ұлты | |
Зерттеу салалары | Химия |
Интитуттары | (1875-81) (1881-88) (1888-92) (1892-1919) |
Alma mater | Страсбург университеті |
Адольф Байер | |
Докторлық студенттері | , , , |
Еңбегі үшін әйгілі | қанттар мен пуриндерді зерттеу |
Негізгі марапаттары | (1902) |
Өмірбаяны
Германия Федеративтік Республикасының Солтүстік Рейн-Вестфалия жерінде орналасқан Ойскирхен қаласында дүниеге келген .
Оны баласын бизнес үшін талапсыз деп тауып университетке жібергенге дейін Фишер әкесімен бірге отбасылық бизнесте жұмыс істей бастады. Ол кейінірек Страсбург университетіне өзгертілген, Фишер 1872 жылы Бонн университетіне химияны оқуға түсті. Фенолфталеинді зерттеп, 1874 жылы докторлық дәрежесін алды және университетте академиялық қызметке ие болды.
Мұғалімдерінің жолын қуа отырып, Фишер Мюнхендегі университетте 1875 жылы химия профессоры атанды; 1881 жылы ол 1888 жылы Вюрцбургский университетіне көшіп бармас бұрын Эрланген университетіне көшіп барды, сол жерде 1892 жылға дейін, өмірі бойы қызмет етіп қалған Берлин университетіне көшіп бармас бұрын, қызмет етті.
Ғылыми зерттеулер
Веронада болған кезінде қасында дәрігер Йозеф фон Мерингпен бірге, веронал немесе барбитал бірінші барбитураттар ұйқы таблеткалар тобын ашты.
Өз зерттеулерінде белоктар амин қышқылдары тізбегінен тұратынын және, бұл ферменттің әрекетінің әсері ерекше болатынын, ол амин қышқылдардағы күрделі белоктар гидролизін түзетінін дәлелдеді. Сондай-ақ ферменттердің кілт-құлып моделін әзірледі, оның постулатында субстраттың тиісті құрылымы белсенді ортамен ерекше дәл келуі керек, бұл дәл кілтпен құлыптың сәйкес келуі сияқты; егер ол болмаса катализ жүзеге асырылатын болады. Өз көмірсулар туралы жұмысында глюкоза және фруктоза (13 басқа да қанттардың ішінде) молекулалық құрылымын анықтады. Сонымен қатар, ол несеп қышқылы, кофеин сияқты пурина туындыларының формуласын ұсынған бірінші химик.
1902 жылы Химия бойынша Нобель сыйлығын пурин синтезі зерттеулері үшін алды.
Сондай-ақ биология, органикалық химия және стереохимия арасындағы байланыс орнатты.
Эпоним
- Оның аты бірнеше химиялық процестердің құрамына кіреді, мысалы, Фишердің проекциясы, Фишердің пептидтер синтезі, Фишер төмендеуі және басқа да. Неміс Химиялық Қоғамы ұсынатын медальдар, оның есімімен аталған.
- Фишер ай кратері атауы неміс химик Ханс Фишер (1881-1945) құрметіне және оны ел жадында қалдыру үшін аталған.
Көмірсулар
1876 жылы ол фенилгидразинді қосылыстарды ашты, ол кейіннен өте пайдалы болды және өзінде созылмалы экземаны тудырды. Оның химия көмірсуларды сұрыптау жұмысы, фенилгидразинді ішінара пайдаланумен іске асты. Бұл зерттеулері бірқатар көмірсулардың синтезін қамтамасыз етті; оның ең үлкен жетістігі глюкоза, фруктоза және маннозаның 1890 жылғы синтезі болды.
Аминқышқылдар
1899 жылы пептидтермен және ақуыздармен (әсіресе альбуминмен) жұмыс істей бастады. Фишер, олардың сызықтық полипептидтер ретінде бірыңғай табиғатын анық көрді, олар амин қышқылдарынан алынды, бұл оларды анықтайтын синтез принциптерін ашты, және сол одан 15 глициний және 3 қалдық лейциннен тұратын октадекапептидтерді алды. Бұрын ол Форнемен бірге, дипептид глицин-глицин және казеиннің гидролизуін бірінші синтездеген болатын. Бөлу және сәйкестендіру әдістерінің көмегімен амин қышқылдарының жаңа түрін табылды, оның ішінде, циклдік амин қышқылдары: пролина және оксипролин. Бұның барлығы белоктарды жақсы түсінуге әкеп соқты және кейінгі зерттеулерге негіз болды.
Гетероциклдер
Сонымен қатар, оның құрамында несеп қышқылы, кофеин және теоброминмен байланысты бірнеше заттар табылды; олардың бірі, пуриндер, 1884 жылы, екеуі (гуанина және аденина) ажырамас бөлігі болып табылатын нуклеин қышқылдары. Эрланген қаласында, Фишер ізденіп, белсенді ингредиенттерді, шай, кофе және какаоны синтездеді (атап айтқанда, кофеин және теобромин). Пуриндерді 1898 жылы сәтті синтездеді.
1903 жылы Меринг және Фишер диэтил барбитуроны синтездеді (сондай-ақ барбитал немесе веронала есімдерімен белгілі), біріншісі баяу әрекет ететін барбитур қышқылынан тұратын туынды; веронала атауы бұл жақсы сынақ нәтижелерін көрсеткен Фишер Веронда болған кезде табылған. Осы Фишер барбитураттардың дәрі-дәрмектердің:толығымен жаңа класын құрды.
Сілтемелер
- Нобель сыйлығы институтының сайтындағы Химия бойынша Нобель сыйлығының 1902 жылғы лауреаттары (ағылшын тілінде)
- Нобель сыйлығы сайтындағы Фишер өмірбаяны (ағылшын тілінде)
Дереккөздер
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
German Emil Fisher 9 kazan 1852 zhyl Ojskirhen 15 shilde 1919 Berlin nemis himik Barbitaldy ashkany үshin birinshi barbiturattar ujky tabletkalar toby 1902 zhyly Himiya bojynsha Nobel cyjlygymen marapattalgan kanttyk zhәne purindik toptary bar zattardyn sintezi үshin himiya bojynsha algashky Nobel syjlygyn algan himik organik Fisher ashkan gidrazindik tuyndylar kanttyk zhәne baska da kosylystardy zhasandy zholmen alu mәselesinin tiimdi sheshimi bolyp shykty German Emil FisherGerman Emil Luis FisherTugan kүni zheri kazannyn 9 1852 10 09 172 zhas Ojskirhen GermaniyaҚajtys bolgan kүni zheri 1919 zh shildenin 15 66 zhasta Berlin Germaniya SuicidҰltyZertteu salalary HimiyaIntituttary 1875 81 1881 88 1888 92 1892 1919 Alma mater Strasburg universitetiAdolf BajerDoktorlyk studentteri Enbegi үshin әjgili kanttar men purinderdi zertteuNegizgi marapattary 1902 ӨmirbayanyBerlindegi Fisher eskertkishi Germaniya Federativtik Respublikasynyn Soltүstik Rejn Vestfaliya zherinde ornalaskan Ojskirhenkalasynda dүniege kelgen Ony balasyn biznes үshin talapsyz dep tauyp universitetke zhibergenge dejin Fisher әkesimen birge otbasylyk bizneste zhumys istej bastady Ol kejinirek Strasburg universitetine ozgertilgen Fisher 1872 zhyly Bonn universitetine himiyany okuga tүsti Fenolftaleindi zerttep 1874 zhyly doktorlyk dәrezhesin aldy zhәne universitette akademiyalyk kyzmetke ie boldy Mugalimderinin zholyn kua otyryp Fisher Myunhendegi universitette 1875 zhyly himiya professory atandy 1881 zhyly ol 1888 zhyly Vyurcburgskij universitetine koship barmas buryn Erlangen universitetine koship bardy sol zherde 1892 zhylga dejin omiri bojy kyzmet etip kalgan Berlin universitetine koship barmas buryn kyzmet etti Ғylymi zertteulerVeronada bolgan kezinde kasynda dәriger Jozef fon Meringpen birge veronal nemese barbital birinshi barbiturattar ujky tabletkalar tobyn ashty Өz zertteulerinde beloktar amin kyshkyldary tizbeginen turatynyn zhәne bul fermenttin әreketinin әseri erekshe bolatynyn ol amin kyshkyldardagy kүrdeli beloktar gidrolizin tүzetinin dәleldedi Sondaj ak fermentterdin kilt kulyp modelin әzirledi onyn postulatynda substrattyn tiisti kurylymy belsendi ortamen erekshe dәl kelui kerek bul dәl kiltpen kulyptyn sәjkes kelui siyakty eger ol bolmasa kataliz zhүzege asyrylatyn bolady Өz komirsular turaly zhumysynda glyukoza zhәne fruktoza 13 baska da kanttardyn ishinde molekulalyk kurylymyn anyktady Sonymen katar ol nesep kyshkyly kofein siyakty purina tuyndylarynyn formulasyn usyngan birinshi himik 1902 zhyly Himiya bojynsha Nobel syjlygyn purin sintezizertteuleri үshin aldy Sondaj akbiologiya organikalyk himiya zhәne stereohimiya arasyndagy bajlanys ornatty Eponim Onyn aty birneshe himiyalyk procesterdin kuramyna kiredi mysaly Fisherdin proekciyasy Fisherdin peptidter sintezi Fisher tomendeuizhәne baska da Nemis Himiyalyk Қogamy usynatyn medaldar onyn esimimen atalgan Fisher aj krateri atauy nemis himik Hans Fisher 1881 1945 kurmetine zhәne ony el zhadynda kaldyru үshin atalgan Komirsular1876 zhyly ol fenilgidrazindi kosylystardy ashty ol kejinnen ote pajdaly boldy zhәne ozinde sozylmaly ekzemany tudyrdy Onyn himiya komirsulardy suryptau zhumysy fenilgidrazindi ishinara pajdalanumen iske asty Bul zertteuleri birkatar komirsulardyn sintezin kamtamasyz etti onyn en үlken zhetistigi glyukoza fruktoza zhәne mannozanyn 1890 zhylgy sintezi boldy Aminkyshkyldar1899 zhyly peptidtermen zhәne akuyzdarmen әsirese albuminmen zhumys istej bastady Fisher olardyn syzyktyk polipeptidter retinde biryngaj tabigatyn anyk kordi olar amin kyshkyldarynan alyndy bul olardy anyktajtyn sintez principterin ashty zhәne sol odan 15 glicinij zhәne 3 kaldyk lejcinnen turatyn oktadekapeptidterdi aldy Buryn ol Fornemen birge dipeptid glicin glicin zhәne kazeinnin gidrolizuin birinshi sintezdegen bolatyn Bolu zhәne sәjkestendiru әdisterinin komegimen amin kyshkyldarynyn zhana tүrin tabyldy onyn ishinde cikldik amin kyshkyldary prolina zhәne oksiprolin Bunyn barlygy beloktardy zhaksy tүsinuge әkep sokty zhәne kejingi zertteulerge negiz boldy GeterociklderSonymen katar onyn kuramynda nesep kyshkyly kofein zhәne teobrominmen bajlanysty birneshe zattar tabyldy olardyn biri purinder 1884 zhyly ekeui guanina zhәne adenina azhyramas boligi bolyp tabylatyn nuklein kyshkyldary Erlangen kalasynda Fisher izdenip belsendi ingredientterdi shaj kofe zhәne kakaony sintezdedi atap ajtkanda kofein zhәne teobromin Purinderdi 1898 zhyly sәtti sintezdedi 1903 zhyly Mering zhәne Fisher dietil barbiturony sintezdedi sondaj ak barbitalnemese veronalaesimderimen belgili birinshisi bayau әreket etetin barbitur kyshkylynan turatyn tuyndy veronala atauy bul zhaksy synak nәtizhelerin korsetken Fisher Veronda bolgan kezde tabylgan Osy Fisher barbiturattardyn dәri dәrmekterdin tolygymen zhana klasyn kurdy SiltemelerNobel syjlygy institutynyn sajtyndagy Himiya bojynsha Nobel syjlygynyn 1902 zhylgy laureattary agylshyn tilinde Nobel syjlygy sajtyndagy Fisher omirbayany agylshyn tilinde Derekkozder