Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
«Әзірет Сұлтан» қорық-мұражайы, Әзірет Сұлтан мемлекеттік тарихи-мәдени – тарихи архитектуралық кешен.
ислам дінінің көрнекті жаршысы, атанған ғұлама Қожа Ахмет Ясауи (Әзірет Сұлтан) құрметіне арнап Әмір Темір салдырған кесене (хакана) негізінде Түркістан қаласында 1991 жылы ашылған. Бүкіл түркі жұртының, мұсылман қауымының қадір тұтатын киелі орны. Қожа Ахмет Ясауи кесенесінің құрылысы 14 ғасырдың ақырында салынған. Кесененің тұрғызылғаннан бергі тағдыры қазақ халқының тарихымен тұтасып кеткен. Кесене төңірегіне Жолбарыс хан, Есім хан, Жәңгір хан, Тәуке хан, Абылай хан, Қасым хан, Қаз дауысты Қазыбек би, Жәнібек батыр, т.б. белгілі адамдар жерленген.
1864 жылы маусымда Кенесары ханның ұлы Сыздық сұлтан қорғап тұрған кесенені Ресей генералы әскерлері зеңбірекпен атқылады. Әзірет Сұлтан мешітінің исламның Қазақстандағы басты орталығы ретіндегі діни қызметіне тосқауыл қоюға ұмтылған кеңестік тоталитаризмнің әрекеттері де ойлаған мақсаттарына жете алмады. 1978 ж. қыркүйекте Қожа Ахмет Ясауи республикалық мұражайы ашылды. 1989 жылы 28-ші тамызда Қазақстан Үкіметі жалпы көлемі 90 га жерді алып жатқан Түркістан қаласының көне ескерткіштер кешені негізінде Әзірет Сұлтан қорық-мұражайын ашу туралы шешім қабылдады. Қорық-мұражай Қожа Ахмет Ясауи кесенесімен бірге (жер асты мешіті, 12 ғасыр), Әулие Құмшық ата қылуеті (12 ғасыр), Сегіз қырлы кесене (14 – 16 ғасырлар), Ұлықбектің қызы, Әбілқайыр ханның зайыбы (15 ғасыр), Шығыс моншасы (16 – 17 ғасырлар), Есім хан кесенесі (17 ғасыр), т.б. археологиялық, тарихи сәулет және бейнелеу өнерінің үздік ескерткіштерін қамтиды.
Қожа Ахмет Ясауи архитектуралық кешені ЮНЕСКО-ның Қызыл кітабына енгізілді. Ұлы Жібек жолының Алматы – Тараз – Түркістан бөлігінің қайта жаңғыруына сәйкес, Қазақстан Республикасы мен Түркия Республикасы Үкіметтерінің қамқорлығымен Әзірет Сұлтанның мәдени, материалдық және рухани мұралары қалпына келтірілуде.
Кесененің фотогалереясы
-
![image]()
Түркістан каласының көне бейнесі, ең алғаш 1879 жылы жарияланды -
![image]()
Қожа Ахмет Ясауи кесенесінің шығыс жағынан көрінісі -
![image]()
Қожа Ахмет Ясауи кесенесінің оңтүстік жағынан көрінісі, бірінші планда Рәбия Сұлтан бегім кесенесі -
![image]()
Рәбия Сұлтан бегім кесенесі. -
![image]()
Есім хан кесенесі. -
![image]()
"Шығыс моншасы" музейі, XVI-XVIII-ғасырларда қайта жөндеуден өткен.
Дереккөздер
- Оңтүстік Қазақстан обылысының энциклопедиясы
- Отырар. Энциклопедия. – Алматы.«Арыс» баспасы, 2005 ISBN 9965-17-272-2
Сілтеме
- Толығырақ ақпарат Юнеско
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Әziret Sultan koryk murazhajy Әziret Sultan memlekettik tarihi mәdeni tarihi arhitekturalyk keshen Sajramdagy zhol bojyndagy zhazu ozbek tilinde Osy han kopirinde Arystan Bab tүrki halkynyn әuliesi Әziret Sultanga amanat retinde kurmany kaldyrgan degen anyz bar islam dininin kornekti zharshysy atangan gulama Қozha Ahmet Yasaui Әziret Sultan kurmetine arnap Әmir Temir saldyrgan kesene hakana negizinde Tүrkistan kalasynda 1991 zhyly ashylgan Bүkil tүrki zhurtynyn musylman kauymynyn kadir tutatyn kieli orny Қozha Ahmet Yasaui kesenesinin kurylysy 14 gasyrdyn akyrynda salyngan Kesenenin turgyzylgannan bergi tagdyry kazak halkynyn tarihymen tutasyp ketken Kesene toniregine Zholbarys han Esim han Zhәngir han Tәuke han Abylaj han Қasym han Қaz dauysty Қazybek bi Zhәnibek batyr t b belgili adamdar zherlengen 1864 zhyly mausymda Kenesary hannyn uly Syzdyk sultan korgap turgan keseneni Resej generaly әskerleri zenbirekpen atkylady Әziret Sultan meshitinin islamnyn Қazakstandagy basty ortalygy retindegi dini kyzmetine toskauyl koyuga umtylgan kenestik totalitarizmnin әreketteri de ojlagan maksattaryna zhete almady 1978 zh kyrkүjekte Қozha Ahmet Yasaui respublikalyk murazhajy ashyldy 1989 zhyly 28 shi tamyzda Қazakstan Үkimeti zhalpy kolemi 90 ga zherdi alyp zhatkan Tүrkistan kalasynyn kone eskertkishter kesheni negizinde Әziret Sultan koryk murazhajyn ashu turaly sheshim kabyldady Қoryk murazhaj Қozha Ahmet Yasaui kesenesimen birge zher asty meshiti 12 gasyr Әulie Қumshyk ata kylueti 12 gasyr Segiz kyrly kesene 14 16 gasyrlar Ұlykbektin kyzy Әbilkajyr hannyn zajyby 15 gasyr Shygys monshasy 16 17 gasyrlar Esim han kesenesi 17 gasyr t b arheologiyalyk tarihi sәulet zhәne bejneleu onerinin үzdik eskertkishterin kamtidy Қozha Ahmet Yasaui arhitekturalyk kesheni YuNESKO nyn Қyzyl kitabyna engizildi Ұly Zhibek zholynyn Almaty Taraz Tүrkistan boliginin kajta zhangyruyna sәjkes Қazakstan Respublikasy men Tүrkiya Respublikasy Үkimetterinin kamkorlygymen Әziret Sultannyn mәdeni materialdyk zhәne ruhani muralary kalpyna keltirilude Kesenenin fotogalereyasyTүrkistan kalasynyn kone bejnesi en algash 1879 zhyly zhariyalandy Қozha Ahmet Yasaui kesenesinin shygys zhagynan korinisi Қozha Ahmet Yasaui kesenesinin ontүstik zhagynan korinisi birinshi planda Rәbiya Sultan begim kesenesi Rәbiya Sultan begim kesenesi Esim han kesenesi Shygys monshasy muzeji XVI XVIII gasyrlarda kajta zhondeuden otken DerekkozderOntүstik Қazakstan obylysynyn enciklopediyasy Otyrar Enciklopediya Almaty Arys baspasy 2005 ISBN 9965 17 272 2SiltemeTolygyrak akparat YuneskoBul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet