Гидролиз(гидро... және грек. lysіs – айыру, ыдырау) – су мен түрлі заттар арасындағы иондық алмасу реакциясы. Гидролизге тұздар, гидридтер, тиоангидридтер, галогенангидридтер, әр түрлі органикалық қосылыстар ұшырайды.
Гидролиз — кейбір химиялық қосылыстардың су молекуласының әсерінен төмен молекулалы түзілімдер жиынтығына ыдырау қасиеті. Гидролиз сулы ерітінділер жағдайында немесе судың және су буының қатты, сұйық және газ тектес заттарға тигізер әсері нәтижесінде жүзеге асады.
Гидролиз — судың магма текті минералдармен негізгі химиялық реакциясы. Соның нәтижесінде сілтілік және сілтілік жер элементтерінің кристалл торындағы катиондар су молекуласы диссоциацияланғанда сутектің иондарына алмасады.
Тұз гидролизі – еритін тұздардың ерітінділерінде ион алмасу реакцияларының жүруіне байланысты гидролиз реакциясының бір түрі. Процестің қозғаушы күші иондық заттардың сумен әрекеттесуі болып табылады, ол иондық немесе молекулалық түрдегі әлсіз электролиттің түзілуіне әкеледі.
1. Әлсіз қышқыл мен күшті негіздің тұзының гидролизі (анионды гидролиз). Ерітіндіде аздап сілтілі орта бар, реакция қайтымды жүреді.
2. Күшті қышқыл мен әлсіз негіздің тұзының гидролизі (катион гидролизі). Ерітіндіде аздап қышқыл орта бар, реакция қайтымды жүреді.
3. Әлсіз қышқыл мен әлсіз негіздің тұзының гидролизі. Тепе-теңдік өнімдерге қарай ығысады, гидролиз толығымен дерлік жүреді, өйткені екі өнім де тұнба немесе газ түзеді.
4. Күшті қышқыл мен күшті негіздің тұзы гидролизге ұшырамайды, ал ерітіндісі бейтарап.
Дереккөздер
- “Қазақ тілі терминдер сөздігі”,I том
- Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Қ 17 Геология/Жалпы редакциясын басқарған — түсіндірме сөздіктер топтамасын шығару жөніндегі ғылыми-баспа бағдарламасының ғылыми жетекшісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты А.Қ.Құсайынов — Алматы: "Мектеп" баспасы" Ж А Қ , 2003. — 248 бет. ӀSВN 5-7667-8188-1 ӀSВN 9965-16-512-2
- Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі. Су шарушылығы. – Алматы, «Мектеп» баспасы, 2002 жыл.
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
Бұл — геология бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Gidroliz gidro zhәne grek lysis ajyru ydyrau su men tүrli zattar arasyndagy iondyk almasu reakciyasy Gidrolizge tuzdar gidridter tioangidridter galogenangidridter әr tүrli organikalyk kosylystar ushyrajdy Gidroliz kejbir himiyalyk kosylystardyn su molekulasynyn әserinen tomen molekulaly tүzilimder zhiyntygyna ydyrau kasieti Gidroliz suly eritindiler zhagdajynda nemese sudyn zhәne su buynyn katty sujyk zhәne gaz tektes zattarga tigizer әseri nәtizhesinde zhүzege asady Gidroliz sudyn magma tekti mineraldarmen negizgi himiyalyk reakciyasy Sonyn nәtizhesinde siltilik zhәne siltilik zher elementterinin kristall toryndagy kationdar su molekulasy dissociaciyalanganda sutektin iondaryna almasady Tuz gidrolizi eritin tuzdardyn eritindilerinde ion almasu reakciyalarynyn zhүruine bajlanysty gidroliz reakciyasynyn bir tүri Procestin kozgaushy kүshi iondyk zattardyn sumen әrekettesui bolyp tabylady ol iondyk nemese molekulalyk tүrdegi әlsiz elektrolittin tүziluine әkeledi 1 Әlsiz kyshkyl men kүshti negizdin tuzynyn gidrolizi aniondy gidroliz Eritindide azdap siltili orta bar reakciya kajtymdy zhүredi 2 Kүshti kyshkyl men әlsiz negizdin tuzynyn gidrolizi kation gidrolizi Eritindide azdap kyshkyl orta bar reakciya kajtymdy zhүredi 3 Әlsiz kyshkyl men әlsiz negizdin tuzynyn gidrolizi Tepe tendik onimderge karaj ygysady gidroliz tolygymen derlik zhүredi ojtkeni eki onim de tunba nemese gaz tүzedi 4 Kүshti kyshkyl men kүshti negizdin tuzy gidrolizge ushyramajdy al eritindisi bejtarap Derekkozder Қazak tili terminder sozdigi I tom Қazak tili terminderinin salalyk gylymi tүsindirme sozdigi Қ 17 Geologiya Zhalpy redakciyasyn baskargan tүsindirme sozdikter toptamasyn shygaru zhonindegi gylymi baspa bagdarlamasynyn gylymi zhetekshisi pedagogika gylymdarynyn doktory professor Қazakstan Respublikasy Memlekettik syjlygynyn laureaty A Қ Қusajynov Almaty Mektep baspasy Zh A Қ 2003 248 bet ӀSVN 5 7667 8188 1 ӀSVN 9965 16 512 2 Қazak tili terminderinin salalyk gylymi tүsindirme sozdigi Su sharushylygy Almaty Mektep baspasy 2002 zhyl Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul geologiya bojynsha makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz