Атасу кенді ауданы – Қарағанды облысы Жаңаарқа ауданындағы темір-марганец, барит-полиметалл кендері орналасқан алқап.
Кен орындары
60-қа жуық ірілі-ұсақты кендері бар. Ірілері: Қаражал темір-марганец кен орны, Қтай, Жәйрем полиметалл кен орны, Үшқатын марганец кен орны, Жомарт марганец кен орны, Қамыс, Керегетас, Бестөбе барит-полиметалл кен орны, Қылыш, Аққұдық.
Геологиялық құрылымы
Олар девон және тас көмір кезеңдерінің жанартаутекті және терригенді-карбонатты жыныстарынан тұратын Жайылма синклинорийінің бойында орналасқан.
Жатыс сипаты
Жалпы ұзындығы 140 км, ені 10-30 км. Жеке кен орындары бойынша марганецті және темірлі кен қабаттарының саны 4-5-тен 10-13-ке дейін, қалыңдығы 0,3-0,5 м-ден ондаған м-ге дейін жетеді. Кен денелерінің қимасында минералдар концентраты орналасқан: ортасында негізінен пирит және халькопирит шоғырланса, шет жағы галенит-сфалерит-баритпен қоршалған. Темір-марганец және барит-полиметалл кентастарының бұлай орналасуы оларды кешенді игеруге мүмкіндік береді. Ең ірі темір-марганец кендері (Батыс Қаражал, Үлкен Қтай, Шығыс Қаражал, Үшқатын-3) ашық әдіспен игеріледі. Кентастарды байытудан алынған шикізат Қазақстанның қара және түсті металлургия кәсіпорындарында өңделеді.
Дереккөздер
- Қазақ энциклопедиясы I том
![]() | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Atasu kendi audany Қaragandy oblysy Zhanaarka audanyndagy temir marganec barit polimetall kenderi ornalaskan alkap Ken oryndary60 ka zhuyk irili usakty kenderi bar Irileri Қarazhal temir marganec ken orny Қtaj Zhәjrem polimetall ken orny Үshkatyn marganec ken orny Zhomart marganec ken orny Қamys Keregetas Bestobe barit polimetall ken orny Қylysh Akkudyk Geologiyalyk kurylymyOlar devon zhәne tas komir kezenderinin zhanartautekti zhәne terrigendi karbonatty zhynystarynan turatyn Zhajylma sinklinorijinin bojynda ornalaskan Zhatys sipatyZhalpy uzyndygy 140 km eni 10 30 km Zheke ken oryndary bojynsha marganecti zhәne temirli ken kabattarynyn sany 4 5 ten 10 13 ke dejin kalyndygy 0 3 0 5 m den ondagan m ge dejin zhetedi Ken denelerinin kimasynda mineraldar koncentraty ornalaskan ortasynda negizinen pirit zhәne halkopirit shogyrlansa shet zhagy galenit sfalerit baritpen korshalgan Temir marganec zhәne barit polimetall kentastarynyn bulaj ornalasuy olardy keshendi igeruge mүmkindik beredi En iri temir marganec kenderi Batys Қarazhal Үlken Қtaj Shygys Қarazhal Үshkatyn 3 ashyk әdispen igeriledi Kentastardy bajytudan alyngan shikizat Қazakstannyn kara zhәne tүsti metallurgiya kәsiporyndarynda ondeledi DerekkozderҚazak enciklopediyasy I tom Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet