Бұл мақалада дереккөздер жетіспейді. Ақпарат тексерілуі керек немесе мақала жойылуға ұсынылады. Сіз бұл мақаланы өңдеп үлес қоса аласыз: ол үшін сенімді дереккөздерге сілтеме жасау керек. |
Археолог — ежелгі адамдардың өмірі мен мәдениетін әртүрлі жәдігерлерден зерттейтін тарихшы.
Мамандықтың ерекшеліктері
Археологиялық артефакт (латынша artefactum - жасанды түрде жасалған) — бұл адам жасаған немесе өңдеген объект. Артефактілерді материалдық көздер деп те атайды. Оларға ғимараттар, еңбек құралдары, тұрмыстық ыдыстар, зергерлік бұйымдар, қару-жарақ, ежелгі оттың көмірі, адамның әсер ету іздері бар сүйектер және басқа да адамдардың іс-әрекеттері дәлелденген. Егер артефактілерде хаттар болса, оларды жазбаша дереккөздер деп атайды. Материалдық көздер (жазбашаға қарағанда) үнсіз. Оларда тарихи оқиғаларға сілтемелер жоқ, көбісі жазба пайда болғанға дейін жасалған. Құмыраның сынықтары немесе пышақтың сабы бұл туралы аз айтады. Оларды контексттен тыс деп санауға болмайды, яғни археолог өткенді дәлелдеуді іздейді, содан кейін зертханада зерттейді, жіктейді, қажет болса қалпына келтіреді және т.б. Археология басқа пәндерден алынған мәліметтер мен әдістерді пайдаланады: гуманитарлық (этнография, антропология,лингвистика) және жаратылыстану (физика, химия, ботаника, география, топырақтану). Мысалы, объектіні құру немесе пайдалану уақытын белгілеу үшін олар оның жатқан қабатын ескереді (топырақтың әр қабаты белгілі бір уақыт кезеңіне сәйкес келеді), стратиграфиялық, салыстырмалы типологиялық, радиокөміртекті, дендрохронологиялық, және басқа әдістер. Археологтың барлық тұжырымдары айқын дәлелдермен сипатталуы керек. Археологтар, әдетте, белгілі бір аймақтар мен тарихи кезеңдерге маманданған. Мысалы, ғалым жыл сайын тас ғасыры адамдарының орындарын зерттесе, Орталық Азиядағы палеолит дәуірінің маманы бола алады. Іздеу әдістері бойынша археологияны түрлерге бөлуге болады:
- Өріс - құрлықтағы қазбаларды пайдаланып артефактілерді іздеу;
- Су асты - су астында іздеу;
- Тәжірибелік - өткен объектілерді қалпына келтіру (құралдар, қару-жарақ және т.б.).
Далалық қазба жұмыстары кезінде археолог қалақ пен күрек, үлкейткіш әйнек пен щетканы, пышақ пен шприцті қолданады. Сонымен қатар георадар, теодолит - қазбаларды жоспарлау кезінде, фотоаппарат - олардың нәтижелерін құжаттау үшін және басқа да техникалық мүмкіндіктер қажет болады. Су астында жұмыс істеу үшін суға сүңгу және су астындағы қазу жабдықтарын пайдалану мүмкіндігі қажет. Экспедиция кезінде де археолог әр ашылған затты мүмкіндігінше егжей-тегжейлі сипаттауы керек - бұл әрі қарай талдау үшін маңызды. Сол мақсатта археолог табудың, фотосуреттің эскизін жасай білуі керек. Кейбір жағдайларда, дәл далада ғалымдар артефактіні алғашқы қалпына келтіруді (консервациялауды) жүзеге асырады, өйткені күн сәулесі мен таза ауа мың жылдан бері топырақта болған декорацияны бұзуы мүмкін. Егер ол уақытында күшейтілмесе, зертханаға жетпей құлап кетеді. Эксперименталды археологияда объект зерттелетін дәуірге тән материалдар мен технологияларды қолданумен қайта құрылады. Тәжірибе кезінде ғалымдар өмір салтын қайталауға тырысады. Олар қолөнерді игеріп, ұмытылған технологияларды қалпына келтіреді. Археолог белгісіз технологияны қалпына келтіріп, қазба деректеріне сүйенеді, гипотезалар жасайды, тәжірибелер жүргізеді. Мұнда инженерлік дағдылар қажет. Археологтың жұмысы тек қарқынды интеллектуалды жұмыс емес. Бұл физикалық күш пен аскетизмді қажет етеді. Еркек археологтар жиі сақал қояды, өйткені экспедицияларда - ыстықта және шаңда, өркениеттен алыс - қырынуға кеңес берілмейді. Бірақ нағыз археолог үшін археологиялық олжалар өте күшті эмоциялардың көзі болып табылады.
Жұмыс орны
Археолог ғылыми-зерттеу институттарында жұмыс істей алады, сонымен қатар жоғары оқу орындарында сабақ бере алады. Оның академиялық мансабы, басқа ғалымдар сияқты, ең алдымен ғылыми жаңалықтарда, және академиялық атақтарда көрінеді.
Маңызды қасиеттер
Археологқа өткен оқиғаларға қызығушылықтан басқа, талдау, дағдылар қажет. Жалғыз сурет алу үшін археологқа қазба жұмыстары, зертханалық және әріптестердің жұмыстары бойынша көптеген шашыранды деректерді салыстыру қажет. Қазба қай жерде өтетіні маңызды емес - су астында немесе құрлықта. Қалай болғанда да, оның үшін жақсы физикалық төзімділік, көзі жақсы көруі қажет.
Білім мен дағды
Тарихи білім қажет, әсіресе зерттеліп отырған дәуір туралы білім, онымен байланысты салалардағы білім: ғылыми қалпына келтіру, , палеогеография және т.б. Археологияға тікелей қатысы жоқ пәндерді: антропология, этнография, геральдика, нумизматика, , геральдика, физика, химия, статистика пәндерін оқып үйрену қажет. Сонымен қатар, сізге маркшейдер, шеберлігі қажет. Ал тауда немесе су астында жұмыс жасағанда - альпинисттің немесе шеберлігі. Ол үшін археологтар арнайы дайындықтан өтеді.
Дереккөздер
- Археолог
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Bul makalada derekkozder zhetispejdi Akparat tekserilui kerek nemese makala zhojyluga usynylady Siz bul makalany ondep үles kosa alasyz ol үshin senimdi derekkozderge silteme zhasau kerek Arheolog ezhelgi adamdardyn omiri men mәdenietin әrtүrli zhәdigerlerden zerttejtin tarihshy Zhumystagy arheologMamandyktyn erekshelikteriArheologiyalyk artefakt latynsha artefactum zhasandy tүrde zhasalgan bul adam zhasagan nemese ondegen obekt Artefaktilerdi materialdyk kozder dep te atajdy Olarga gimarattar enbek kuraldary turmystyk ydystar zergerlik bujymdar karu zharak ezhelgi ottyn komiri adamnyn әser etu izderi bar sүjekter zhәne baska da adamdardyn is әreketteri dәleldengen Eger artefaktilerde hattar bolsa olardy zhazbasha derekkozder dep atajdy Materialdyk kozder zhazbashaga karaganda үnsiz Olarda tarihi okigalarga siltemeler zhok kobisi zhazba pajda bolganga dejin zhasalgan Қumyranyn synyktary nemese pyshaktyn saby bul turaly az ajtady Olardy kontekstten tys dep sanauga bolmajdy yagni arheolog otkendi dәleldeudi izdejdi sodan kejin zerthanada zerttejdi zhiktejdi kazhet bolsa kalpyna keltiredi zhәne t b Arheologiya baska pәnderden alyngan mәlimetter men әdisterdi pajdalanady gumanitarlyk etnografiya antropologiya lingvistika zhәne zharatylystanu fizika himiya botanika geografiya topyraktanu Mysaly obektini kuru nemese pajdalanu uakytyn belgileu үshin olar onyn zhatkan kabatyn eskeredi topyraktyn әr kabaty belgili bir uakyt kezenine sәjkes keledi stratigrafiyalyk salystyrmaly tipologiyalyk radiokomirtekti dendrohronologiyalyk zhәne baska әdister Arheologtyn barlyk tuzhyrymdary ajkyn dәleldermen sipattaluy kerek Arheologtar әdette belgili bir ajmaktar men tarihi kezenderge mamandangan Mysaly galym zhyl sajyn tas gasyry adamdarynyn oryndaryn zerttese Ortalyk Aziyadagy paleolit dәuirinin mamany bola alady Izdeu әdisteri bojynsha arheologiyany tүrlerge boluge bolady Өris kurlyktagy kazbalardy pajdalanyp artefaktilerdi izdeu Su asty su astynda izdeu Tәzhiribelik otken obektilerdi kalpyna keltiru kuraldar karu zharak zhәne t b Қamal aumagyndagy Arheolog Dalalyk kazba zhumystary kezinde arheolog kalak pen kүrek үlkejtkish әjnek pen shetkany pyshak pen shpricti koldanady Sonymen katar georadar teodolit kazbalardy zhosparlau kezinde fotoapparat olardyn nәtizhelerin kuzhattau үshin zhәne baska da tehnikalyk mүmkindikter kazhet bolady Su astynda zhumys isteu үshin suga sүngu zhәne su astyndagy kazu zhabdyktaryn pajdalanu mүmkindigi kazhet Ekspediciya kezinde de arheolog әr ashylgan zatty mүmkindiginshe egzhej tegzhejli sipattauy kerek bul әri karaj taldau үshin manyzdy Sol maksatta arheolog tabudyn fotosurettin eskizin zhasaj bilui kerek Kejbir zhagdajlarda dәl dalada galymdar artefaktini algashky kalpyna keltirudi konservaciyalaudy zhүzege asyrady ojtkeni kүn sәulesi men taza aua myn zhyldan beri topyrakta bolgan dekoraciyany buzuy mүmkin Eger ol uakytynda kүshejtilmese zerthanaga zhetpej kulap ketedi Eksperimentaldy arheologiyada obekt zertteletin dәuirge tәn materialdar men tehnologiyalardy koldanumen kajta kurylady Tәzhiribe kezinde galymdar omir saltyn kajtalauga tyrysady Olar kolonerdi igerip umytylgan tehnologiyalardy kalpyna keltiredi Arheolog belgisiz tehnologiyany kalpyna keltirip kazba derekterine sүjenedi gipotezalar zhasajdy tәzhiribeler zhүrgizedi Munda inzhenerlik dagdylar kazhet Arheologtyn zhumysy tek karkyndy intellektualdy zhumys emes Bul fizikalyk kүsh pen asketizmdi kazhet etedi Erkek arheologtar zhii sakal koyady ojtkeni ekspediciyalarda ystykta zhәne shanda orkenietten alys kyrynuga kenes berilmejdi Birak nagyz arheolog үshin arheologiyalyk olzhalar ote kүshti emociyalardyn kozi bolyp tabylady Arheologtyn kiyn zhumysyZhumys ornyArheolog gylymi zertteu instituttarynda zhumys istej alady sonymen katar zhogary oku oryndarynda sabak bere alady Onyn akademiyalyk mansaby baska galymdar siyakty en aldymen gylymi zhanalyktarda zhәne akademiyalyk ataktarda korinedi Manyzdy kasietterArheologka otken okigalarga kyzygushylyktan baska taldau dagdylar kazhet Zhalgyz suret alu үshin arheologka kazba zhumystary zerthanalyk zhәne әriptesterdin zhumystary bojynsha koptegen shashyrandy derekterdi salystyru kazhet Қazba kaj zherde otetini manyzdy emes su astynda nemese kurlykta Қalaj bolganda da onyn үshin zhaksy fizikalyk tozimdilik kozi zhaksy korui kazhet Bilim men dagdyTarihi bilim kazhet әsirese zerttelip otyrgan dәuir turaly bilim onymen bajlanysty salalardagy bilim gylymi kalpyna keltiru paleogeografiya zhәne t b Arheologiyaga tikelej katysy zhok pәnderdi antropologiya etnografiya geraldika numizmatika geraldika fizika himiya statistika pәnderin okyp үjrenu kazhet Sonymen katar sizge markshejder sheberligi kazhet Al tauda nemese su astynda zhumys zhasaganda alpinisttin nemese sheberligi Ol үshin arheologtar arnajy dajyndyktan otedi DerekkozderArheolog