Қашар темір кен орны

Қашар темір кен орны - Қостанай қаласынан солтүстік-батысқа қарай 45 км жерде орналасқан. Бұл аймақта Қашар антиклинорийнің шығыс қанатындағы визе-серпухов ярусының жанартаутекті шөгінді жыныстары мен қышқыл құрамды интрузиялар түйіскен. Кен орны 1950 жылы ашылған.

Геологиялық құрылымы

Қашар темір кен орны - мезозой-кайнозой қабаттарындағы (қалыңдығы 114-170 м) төменгі визенің гранит-порфирлері мен төменгі тас көмірдің шөгінді-жанартаутекті жыныстарының түйісуінен және тектоникалық жарылым белдеміне магма ерітінділерінің әсер етуінен түзілген жапсарлық-метасоматоздық кен. Метасоматозхға ұшыраған Қоржынкөл шоғыры кен аумағы базальтты-порфиритті туфтар вулканомиктілі құмтастар, әктастар және доломиттер арасында орналасқөан. Кен денелері қабат, линза, штокверк, діңгек пішінді, ұзындығы 7000 км-ге, қалыңдығы 300 м-ге жетеді.

Құрамы

Мұндағы кентас минералдары, негізінен, магнетиттен тұрады. Сонымен қатар мартит, борнит, пирротин, халькозин, галенит, металсыз минералдардан скаполит, кейде гранат, кальцит, эпидот, актинолит кездеседі. Темірдің мөлшері 30-72%, титан 0,6 – 1,5%, фосфор 0,3%, күкірт 0,15%. Барланған қоры 1,4-1,6 млрд.т. Қазіргі кезде карьерлік әдіспен игерілуде. Соның негізінде Қашар кен байыту фабрикасы жұмыс істейді.

Дереккөздер

1. Қазақстан табиғаты:Энциклопедия / Бас ред. Б.Ө.Жақып. - Алматы:" Қазақ энциклопедиясы" ЖШС, 2011. Т.З. - 304 бет. ISBN 9965-893-64-0 (Т.З.), ISBN 9965-893-19-5