Стереохимия – химия ғылымының саласы. Молекулалардың кеңістіктік құрылымын және оның заттардың физика-химиялық қасиеттеріне тигізетін әсерін зерттейді. Стереохимияның негізін салушыларға шарап қышқылдарының изомериясын зерттеген (1848) Л.Пастерді (1822 – 1895) және көміртек атомының төрт валенттілігі тетраэдрдің төбесіне бағытталғандығын дәлелдеген (1874) Я.Вант-Гофф (1852 – 1911) пен Ж.Ле Бельді (1847 – 1930) жатқызуға болады. Стереохимия заттардың реакция кезінде өзгерулерін де қарастырады. Стереохимияның зерттейтін нысандары органикалық және бейорганикалық (тек кешенді және кешенішілік қосылыстар) заттар. Стереохимияның өзіндік мақсаты – дербес изомерлер алып, олардың конфигурациясы мен қасиеттерін анықтау.
- Стереохимия және динамикадық стереохимия болып екіге бөлінеді. Статикалық стереохимия стереоизомерия мен оның қасиеттерін анықтайды. Динамикалық стереохимия кеңістік факторларының молекуланың химикалық өзгеру бағытына және жылдамдығына тигізетін әсерін зерттейді. Стереохимиялық зерттеулер нәтижесінің полимерлік материалдар саласында, дәрі-дәрмек жасауда, физиология активті заттар синтезінде, тағы басқа маңызы зор. Қазақстанда стереохимия саласын дамытуда және моно-бигетероциклді жүйелерді конформац. талдауда А.Ш. Шәріпқанов, Д.В. Соколов, Г.С. Литвиненко, тағы басқа ғалымдар көп еңбек сіңірді.
Дереккөздер
- Илиел Э., Стереохимия соединений углерода, ағылш. аудар., М., 1965; Потапов В.М., Стереохимия, М., 1976; Соколов В.И., Введение в теоретическую стереохимию, М., 1979.
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Stereohimiya himiya gylymynyn salasy Molekulalardyn kenistiktik kurylymyn zhәne onyn zattardyn fizika himiyalyk kasietterine tigizetin әserin zerttejdi Stereohimiyanyn negizin salushylarga sharap kyshkyldarynyn izomeriyasyn zerttegen 1848 L Pasterdi 1822 1895 zhәne komirtek atomynyn tort valenttiligi tetraedrdin tobesine bagyttalgandygyn dәleldegen 1874 Ya Vant Goff 1852 1911 pen Zh Le Beldi 1847 1930 zhatkyzuga bolady Stereohimiya zattardyn reakciya kezinde ozgerulerin de karastyrady Stereohimiyanyn zerttejtin nysandary organikalyk zhәne bejorganikalyk tek keshendi zhәne keshenishilik kosylystar zattar Stereohimiyanyn ozindik maksaty derbes izomerler alyp olardyn konfiguraciyasy men kasietterin anyktau Stereohimiya zhәne dinamikadyk stereohimiya bolyp ekige bolinedi Statikalyk stereohimiya stereoizomeriya men onyn kasietterin anyktajdy Dinamikalyk stereohimiya kenistik faktorlarynyn molekulanyn himikalyk ozgeru bagytyna zhәne zhyldamdygyna tigizetin әserin zerttejdi Stereohimiyalyk zertteuler nәtizhesinin polimerlik materialdar salasynda dәri dәrmek zhasauda fiziologiya aktivti zattar sintezinde tagy baska manyzy zor Қazakstanda stereohimiya salasyn damytuda zhәne mono bigeterocikldi zhүjelerdi konformac taldauda A Sh Shәripkanov D V Sokolov G S Litvinenko tagy baska galymdar kop enbek sinirdi DerekkozderIliel E Stereohimiya soedinenij ugleroda agylsh audar M 1965 Potapov V M Stereohimiya M 1976 Sokolov V I Vvedenie v teoreticheskuyu stereohimiyu M 1979 Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet