Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Нарын құмы – Каспий маңы ойпатының солтүстік-батыс бөлігінде, Еділ мен Жайық өзендері аралығында орналасқан.
| Нарын құмы | |
 | |
| Нарын құмы | |
| Сипаттамасы | |
|---|---|
| Ауданы | 40 000 км² |
| Климаты | |
| Қаңтардағы орт. температура | –12,2 °C |
| Шілдедегі орт. температура | 25,5 °C |
| Орналасуы | |
| 48°09′00″ с. е. 49°27′00″ ш. б. / 48.15000° с. е. 49.45000° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 48°09′00″ с. е. 49°27′00″ ш. б. / 48.15000° с. е. 49.45000° ш. б. (G) (O) (Я) | |
| Ел |  Қазақстан |
| Аймақтар | Атырау облысы, Батыс Қазақстан облысы |
| Орналасуы | Каспий маңы ойпатының солтүстік-батыс бөлігі |
Басқа мағыналар үшін Нарын деген бетті қараңыз.Географиялық орны
Әкімшілік тұрғыдан Атырау облысының Құрманғазы, Махамбет аудандары және Батыс Қазақстан облысының Бөкей Ордасы, Жаңақала және Ақжайық ауданының оңтүстік бөлігін қамтиды.
Жер бедері мен геологиялық құрылымы
Аумағы 40 мың км2. Құмды өңір орта есеппен теңіз деңгейінен 21 м төмен жатыр. Өңір Каспий теңізінің Хвалын және Хазар кезеңдерінің шөгінділерінен түзілген. Неоген, пермь-триас жыныстары да кездеседі. Батпайсағыр, Теректіқұм, Жаманқұм, Орда, , Қосдәулет, Ментеке тұрады. Солтүстік-шығысын Қамыс-Самар жайылмасы алып жатыр.
Климаты
Климаты тым континенттік, қаңтар айындағы орташа темпертурасы –10,4 – 12,2 °С, шілдеде 24,9 – 25,5 °С. Жылдық жауын-шашын мөлшері 214 – 246 мм. Қардың қалыңдығы 10 см-ден аспайды. Жерге түскен ылғалдың булану мөлшері жауын-шашыннан 5 – 6 есе артық. Аңызақ жел, шаңды дауыл жиі соғады. Тұрақты ағатын өзен-жылғалары жоқ. Жер астының тұщы су қоры (1,5 – 2 м тереңдікте) мол. Құдықтар мен шұратты жерлер көп. Қараөзеннің және Сарыөзеннің көктемгі жайылма ағыны кейде Нарын құмының солтүстік жағын суландырады.
Топырақ жамылғысы, өсімдіктері мен жануарлары
Топырақ жамылғысы негізінен бозғылт қоңыр, құмдақты-саздақты, сортаңды сұр топырақтан тұрады. Еркекшөп, жүзгін, қияқ, құмаршық, ойыстау жерлерінде жыңғыл, терек, қандыағаш, көктерек өседі. Киік, қоян, қарсақ, дала күзені, т.б. кездеседі. Нарын құмы аумағында Орда геоботаникалық қорықшасы орналасқан.
Дереккөздер
- Қазақстан табиғаты 4-том. «Қазақстан энциклопедиясы» Алматы, 2012 ISBN 9965-893-84-5
- Қазақ энциклопедиясы, 7 том
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Naryn kumy Kaspij many ojpatynyn soltүstik batys boliginde Edil men Zhajyk ozenderi aralygynda ornalaskan Naryn kumyNaryn kumySipattamasyAudany40 000 km KlimatyҚantardagy ort temperatura 12 2 CShildedegi ort temperatura25 5 COrnalasuy48 09 00 s e 49 27 00 sh b 48 15000 s e 49 45000 sh b 48 15000 49 45000 G O Ya Koordinattar 48 09 00 s e 49 27 00 sh b 48 15000 s e 49 45000 sh b 48 15000 49 45000 G O Ya T El ҚazakstanAjmaktarAtyrau oblysy Batys Қazakstan oblysyOrnalasuyKaspij many ojpatynyn soltүstik batys boligiNaryn kumyNaryn kumy Baska magynalar үshin Naryn degen betti karanyz Geografiyalyk ornyӘkimshilik turgydan Atyrau oblysynyn Қurmangazy Mahambet audandary zhәne Batys Қazakstan oblysynyn Bokej Ordasy Zhanakala zhәne Akzhajyk audanynyn ontүstik boligin kamtidy Zher bederi men geologiyalyk kurylymyAumagy 40 myn km2 Қumdy onir orta eseppen teniz dengejinen 21 m tomen zhatyr Өnir Kaspij tenizinin Hvalyn zhәne Hazar kezenderinin shogindilerinen tүzilgen Neogen perm trias zhynystary da kezdesedi Batpajsagyr Terektikum Zhamankum Orda Қosdәulet Menteke turady Soltүstik shygysyn Қamys Samar zhajylmasy alyp zhatyr KlimatyKlimaty tym kontinenttik kantar ajyndagy ortasha temperturasy 10 4 12 2 S shildede 24 9 25 5 S Zhyldyk zhauyn shashyn molsheri 214 246 mm Қardyn kalyndygy 10 sm den aspajdy Zherge tүsken ylgaldyn bulanu molsheri zhauyn shashynnan 5 6 ese artyk Anyzak zhel shandy dauyl zhii sogady Turakty agatyn ozen zhylgalary zhok Zher astynyn tushy su kory 1 5 2 m terendikte mol Қudyktar men shuratty zherler kop Қaraozennin zhәne Saryozennin koktemgi zhajylma agyny kejde Naryn kumynyn soltүstik zhagyn sulandyrady Topyrak zhamylgysy osimdikteri men zhanuarlaryTopyrak zhamylgysy negizinen bozgylt konyr kumdakty sazdakty sortandy sur topyraktan turady Erkekshop zhүzgin kiyak kumarshyk ojystau zherlerinde zhyngyl terek kandyagash kokterek osedi Kiik koyan karsak dala kүzeni t b kezdesedi Naryn kumy aumagynda Orda geobotanikalyk korykshasy ornalaskan DerekkozderҚazakstan tabigaty 4 tom Қazakstan enciklopediyasy Almaty 2012 ISBN 9965 893 84 5 Қazak enciklopediyasy 7 tom