Хорватия Тәуелсіз мемлекеті (xорв. Nezavisna Država Hrvatska) — Германия мен Италияның (1943 жылға дейін) сателлиті, 1941 жылы 10 сәуірде «ось» елдері мен олардың одақтастарының әскери және саяси қолдауымен жариялаған коллаборационистік . 1941 жылы оның халқы 6,64 миллион адамды құрады және аумағы 102,7 мың км²-ді алып жатты.
Хорватия Тәуелсіз мемлекеті xорв. Nezavisna Država Hrvatska нем. Unabhängiger Staat von Kroatien итал. Stato indipendente di Croazia | |||||||||
| |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
Астанасы | Загреб | ||||||||
Ірі қалалары | Загреб, Сараево | ||||||||
Тіл(дер)і | Хорват тілі, және серб тілі | ||||||||
Діні | католицизм | ||||||||
Ақша бірлігі | |||||||||
Саяси режимі | фашистік тоталитарлық диктатура | ||||||||
Аумағы | 102,7 мың км² | ||||||||
Халқы | 6,64 млн адам (60,5 адам/км²) | ||||||||
Басқару формасы | конституциялық монархия (1943 жылға дейін). | ||||||||
Династиясы | |||||||||
- 1941—1943 | |||||||||
- 1941—1945 | |||||||||
- 1941—1943 | |||||||||
- 1943—1945 | |||||||||
Билік етуші партия | |||||||||
Тарихы | |||||||||
- 10 сәуір 1941 | кейін құрылды | ||||||||
- 13 мамыр — 27 қазан 1941 | Шекараларды белгілеу | ||||||||
- қыркүйек 1943 | Монархияны жою | ||||||||
- мамыр 1945 | Ыдырауы | ||||||||
Тарихы
Жаңа мемлекет құрамына қазіргі Хорватияның Истрия және Далмацияның басым бөлігі, сондай-ақ қазіргі Босния және Герцеговина, Словенияның кейбір аудандары мен кірді. Истрия және Далмацияның басым бөлігі ( және қалаларымен) бойынша (Италия мен ХТМ үкіметтері 1941 жылдың 18 мамырында бекіткен) Италия патшалығының құрамына енгізілді. ХТМ батысында және оңтүстік-шығысында , солтүстігінде Германиямен және , шығысында () және Италияның протектораты болып табылатын шектеседі.
кейін неміс үкіметі Рим келісімдерін жарамсыз деп жариялап, Далмацияны Хорватияға қосып алды. Алайда, Истрия мен Далматиядағы Задар қаласы, соғыс аралығында итальяндық анклав болған, Германияның оккупациясына ұшырап, ХТМ құрамына кірмеді.
Елде негізінен православ , мен бағытталған террор басталды. Екінші дүниежүзілік соғыс кезінде ХТМ аумағында жаппай жою нәтижесінде, әр түрлі бағалаулар бойынша, 330 000-нан 1,2 миллионға дейін сербтер қаза тапты. Бранимир Станоевичтің «Усташтардың өлім министрі» атты кітабында ХТМ аумағында 1941-1945 жылдары 800 мың адамның қаза тапқаны туралы айтылады.
Сербтерді физикалық түрде жоюға бағытталған әрекет қарулы қарсылыққа ұласты. ХТМ үкіметі өз аумағының елеулі бөлігін ешқашан бақылап отыра алмады; оның тарихында елде коммунистік партизандық құрылымдар мен четниктердің, ХТМ құрылымдары мен неміс-италиян әскери күштерінің арасында жүрді.
1944 жылдың соңында ХТМ мен неміс әскери күштерінің бақылауында тек бірнеше ірі қалалар және маңызды автомобиль жолдары мен олардың бойындағы шағын учаскелер болды.
Хорват әскері шығыс майданда нацистік Германия жағында соғыс әрекеттеріне қатысты. 1943 жылы Сталинградта тұтқынға алынған хорваттардан про-советтік әскери бөлімдер құрылды.
1944 жылдың шілде-тамыз айларында пайда болды, онда бірқатар жоғары лауазымды тұлғалар жетекшілік ететін коалициялық үкімет құруға әрекет жасады, бұл үкімет Германиямен одақты бұзып, соғыстан шығуды мақсат етті. Қастандықшылардың белсенді әрекеттері басталғанға дейін олардың барлығы ұсталды, ал 1945 жылдың мамырында олардың бір бөлігі атылды (Кошутич қашып кетті).
1945 жылдың 6 мамырында герман әскері Балқаннан дерлік толық шегінгенде, хорват үкіметі Загребтен кетті. Сол айда жетекшілігіндегі ХТМ аумағында толық бақылауды орнатты.
Дереккөздер
- Fascism. Encyclopædia Britannica onlain. — «When Germany invaded Yugoslavia in 1941, Ante Pavelić, the Ustaša’s leader, became head of a German puppet state, the Independent State of Croatia (NDH), and established a one-party regime.»(қолжетпейтін сілтеме)
- Усташи Мұрағатталған 7 сәуірдің 2016 жылы. / Тарихи терминдер сөздігі. / авторы: В. С. Симаков; ред.: А. П. Крюковских. — СПб.: Лита, 1998. — ISBN 5-88935-726-8
- Анте Павелич Мұрағатталған 7 сәуірдің 2016 жылы. / С. Воропаев. Үшінші рейх энциклопедиясы. — М.: Локид; Миф, 1996. — ISBN 5-320-00069-3 ; 5-7905-3721-9
- Jasenovac Concentration Camp Мұрағатталған 26 тамыздың 2011 жылы. // Jusp Jasenovac
- Jasenovac.(қолжетпейтін сілтеме)
- Fikreta Jelić-Butić. Četnici u Hrvatskoj 1941.-1945., U fronti okupljanja snaga kontrarevolucije Мұрағатталған 22 қазанның 2018 жылы.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Horvatiya Tәuelsiz memleketi xorv Nezavisna Drzava Hrvatska Germaniya men Italiyanyn 1943 zhylga dejin satelliti 1941 zhyly 10 sәuirde os elderi men olardyn odaktastarynyn әskeri zhәne sayasi koldauymen zhariyalagan kollaboracionistik 1941 zhyly onyn halky 6 64 million adamdy kurady zhәne aumagy 102 7 myn km di alyp zhatty Horvatiya Tәuelsiz memleketi xorv Nezavisna Drzava Hrvatska nem Unabhangiger Staat von Kroatien ital Stato indipendente di Croazia 10 kazan 1941 6 mamyr 1945 Astanasy ZagrebIri kalalary Zagreb SaraevoTil der i Horvat tili zhәne serb tiliDini katolicizmAksha birligiSayasi rezhimi fashistik totalitarlyk diktaturaAumagy 102 7 myn km Halky 6 64 mln adam 60 5 adam km Baskaru formasy konstituciyalyk monarhiya 1943 zhylga dejin Dinastiyasy 1941 1943 1941 1945 1941 1943 1943 1945Bilik etushi partiyaTarihy 10 sәuir 1941 kejin kuryldy 13 mamyr 27 kazan 1941 Shekaralardy belgileu kyrkүjek 1943 Monarhiyany zhoyu mamyr 1945 YdyrauyTarihyZhana memleket kuramyna kazirgi Horvatiyanyn Istriya zhәne Dalmaciyanyn basym boligi sondaj ak kazirgi Bosniya zhәne Gercegovina Sloveniyanyn kejbir audandary men kirdi Istriya zhәne Dalmaciyanyn basym boligi zhәne kalalarymen bojynsha Italiya men HTM үkimetteri 1941 zhyldyn 18 mamyrynda bekitken Italiya patshalygynyn kuramyna engizildi HTM batysynda zhәne ontүstik shygysynda soltүstiginde Germaniyamen zhәne shygysynda zhәne Italiyanyn protektoraty bolyp tabylatyn shektesedi kejin nemis үkimeti Rim kelisimderin zharamsyz dep zhariyalap Dalmaciyany Horvatiyaga kosyp aldy Alajda Istriya men Dalmatiyadagy Zadar kalasy sogys aralygynda italyandyk anklav bolgan Germaniyanyn okkupaciyasyna ushyrap HTM kuramyna kirmedi Elde negizinen pravoslav men bagyttalgan terror bastaldy Ekinshi dүniezhүzilik sogys kezinde HTM aumagynda zhappaj zhoyu nәtizhesinde әr tүrli bagalaular bojynsha 330 000 nan 1 2 millionga dejin serbter kaza tapty Branimir Stanoevichtin Ustashtardyn olim ministri atty kitabynda HTM aumagynda 1941 1945 zhyldary 800 myn adamnyn kaza tapkany turaly ajtylady Serbterdi fizikalyk tүrde zhoyuga bagyttalgan әreket karuly karsylykka ulasty HTM үkimeti oz aumagynyn eleuli boligin eshkashan bakylap otyra almady onyn tarihynda elde kommunistik partizandyk kurylymdar men chetnikterdin HTM kurylymdary men nemis italiyan әskeri kүshterinin arasynda zhүrdi 1944 zhyldyn sonynda HTM men nemis әskeri kүshterinin bakylauynda tek birneshe iri kalalar zhәne manyzdy avtomobil zholdary men olardyn bojyndagy shagyn uchaskeler boldy Horvat әskeri shygys majdanda nacistik Germaniya zhagynda sogys әreketterine katysty 1943 zhyly Stalingradta tutkynga alyngan horvattardan pro sovettik әskeri bolimder kuryldy 1944 zhyldyn shilde tamyz ajlarynda pajda boldy onda birkatar zhogary lauazymdy tulgalar zhetekshilik etetin koaliciyalyk үkimet kuruga әreket zhasady bul үkimet Germaniyamen odakty buzyp sogystan shygudy maksat etti Қastandykshylardyn belsendi әreketteri bastalganga dejin olardyn barlygy ustaldy al 1945 zhyldyn mamyrynda olardyn bir boligi atyldy Koshutich kashyp ketti 1945 zhyldyn 6 mamyrynda german әskeri Balkannan derlik tolyk shegingende horvat үkimeti Zagrebten ketti Sol ajda zhetekshiligindegi HTM aumagynda tolyk bakylaudy ornatty DerekkozderFascism Encyclopaedia Britannica onlain When Germany invaded Yugoslavia in 1941 Ante Pavelic the Ustasa s leader became head of a German puppet state the Independent State of Croatia NDH and established a one party regime kolzhetpejtin silteme Ustashi Muragattalgan 7 sәuirdin 2016 zhyly Tarihi terminder sozdigi avtory V S Simakov red A P Kryukovskih SPb Lita 1998 ISBN 5 88935 726 8 Ante Pavelich Muragattalgan 7 sәuirdin 2016 zhyly S Voropaev Үshinshi rejh enciklopediyasy M Lokid Mif 1996 ISBN 5 320 00069 3 5 7905 3721 9 Jasenovac Concentration Camp Muragattalgan 26 tamyzdyn 2011 zhyly Jusp Jasenovac Jasenovac kolzhetpejtin silteme Fikreta Jelic Butic Cetnici u Hrvatskoj 1941 1945 U fronti okupljanja snaga kontrarevolucije Muragattalgan 22 kazannyn 2018 zhyly