Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Әйтеке би ауданы — Ақтөбе облысының солтүстік-шығыс бөлігіндегі әкімшілік бөлініс. Аудан орталығы – Темірбек Жүргенов ауылы.
| Қазақстан ауданы | |
| Әйтеке би ауданы | |
| Әкімшілігі | |
|---|---|
| Облысы | |
| Аудан орталығы | |
| Ауылдық округтер саны | 15 |
| Ауыл саны | 27 |
| Әкімі | Дәулетияр Қанатұлы Тоғызбаев |
| Аудан әкімдігінің мекенжайы | Жүргенов ауылы, Жүргенов көшесі, №62 |
| Тарихы мен географиясы | |
| Координаттары | 49°59′24″ с. е. 60°52′12″ ш. б. / 49.99000° с. е. 60.87000° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 49°59′24″ с. е. 60°52′12″ ш. б. / 49.99000° с. е. 60.87000° ш. б. (G) (O) (Я) |
| Құрылған уақыты | 1966 |
| Жер аумағы | 36,8 мың км² |
| Уақыт белдеуі | UTC+5:00 |
| Тұрғындары | |
| Тұрғыны | 20 791 адам (2023) |
| Тығыздығы | 0,6 адам/км² |
| Ұлттық құрамы | қазақтар (93,9%), орыстар (4,03%), украиндар (0,73%), татарлар (0,44%), басқалары (0,9%) |
| Сандық идентификаторлары | |
| Телефон коды | +7 71339 |
| Пошта индексі | 030100-030121 |
| Автомобиль коды | 04 |
| Әйтеке би ауданының әкімдігі | |
|
| |
|
| |
Географиялық орны
Аудан Ақтөбе облысынан 320 шақырым жерде, облыстың солтүстік-шығысында, Ресеймен шекаралас Ырғыз өзенінің бойында орналасқан. Батысында облыстың Хромтау, Мұғалжар, оңтүстігінде Шалқар, Ырғыз, шығысында Қостанай облысының Қамысты, Жангелдин аудандарымен, солтүстігінде Ресей Федерациясымен шектеседі.
Тарихы
1966 жылдың 31 қаңтарында Қазақ ССР-і Жоғарғы Советі Президиумның Жарлығымен Комсомол ауданы болып құрылған. Аудан орталығы Бөгеткөл селосы болып белгіленді. Оның құрамына Қарабұтақ ауданының 8 селолық Кеңесі енді: Жамбыл, Жаңадәуір, Қызылжар, Құмқұдық, Псков, Талдысай, Тереңсай, Ұшқатты. Сол кездегі берілген мәліметтерге сүйенсек, аумағы 870 мың га, ауыл шаруашылығына жарамды жерлері 819 мың га болды. Егінді аудан ретінде қалыптасқан шаруашылыққа «Восточный», «Псков», «Северный», «Урожайный», «Щербаковский», «Ярославский» және ХХІІ Партсъезд атындағы тың совхоздары біріктірілген. 1993 жылы Комсомол ауданының атауы Бөгеткөл ауданы болып өзгертілді. 1997 жылдың 16 маусымдағы Қазақстан Республикасының президенті Н. Назарбаевтың Жарлығымен Бөгеткөл ауданы көршілес Әйтеке би (бұрынғы Қарабұтақ) ауданымен біріктіріліп, Әйтеке би есімін иеленді де, Комсомол селосы аудан орталығы болып белгіленді.
Халқы
| 1970 | 1979 | 1989 | 1999 | 2009 | 2021 |
|---|---|---|---|---|---|
| 13784 | ▲22948 | ▲24482 | ▲34628 | ▼25723 | ▼24185 |
Тұрғыны 24895 адам (2019). Ұлттық құрамы: қазақтар (93,68%), орыстар (4,05%), басқалары (2,27%).
Әкімшілік бөлінісі
Аудандағы 27 елді мекен 15 ауылдық округке біріктірілген:
| Әкімшілік бірлік | Орталығы | Елді мекендері | Халқы (2021) |
|---|---|---|---|
| Ақкөл ауылдық округі | Ақкөл ауылы | 1 | ▼469 |
| Ақтасты ауылдық округі | Ақтасты ауылы | 2 | ▼545 |
| Аралтоғай ауылдық округі | Аралтоғай ауылы | 4 | ▼1513 |
| Әйке ауылдық округі | Әйке ауылы | 2 | ▼1573 |
| Жабасақ ауылдық округі | Жабасақ ауылы | 3 | ▼1011 |
| Жамбыл ауылдық округі | Жамбыл ауылы | 1 | ▼529 |
| Қайрақты ауылдық округі | Талдық ауылы | 1 | ▼224 |
| Қарабұтақ ауылдық округі | Қарабұтақ ауылы | 4 | ▼3060 |
| Құмқұдық ауылдық округі | Құмқұдық ауылы | 1 | ▼988 |
| Қызылжұлдыз ауылдық округі | Аралтөбе ауылы | 1 | ▼694 |
| Сарат ауылдық округі | Сарат ауылы | 1 | ▼433 |
| Сұлукөл ауылдық округі | Сұлукөл ауылы | 1 | ▼407 |
| Темірбек Жүргенов ауылдық округі | Темірбек Жүргенов ауылы | 2 | ▲8506 |
| Тұмабұлақ ауылдық округі | Тұмабұлақ ауылы | 2 | ▼718 |
| Үшқатты ауылдық округі | Үшқатты ауылы | 1 | ▼214 |
Ірі елді мекендері
| Атауы | Халқы (2009) |
|---|---|
| Т. Жүргенов (Комсомол) | ▲ 5909 |
| Қарабұтақ | ▼ 2601 |
| Талдысай | ▼ 1646 |
| Құмқұдық | ▼ 1541 |
| Тұмабұлақ | ▼ 1168 |
| Аралтоғай | ▼ 1062 |
| Әйке | ▼ 1058 |
| Тереңсай | ▼ 951 |
| Жабасақ | ▼ 863 |
| Жамбыл | ▼ 838 |
| Аралтөбе | ▼ 754 |
| Ақтасты | ▼ 745 |
| Сұлукөл | ▼ 731 |
| Сарат | ▼ 711 |
| Ақкөл | ▼ 695 |
| Үшқатты | ▼ 560 |
Климаты, өсімдігі мен жануарлар дүниесі
Аудан жері негізінен үстіртті жазық (биіктігі 100 – 400 м) келеді. Солтүстік-шығысын Мұғалжар тауы алып жатыр. Климаты тым континенттік, қысы суық, жазы ыстық. Қаңтардың орташа температурасы –17°С, шілдеде 22°С. Жауын-шашынның жылдық мөлшері 200 – 250 мм. Аудан жерінен солтүстіктен оңтүстікке қарай Ырғыз өзені мен оның Қарабұтақ, Қайрақты, Шолаққайрақты, Ұлыталдық, Балаталдық, т.б. салалары ағып өтеді. Аудан аумағында Белқопа, Әйке, Тегіссор көлдері бар. Аудан жері негізінен қоңыр, қызғылт қоңыр топырақты келеді. Өсімдіктерден боз, бетеге, жусан, қамыс, киікоты, жоңышқа, изен, тобылғы, көкпек, қараған, алабота өседі. Жануарлардан түлкі, қарсақ, қоян, қасқыр, күзен, борсық, ақ бөкен, киік; құстардан қаз, үйрек, тырна, дуадақ, жылқышы, тауқұдірет, балықшы, қызғыш, қарақұс, жапалақ, бозторғай, бүркіт, т.б. мекендейді. Ауыл шаруашылығына жарамды жер аумағы 188,9 мың га. Оның ішінде жыртылатын жері 69,3 мың га, шабындығы 4,3 мың га, жайылымы 835,8 мың га.
Жол жүйесі
Әйтеке би ауданы арқылы Астана-Ақтөбе теміржол сапар желісі өтеді. Негізгі автокөлік жолы Қарабұтақ — Комсомол — Северный — Жайылма елді мекендер үстінен өтеді.
Дереккөздер
- Қазақстан Республикасы халқының жынысы және жергілікті жердің типіне қарай саны (2023 жылғы 1 қаңтарға)
- Қазақстан Республикасы халқының жекелеген этностары бойынша саны (2022 жыл басына)
- Қазақстан почталық индекстері
- Аудан тарихы
- Ресей империясы, КСРО халық санақтары
- ҚР халық санақтары
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Әjteke bi audany Aktobe oblysynyn soltүstik shygys boligindegi әkimshilik bolinis Audan ortalygy Temirbek Zhүrgenov auyly Қazakstan audanyӘjteke bi audanyӘkimshiligiOblysyAktobe oblysyAudan ortalygyTemirbek ZhүrgenovAuyldyk okrugter sany15Auyl sany27ӘkimiDәuletiyar Қanatuly TogyzbaevAudan әkimdiginin mekenzhajyZhүrgenov auyly Zhүrgenov koshesi 62Tarihy men geografiyasyKoordinattary49 59 24 s e 60 52 12 sh b 49 99000 s e 60 87000 sh b 49 99000 60 87000 G O Ya Koordinattar 49 59 24 s e 60 52 12 sh b 49 99000 s e 60 87000 sh b 49 99000 60 87000 G O Ya Қurylgan uakyty1966Zher aumagy36 8 myn km Uakyt beldeuiUTC 5 00TurgyndaryTurgyny20 791 adam 2023 Tygyzdygy0 6 adam km Ұlttyk kuramykazaktar 93 9 orystar 4 03 ukraindar 0 73 tatarlar 0 44 baskalary 0 9 Sandyk identifikatorlaryTelefon kody 7 71339Poshta indeksi030100 030121Avtomobil kody04Әjteke bi audanynyn әkimdigiGeografiyalyk ornyAudan Aktobe oblysynan 320 shakyrym zherde oblystyn soltүstik shygysynda Resejmen shekaralas Yrgyz ozeninin bojynda ornalaskan Batysynda oblystyn Hromtau Mugalzhar ontүstiginde Shalkar Yrgyz shygysynda Қostanaj oblysynyn Қamysty Zhangeldin audandarymen soltүstiginde Resej Federaciyasymen shektesedi Tarihy1966 zhyldyn 31 kantarynda Қazak SSR i Zhogargy Soveti Prezidiumnyn Zharlygymen Komsomol audany bolyp kurylgan Audan ortalygy Bogetkol selosy bolyp belgilendi Onyn kuramyna Қarabutak audanynyn 8 selolyk Kenesi endi Zhambyl Zhanadәuir Қyzylzhar Қumkudyk Pskov Taldysaj Terensaj Ұshkatty Sol kezdegi berilgen mәlimetterge sүjensek aumagy 870 myn ga auyl sharuashylygyna zharamdy zherleri 819 myn ga boldy Egindi audan retinde kalyptaskan sharuashylykka Vostochnyj Pskov Severnyj Urozhajnyj Sherbakovskij Yaroslavskij zhәne HHII Partsezd atyndagy tyn sovhozdary biriktirilgen 1993 zhyly Komsomol audanynyn atauy Bogetkol audany bolyp ozgertildi 1997 zhyldyn 16 mausymdagy Қazakstan Respublikasynyn prezidenti N Nazarbaevtyn Zharlygymen Bogetkol audany korshiles Әjteke bi buryngy Қarabutak audanymen biriktirilip Әjteke bi esimin ielendi de Komsomol selosy audan ortalygy bolyp belgilendi Halky1970 1979 1989 1999 2009 2021 13784 22948 24482 34628 25723 24185 Turgyny 24895 adam 2019 Ұlttyk kuramy kazaktar 93 68 orystar 4 05 baskalary 2 27 Әkimshilik bolinisiAudandagy 27 eldi meken 15 auyldyk okrugke biriktirilgen Әkimshilik birlik Ortalygy Eldi mekenderi Halky 2021 Akkol auyldyk okrugi Akkol auyly 1 469Aktasty auyldyk okrugi Aktasty auyly 2 545Araltogaj auyldyk okrugi Araltogaj auyly 4 1513Әjke auyldyk okrugi Әjke auyly 2 1573Zhabasak auyldyk okrugi Zhabasak auyly 3 1011Zhambyl auyldyk okrugi Zhambyl auyly 1 529Қajrakty auyldyk okrugi Taldyk auyly 1 224Қarabutak auyldyk okrugi Қarabutak auyly 4 3060Қumkudyk auyldyk okrugi Қumkudyk auyly 1 988Қyzylzhuldyz auyldyk okrugi Araltobe auyly 1 694Sarat auyldyk okrugi Sarat auyly 1 433Sulukol auyldyk okrugi Sulukol auyly 1 407Temirbek Zhүrgenov auyldyk okrugi Temirbek Zhүrgenov auyly 2 8506Tumabulak auyldyk okrugi Tumabulak auyly 2 718Үshkatty auyldyk okrugi Үshkatty auyly 1 214Iri eldi mekenderiAtauy Halky 2009 T Zhүrgenov Komsomol 5909Қarabutak 2601Taldysaj 1646Қumkudyk 1541Tumabulak 1168Araltogaj 1062Әjke 1058Terensaj 951Zhabasak 863Zhambyl 838Araltobe 754Aktasty 745Sulukol 731Sarat 711Akkol 695Үshkatty 560Klimaty osimdigi men zhanuarlar dүniesiAudan zheri negizinen үstirtti zhazyk biiktigi 100 400 m keledi Soltүstik shygysyn Mugalzhar tauy alyp zhatyr Klimaty tym kontinenttik kysy suyk zhazy ystyk Қantardyn ortasha temperaturasy 17 S shildede 22 S Zhauyn shashynnyn zhyldyk molsheri 200 250 mm Audan zherinen soltүstikten ontүstikke karaj Yrgyz ozeni men onyn Қarabutak Қajrakty Sholakkajrakty Ұlytaldyk Balataldyk t b salalary agyp otedi Audan aumagynda Belkopa Әjke Tegissor kolderi bar Audan zheri negizinen konyr kyzgylt konyr topyrakty keledi Өsimdikterden boz betege zhusan kamys kiikoty zhonyshka izen tobylgy kokpek karagan alabota osedi Zhanuarlardan tүlki karsak koyan kaskyr kүzen borsyk ak boken kiik kustardan kaz үjrek tyrna duadak zhylkyshy taukudiret balykshy kyzgysh karakus zhapalak boztorgaj bүrkit t b mekendejdi Auyl sharuashylygyna zharamdy zher aumagy 188 9 myn ga Onyn ishinde zhyrtylatyn zheri 69 3 myn ga shabyndygy 4 3 myn ga zhajylymy 835 8 myn ga Zhol zhүjesiӘjteke bi audany arkyly Astana Aktobe temirzhol sapar zhelisi otedi Negizgi avtokolik zholy Қarabutak Komsomol Severnyj Zhajylma eldi mekender үstinen otedi DerekkozderҚazakstan Respublikasy halkynyn zhynysy zhәne zhergilikti zherdin tipine karaj sany 2023 zhylgy 1 kantarga Қazakstan Respublikasy halkynyn zhekelegen etnostary bojynsha sany 2022 zhyl basyna Қazakstan pochtalyk indeksteri Audan tarihy Resej imperiyasy KSRO halyk sanaktary ҚR halyk sanaktary