Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Фукса саусақтамыры (лат. Dactylorhiza fuchsii) — сүйсіндер тұқымдасына жататын, Қазақстанда сирек кездесетін түр.
| Фукс бармақтамыры | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
| Dactylorhiza fuchsii () | ||||||||||||||||
|
Алтайда (оңтүстігінен батысына дейін) және Қазақстанның солтүстік облыстарында оқшауланған популяциялары кездеседі. Қазақ шоқыларындағы Қарқаралы тау сілемінде және Азутау тауында (таралу аймағының қиыр оңтүстік нүктелері) таралған.
Жалпы таралу аймағы Батыс Еуропадан Оңтүстік Сібір мен Солтүстік Моңғолияға дейін жіңішке жолақ болып созылып жатыр. Тал, қайың, көктерек және аралас ормандарда, алаңқайлары мен шетінде, өзен мен жылға жағалауларында өседі. Қарашірікке бай, ылғалды топырақты ұнатады.
Табиғатта көшеттері 8-10 жылда гүлдейді, 20-25 жыл тіршілік етеді. Тіршілік ортасының құрғауынан және дем алушылардың гүл шоғырына жинауынан зардап шегеді. Қарқаралы тау сілемінде 6 жыл (1976-1982 жылдары) оның ішінде популяция тығыздығы 1 шаршы метрде 6-24-тен 0-2 дараға дейін төмендеді. Мәдени түрде Ю.А.Котухов Алтай ботаника бағында өсірді. Тұқымымен көбейеді, қалың мүк жапқан ылғал шалғында өздігінен тұқым шашып көбейеді. Батыс Алтай және Марқакөл қорықтарында, Қатонқарағай, Қарқаралы, Көкшетау ұлттық парктерінде қорғалады.
Дереккөздер
- Қазақстан өсімдіктер әлемінің асыл қазынасы. Қазақстан Қызыл кітап беттерінен. Алматы: «Алматыкітап» ЖШС, 2006. – 74 бет.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Fuksa sausaktamyry lat Dactylorhiza fuchsii sүjsinder tukymdasyna zhatatyn Қazakstanda sirek kezdesetin tүr Fuks barmaktamyryDүniesi ӨsimdikterBolimi Gүldi osimdikterTaby Dara zharnaktylarSaby Tukymdasy OrchidaceaeKishi tukymdasy Tegi Tүri D fuchsiiDactylorhiza fuchsii Orchis fuchsii Druce Dactylorchis fuchsii Druce Verm Dactylorhiza carpatica Batousek amp Kreutz P Delforge Orchis longibracteata F W Schmidt Orchis nesogenes Briq Rouy in G Rouy amp J Foucaud Dactylorhiza meyeri Rchb f Aver Dactylorhiza longibracteata F W Schmidt Holub Dactylorhiza andoeyana Perko Orchis hebridensis Wilmott Dactylorhiza hebridensis Wilmott Aver Orchis okellyi Druce Druce Dactylorhiza okellyi Druce Aver Dactylorhiza psychrophila Schltr Aver Altajda ontүstiginen batysyna dejin zhәne Қazakstannyn soltүstik oblystarynda okshaulangan populyaciyalary kezdesedi Қazak shokylaryndagy Қarkaraly tau sileminde zhәne Azutau tauynda taralu ajmagynyn kiyr ontүstik nүkteleri taralgan Zhalpy taralu ajmagy Batys Europadan Ontүstik Sibir men Soltүstik Mongoliyaga dejin zhinishke zholak bolyp sozylyp zhatyr Tal kajyn kokterek zhәne aralas ormandarda alankajlary men shetinde ozen men zhylga zhagalaularynda osedi Қarashirikke baj ylgaldy topyrakty unatady Tabigatta koshetteri 8 10 zhylda gүldejdi 20 25 zhyl tirshilik etedi Tirshilik ortasynyn kurgauynan zhәne dem alushylardyn gүl shogyryna zhinauynan zardap shegedi Қarkaraly tau sileminde 6 zhyl 1976 1982 zhyldary onyn ishinde populyaciya tygyzdygy 1 sharshy metrde 6 24 ten 0 2 daraga dejin tomendedi Mәdeni tүrde Yu A Kotuhov Altaj botanika bagynda osirdi Tukymymen kobejedi kalyn mүk zhapkan ylgal shalgynda ozdiginen tukym shashyp kobejedi Batys Altaj zhәne Markakol koryktarynda Қatonkaragaj Қarkaraly Kokshetau ulttyk parkterinde korgalady DerekkozderҚazakstan osimdikter әleminin asyl kazynasy Қazakstan Қyzyl kitap betterinen Almaty Almatykitap ZhShS 2006 74 bet