Хакімжан Есімханұлы Наурызбай

Хакімжан Есімханұлы Наурызбай (27 тамыз 1925, Қостанай облысы Меңдіқара ауданы бұрынғы 1-ауылы қазіргі Ұлыкөл ауылы - 4 қыркүйек, 2009, Алматы) - мүсінші, Қазақстанның халық суретшісі (1969), ұлттық кәсіби мүсін өнерінің негізін салушылардың бірі.

Хакімжан Есімханұлы Наурызбай

Өмірбаяны

• Харьков көркемсурет институтын бітірген (1951).
• Алматы көркемсурет училищесінде оқытушы (1951 - 1964; 1952 ж. осында тұңғыш рет мүсіншілер үйірмесін ұйымдастырды), аға оқытүшы (1980- 1985)
• Алматы сәулет-құрылыс институтында (қазіргі Қазақ бас сәулет-құрылыс академиясы) аға оқытушы (1982 - 1985)
• 1985 жылдан Алматы театр-көркемсурет институтында (қазіргі Қазақ ұлттық өнер академиясы) кафедра меңгерушісі, 1993 жылдан профессор.

Шығармалары

• "Абай" (1960, Алматы қаласында);
• Абай 1965, қазіргі Шығыс Қазақстан облысы Абай ауданы Қарауыл ауылы)
• "Шоқан Уәлиханов" (1969, Алматы қаласында; Қазақстан Мемлекетік сыйлығы, 1970; КСРО Көркемсурет академиясының дипломы, 1971).
• "Жамбыл" (1963, Тараз қаласында)
• "Мәншүк Мәметова" (1988, Орал қаласында)
• "Ахмет Байтұрсынов пен Міржақып Дулатов" (1990, Қостанай облысының Торғай ауданы Торғай ауылы) атты монументті ескерткіштері бар.

Х.Наурызбаев. Тараздағы Жамбыл ескерткіші. Шойын, гранит.

Ол 200-ден астам әр алуан ескерткіштер:

• "Амангелді Иманов", 1960, Қостанай облысы Амангелді ауданының орталығында)ъ

Бюсттер

• "Құрманғазы", 1958;
• "М.Хакімжанова", 1961;
• "С.Қожамқұлов", 1962;
• С.Сейфуллин", 1964; Қазақстан Мемлекеттік өнер мұражайында;
• Қ.Сәтбаев, 1982, Павлодар облысы Баянауыл ауданы Сәтбаев атындағы кеңшарда

Х.Наурызбаев. Сераға. Гипс, 1961ж.

мүсіндік портреттер

• "Ы.Жақаев", Қызылорда облысы тарихи-өлкетану мұражайында;
• "А.Жұбанов", Ақтөбе облысы өлкетану мұражайында; екеуі де 1981 ж.)

құлпытастар

• "Т.Тәжібаев
• "Ж.Саин"
• "Д.Нүрпейісова" үшеуі де 1965;
• "Т.Жароков", 1967;
• Х.Есжанов", 1979; жасаумен Қазақстанда мүсін өнерінің қалыптасып өркендеуіне зор үлес қосқан тұңғыш кәсіби мүсінші.

Әсіресе тарихи түлғалардың мүсіндерін сомдауда Наурызбай көркем бейнелілікке, кейіпкерінің жан-дүниесін психологиялық тұрғыдан тереңірек ашуға ұмтылды.

• "М.Әуезов"
• "С.Мұқанов" (1965, Қазақстан Суретшілер одағының көркемсурет қорында)
• "Жас Жамбыл" (1960, Мәскеу, Третьяков галереясында)
• "Шолпан портреті" (1965, Мәскеу, Третьяков галереясында)
• Социалиятік Еңбек Ері К.Дөненбаева (1972)
• "А.Н. Сызғанов" (1982, Қазақстан Мәдениет министрлігінің Көркемсурет көрмесінің дирекңиясы) т.б. портреттер бар.

Қосымша лауазымдары

• Қазақстан Суретшілер одағы басқармасының (1959-1965) мүшесі.
• Лениндік сыйлығы тағайындау жөніндегі комитеттің (1961 - 1965) мүшесі.

Марапаттары

• Алдабергенов атындағы ұжымшардың құрметті колхозшысы (1960, қазіргі Алматы облысы, )
• Ұзынкөл ауылың құрметті азаматы (1995, Қостанай облысы)
• Парасат
• Еңбек Қызыл Ту
• Октябрь Революциясы
• "Құрмет белгісі" орденімен, медальдармен марапатталған.

Дереккөздер

1. Қазақ мәдениеті. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2005 ISBN 9965-26-095-8