Меңдіқара ауданы

Меңдіқара ауданы — Қостанай облысының солтүстігінде орналасқан әкімшілік бөлік. 1930 жылы ұйымдасып, 1963 жылы қаңтарда "Боровской ауданы" болып қайта құрылды. Жерінің аумағы 6,6 мың км². Орталығы – Боровской ауылы.

Қазақстан ауданы
Меңдіқара ауданы
Елтаңбасы
Әкімшілігі
Облысы	Қостанай облысы
Аудан орталығы	Боровской
Ауылдық округтер саны	11
Ауыл саны	34
Әкімі	Ғабит Мәжитұлы Бекбаев
Аудан әкімдігінің мекенжайы	Боровской ауылы, Королёв көшесі, №5
Тарихы мен географиясы
Координаттары	53°48′36″ с. е. 64°09′00″ ш. б. / 53.81000° с. е. 64.15000° ш. б. / 53.81000; 64.15000 ^(G) ^(O) ^(Я)Координаттар: 53°48′36″ с. е. 64°09′00″ ш. б. / 53.81000° с. е. 64.15000° ш. б. / 53.81000; 64.15000 ^(G) ^(O) ^(Я)
Құрылған уақыты	17 желтоқсан 1930 жыл
Жер аумағы	6,61 мың км²
Уақыт белдеуі	UTC+5:00
Тұрғындары
Тұрғыны	22 100 адам (2023)
Ұлттық құрамы	орыстар (54,22%) қазақтар (35,11%) украиндар (4,13%) немістер (2,19%) татарлар (1,46%) беларустар (1,23%) басқалары (1,66%)
Сандық идентификаторлары
Автомобиль коды	10
Меңдіқара ауданының әкімдігі

Географиялық орны

Шығысында Ұзынкөл, Сарыкөл, батысында Фёдоров, оңтүстігінде Қостанай, Алтынсарин аудандарымен, солтүстігінде Ресей Федерациясымен шектеседі.

Жер бедері

Меңдіқара ауданының жер бедері жазық. Шеткі жақтары Тобыл, Үй, Обаған өзендерінің және олардың шағын салаларының аңғарларымен тілімделген. Оңтүстіктен солтүстікке қарай едәуір еңіс, теңіз деңгейінен биіктігі 200 м-ден 83 м-ге дейін төмендейді. Жер қойнауындағы кен байлықтарынан темір кентасы, отқа төзімді балшық, әйнектік және қиыршық құм, т.б. барланған.

Климаты, өсімдігі мен жануарлар дүниесі

Климаты тым континенттік, қысы суық, жазы жылы. Ауаның орташа температурасы қаңтарда -17…-18 °C, шілдеде 20…22 °C. Жауын-шашынның жылдық орташа мөлшері 300–350 мм, оның 70–75%-ы жылдың жылы мезгілінде жауады. Ірі көлдері: , Алакөл. Алакөлде балықшылық дамыған. Меңдіқара ауданы түгелдей қара топырақ белдемінде орналасқан. Тобыл мен Обаған өзендері суайрығының негізгі батыс бөлігін қара, ал оның қарағай ормандары өсетін жерлерінде күлгін топырақ алып жатыр. Өзен аңғарлары мен жайылымдардың топырағы аллювийлі. Сортаң топырақ негізінен Обаған өзенінің аңғарында кездеседі. Қара топырақты жерлері түгелдей дерлік егін егуге пайдаланылады. Дөңес жерлердің едәуір бөлігіндегі ормандарда қарағай, қайың, терек, т.б. өседі. Жануарлар дүниесінен қасқыр, түлкі, қарсақ, т.б., ал кемірушілерден күзен, ақтышқан, аламан, қосаяқ, сарышұнақ, оңтүстігінде суыр кездеседі. Өзендер мен су айдындарында ондатр, құндыз, т.б., ормандарда елік, түлкі, т.б. тіршілік етеді. Құстардан дала бозторғайы, бөдене, орманда қара және ақ құрлар, шіл, өзен мен көлдерде: үйректің бірнеше түрі, қасқалдақ, қаз, аққу, су жағаларында: жылқышы, тауқұдірет, қызғыш мекендейді.

Халқы

1939	1959	1970	1979	1989	1999	2009	2021
39724	▲44265	▲50874	▼47356	▲47784	▼39632	▼32016	▼26058

Тұрғындар саны – 27 279 адам (2019). Ұлттық құрамы: қазақтар – 36,33%, орыстар – 52,58%, украиндар – 4,40%, немістер – 2,23%, беларустар – 1,43%, татарлар – 1,45%, әзербайжандар – 0,38%, башқұрттар – 0,32%, басқа ұлт өкілдері – 0,89%.

Әкімшілік бөлінісі

34 елді мекен 1 ауылдық әкімдік пен 10 ауылдық округке біріктірілген:

Әкімшілік бірлік	Орталығы	Елді мекендері	Халқы (2021)
Алёшин ауылдық округі	Молодёжное ауылы	3	▼1202
Боровской ауылдық округі	Боровской ауылы	1	▼8807
Будённый ауылдық округі	Будённовка ауылы	2	▼999
Введен ауылдық округі	Введенка ауылы	2	▼905
Краснопреснен ауылдық округі	Красная Пресня ауылы	4	▼1158
Қарақоға ауылдық округі	Ұзынағаш ауылы	4	▼627
Ломоносов ауылдық округі	Қасқаат ауылы	3	▼919
Михайлов ауылдық округі	Михайловка ауылы	4	▼2969
Первомай ауылдық округі	Первомайское ауылы	5	▼2774
Соснов ауылдық округі	Харьковское ауылы	5	▼1763
Теңіз ауылдық әкімдігі	Теңіз ауылы	1	▼424

Шаруашылығы

Аудан негізінен ауыл шаруашылығына маманданған аудан. Мұнда ауыл шаруашылығына жарамды жердің аумағы 506,6 мың га, оның 303,5 га-сы егістікке пайдаланылады. 2002 жылы ауданда 497 шаруа қожалықтары, 68 ЖШС, 5 АҚ, 7 ӨК ұйымдастырылды. Егіншіліктің басты саласы – астық өндірісі. Мал шаруашылығы ет-сүт бағытындағы сиыр, ет-май бағытындағы шошқа, аздап биязы жүнді қой және жылқы мен құс өсіруге маманданған. Ауданда 41 мың га жерді орман алып жатыр. Оны күтіп-баптаумен және өсірумен Боровской, өзынкөл және Усаков орман шаруашылықтары айналысады. Меңдіқара ауданында ауыл шаруашылығы шикізаты мен жергілікті табиғи ресурстар негізінде май шайқау, ұн тарту, құрылыс материалдарын өндіру, ағаш өңдеу өнеркәсібі өркендеген.

Боровской ауылында май зауыты, диірмен, кішігірім тігін фабрикасы, кірпіш зауыты, темір-бетон, қиыршықтас, әктас және ағаш бұйымдарын жасайтын цехтар, педагокикалық колледж, кәсіптік-технологиялық мектеп, жалпы білім беретін 47 мектеп пен мектеп-интернат, 28 кітапхана, 10 мәдениет үйі, аудандық аурухана, тубдиспансер, қымызбен емдейтін санаторий, 25 фельдшерлік-акушерлік пункт пен 6 дәріхана бар.

Дереккөздер

1. Тарихи анықтама. Меңдіқара ауданы әкімінің ресми сайты. Тексерілді, 25 желтоқсан 2016.
2. Қазақстан Республикасы халқының жынысы және жергілікті жердің типіне қарай саны (2023 жылғы 1 қаңтарға)
3. Қазақстан Республикасы халқының жекелеген этностары бойынша саны (2022 жыл басына)
4. Ресей империясы,  КСРО халық санақтары
5. ҚР халық санақтары