Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Баобаб (лат. Adansonіa dіgіtatа) — тұқымдасына жататын ең жуан ағаш. Баобаб – Африка саваннасына тән өсімдік, оны аймақтарда жерсіндірген. Баобаб туысына жататын мұнан басқа 9 түрі Африкада, Мадагаскарда және Солтүстік Австралияда кездеседі, бірақ олар Баобабтан аласа болады. Баобабтың биіктігі 20 м-ден артық, діңі өте жуан (диаметрі 4 – 10 м). Жапырағы салалы, күрделі пішінді, ыстықта түсіп қалады. Ақ түсті, хош иісті, ірі гүлі (диам. 12 – 20 см) ұзын гүлтұғырына төмен қарай иіліп, дара орналасады. Гүлі жарқанаттар арқылы түнде тозаңданады.
| Баобаб | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Baobab tree in | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
| Adansonia digitata L. |
Жемісі – жеуге жарамды, етті, жұмсақ, шырынды, ұзындығы 40 см-дей қорапша. Баобабтың сүрегі жұмсақ, бос болғандықтан онда су қоры жиналады да, ағаш жиі шіриді, соның әсерінен ағаш діңі – қуыс болады. Баобабтың қабығынан арқан есетін, ау тоқитын, киім тігетін мата талшықтары алынады. Дүниежүзіндегі ең үлкен ағаштардың бірі болып саналатын Баобаб туралы естулеріңіз бар ма? Әлбетте, бұл ағашты білмейтін жан жоқ шығар...
Баобаб (латынша Adansonia digitata) - африкалық саванналарда өсетін ағаштың бір түрі. Әлемдегі ең жуан ағаш деген атаққа ие болатын өсімдіктің ұзындығы 18-25 метр болса, жуандығы орта есеппен 10 метрді құрайды. Осы өсімдіктің кейбір түрлерінің жуандығы 40-50 метр шамасында болуы мүмкін. Ғаламторда жарияланған мағлұматтарға сенетін болсақ, Баобабтың өмір сүру уақыты шамамен 1000-5500 жыл шамасында. Сандардағы үлкен айырмашылықты баобабтағы жылдық шығыршықтардың жоқтығымен түсіндіруге болады. Баобаб ағашының адамға тигізетін пайдасы жайлы сөз қозғасақ.
Баобаб жемісінің балдыры үлкен қоректі әрі пайдалы аминқышқылдарға, дәрумендер мен микро және макроэлементтерге, сондай-ақ табиғи қышқылдарға толы болады екен. Баобабтың жапырағы, балдыры мен дәндері емдік қасиеттерге ие. Бұл ағаштың үлкен құндылығы жоғары сапалы тағамдық балдырларда жатыр. Саваннада тұратын адамдар Баобабты "өмір ағашы" деп те атайды.
Баобабтың бірегей құрамы мен қасиеті бұл өсімдіктің АҚШ пен Еуропа тұрғындары арасында тағамдық қоспа мен әртүрлі биоқосылғыштар ретінде кең қолданылуына әкелді. Бөшке секілді үрленген ағаштың үлкен діңі жаңбырлы кезеңде жауған жауынды ішінде сақтай алады. Жуан ағаштың тамырлары жердің ішіне терең кіріп кеткендіктен, Баобаб құмды даулар мен үлкен желдерден қорықпайды. Құрғақшылық кезеңінде жапырақтар сарғайып, ағаш өз өмір сүруін тоқтатады. Тіпті, шыбын-шіркей мен термиттер ағашқа еш әсер ете алмайды - ағаш ыдыс жуатын жұмсақ шүберек секілді дымқылданып тұрады.
Баобабтың адамға әкелетін пайдасы зор. Оның жапырағын тамаққа қосады, қабығынан баулар, гамактар мен себеттерді тоқиды. Ағаштың діңі қуыстарға толы болғандықтан, жануарлар мен құстар өзге жыртқыштардан қорғану үшін сол жерлерде тығылады. Егер саванналарда өрт туындаса, дымқыл болып тұратын Баобаб жанбайды. Ағаштың діңі көптеген жануарлар мен құстардың мекеніне айналған.
Дереккөздер
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Baobab lat Adansonia digitata tukymdasyna zhatatyn en zhuan agash Baobab Afrika savannasyna tәn osimdik ony ajmaktarda zhersindirgen Baobab tuysyna zhatatyn munan baska 9 tүri Afrikada Madagaskarda zhәne Soltүstik Avstraliyada kezdesedi birak olar Baobabtan alasa bolady Baobabtyn biiktigi 20 m den artyk dini ote zhuan diametri 4 10 m Zhapyragy salaly kүrdeli pishindi ystykta tүsip kalady Ak tүsti hosh iisti iri gүli diam 12 20 sm uzyn gүltugyryna tomen karaj iilip dara ornalasady Gүli zharkanattar arkyly tүnde tozandanady BaobabBaobab tree inDүniesi ӨsimdikterBolimi Gүldi osimdikterTaby Қos zharnaktylarSaby Tukymdasy ҚulkajyrlarKishi tukymdasy Tegi Tүri A digitataAdansonia digitata L BaobabAdansonia digitata Zhemisi zheuge zharamdy etti zhumsak shyryndy uzyndygy 40 sm dej korapsha Baobabtyn sүregi zhumsak bos bolgandyktan onda su kory zhinalady da agash zhii shiridi sonyn әserinen agash dini kuys bolady Baobabtyn kabygynan arkan esetin au tokityn kiim tigetin mata talshyktary alynady Dүniezhүzindegi en үlken agashtardyn biri bolyp sanalatyn Baobab turaly estuleriniz bar ma Әlbette bul agashty bilmejtin zhan zhok shygar Baobab latynsha Adansonia digitata afrikalyk savannalarda osetin agashtyn bir tүri Әlemdegi en zhuan agash degen atakka ie bolatyn osimdiktin uzyndygy 18 25 metr bolsa zhuandygy orta eseppen 10 metrdi kurajdy Osy osimdiktin kejbir tүrlerinin zhuandygy 40 50 metr shamasynda boluy mүmkin Ғalamtorda zhariyalangan maglumattarga senetin bolsak Baobabtyn omir sүru uakyty shamamen 1000 5500 zhyl shamasynda Sandardagy үlken ajyrmashylykty baobabtagy zhyldyk shygyrshyktardyn zhoktygymen tүsindiruge bolady Baobab agashynyn adamga tigizetin pajdasy zhajly soz kozgasak Baobab zhemisinin baldyry үlken korekti әri pajdaly aminkyshkyldarga dәrumender men mikro zhәne makroelementterge sondaj ak tabigi kyshkyldarga toly bolady eken Baobabtyn zhapyragy baldyry men dәnderi emdik kasietterge ie Bul agashtyn үlken kundylygy zhogary sapaly tagamdyk baldyrlarda zhatyr Savannada turatyn adamdar Baobabty omir agashy dep te atajdy Baobabtyn biregej kuramy men kasieti bul osimdiktin AҚSh pen Europa turgyndary arasynda tagamdyk kospa men әrtүrli biokosylgyshtar retinde ken koldanyluyna әkeldi Boshke sekildi үrlengen agashtyn үlken dini zhanbyrly kezende zhaugan zhauyndy ishinde saktaj alady Zhuan agashtyn tamyrlary zherdin ishine teren kirip ketkendikten Baobab kumdy daular men үlken zhelderden korykpajdy Қurgakshylyk kezeninde zhapyraktar sargajyp agash oz omir sүruin toktatady Tipti shybyn shirkej men termitter agashka esh әser ete almajdy agash ydys zhuatyn zhumsak shүberek sekildi dymkyldanyp turady Baobabtyn adamga әkeletin pajdasy zor Onyn zhapyragyn tamakka kosady kabygynan baular gamaktar men sebetterdi tokidy Agashtyn dini kuystarga toly bolgandyktan zhanuarlar men kustar ozge zhyrtkyshtardan korganu үshin sol zherlerde tygylady Eger savannalarda ort tuyndasa dymkyl bolyp turatyn Baobab zhanbajdy Agashtyn dini koptegen zhanuarlar men kustardyn mekenine ajnalgan Әr zhapyragy bes zhapyrakshadan turady Baobab gүlderiDerekkozderҚazak EnciklopediyasyBul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet