Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Игорь Евгеньевич Тамм (1895-1971) — кеңестік физик-теоретик, Нобель сыйлығының физика ғылымындағы лауреаты (П. А. Черенков пен И. М. Франкпен бірге, 1958 ж.). Сталин сыйлығының екі рет лауреаты атанған, 1953 жылы Социалистік еңбек ері атағын алды.
| Игорь Евгеньевич Тамм | |
 | |
| Туған күні | |
|---|---|
| Туған жері | Ресей империясы, Приморская облысы, Владивосток қаласы |
| Қайтыс болған күні | |
| Ғылыми аясы | теориялық физика |
| Жұмыс орны | КСРО; РКФСР, Мәскеу |
| Ғылыми дәрежесі | КСРО ҒА академигі |
| Альма-матер | Мәскеу мемлекеттік университеті |
| Ғылыми жетекші | Л. И. Мандельштам |
| Атақты шәкірттері | С. П. Шубин, Е. Л. Фейнберг, В. Л. Гинзбург, Л. В. Келдыш, М. А. Марков, А. A. Рухадзе, А. Д. Сахаров, В. Г. Кадышевский, В. П. Силин |
Отбасы
- ұлы, Е. И. Тамм, әйгілі алпинист, алғашқы кеңестік Гималай экспедициясының басшысы (Эверест, 1982)
- немересі, М. Е. Тамм, Мәскеу мемлекеттік университетінің Химия факультетінде химия пәнінен береді
- қызы, И. И. Тамм, өмірінің соңына дейін химиялық физикамен айналысқан, жарылыстар ұйымдастырудың маманы
- немересі, Л. И. Верещинский, археолог
Ғылыми еңбегі
Ғалымның ғылыми еңбегі негізінен , қатты зат табиғаты, сәулелену теориясы, ядролық физика, элементар бөлшектер табиғаты мен бірқатар тереңдетілген есептерді шешуге бағытталған болатын.
1932 жылы жариялаған ғылыми жұмысында Тамм қатты зат бетінде болатын беттік күйлердің бар екендігіне болжам жасайды. Бұл беттік күй қазіргі кезде Тамм беттік күйлері ретінде белгілі.
1937 жылы И. М. Франкпен біріге отырып, белгілі бір ортадағы бөлшектердің осы ортадағы жарық жылдамдығынан артық жылдамдықпен қозғалысын зерттеп, жұмысын жариялаған. Бұл жұмыс осыған дейін Вавилов пен Черенковтың тәжірибесі нәтижесінде алынған мәліметтерді түсіндіріп берді. Осы жұмыстары үшін Черенков, Франк пен Тамм 1958 жылы Нобель сыйлығын алды. 1945 жылы квант өрісі теориясының есептерін шығару әдістемесін ойлап тапты, кейінірек бұл әдіс Тамм — Данков әдісі деп аталды.
А. Д. Сахаровпен бірге плазманы токамакта ұстап тұру принциптарын ойлап тапты.
Атақты шәкірттері
- С. П. Шубин
- Е. Л. Фейнберг
- В. Л. Гинзбург
- Л. В. Келдыш
- Д. И. Блохинцев
- М. А. Марков
- А. Д. Сахаров
- В. Г. Кадышевский
- С. А. Альтшулер
- Ю. И. Кулаков
- Д. А. Киржниц
- А. А. Власов.
Құрмет
- Академиктің атымен Мәскеудегі алаң аталған
- қаласында Қиыр шығыс мемлекеттік университетінің Физика және Ақпараттық технология Институты корпусының алдында ғалымға ескерткіш қойылған
- П. Н. Лебедев атындағы Физика Институтының Теориялық бөлімі И. Е. Таммның атымен аталады
- Кировоград қаласындағы "Радий" ғылыми-зерттеу өндірісінің алдында 2012 жылдың 22-қыркүйегінде ғалымға ескерткіш қойылған
- Аэрофлот саябағындағы A320 VP-BID ұшағы И. Е. Таммның атымен аталады
- Ғалым атымен Тамм плазмоны аталған
Дереккөздер
- Великая Отечественная война 1941 — 1945. Энциклопедия / под ред. М. М. Козлова. — М.: Советская энциклопедия, 1985. — С. 703. — 500 000 экз.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Igor Evgenevich Tamm 1895 1971 kenestik fizik teoretik Nobel syjlygynyn fizika gylymyndagy laureaty P A Cherenkov pen I M Frankpen birge 1958 zh Stalin syjlygynyn eki ret laureaty atangan 1953 zhyly Socialistik enbek eri atagyn aldy Igor Evgenevich TammTugan kүni26 mausym 1895 1895 06 26 Tugan zheriResej imperiyasy Primorskaya oblysy Vladivostok kalasyҚajtys bolgan kүni12 sәuir 1971 1971 04 12 75 zhas Ғylymi ayasyteoriyalyk fizikaZhumys ornyKSRO RKFSR MәskeuҒylymi dәrezhesiKSRO ҒA akademigiAlma materMәskeu memlekettik universitetiҒylymi zhetekshiL I MandelshtamAtakty shәkirtteriS P Shubin E L Fejnberg V L Ginzburg L V Keldysh M A Markov A A Ruhadze A D Saharov V G Kadyshevskij V P SilinOtbasyuly E I Tamm әjgili alpinist algashky kenestik Gimalaj ekspediciyasynyn basshysy Everest 1982 nemeresi M E Tamm Mәskeu memlekettik universitetinin Himiya fakultetinde himiya pәninen beredi kyzy I I Tamm omirinin sonyna dejin himiyalyk fizikamen ajnalyskan zharylystar ujymdastyrudyn mamany nemeresi L I Vereshinskij arheologҒylymi enbegiҒalymnyn gylymi enbegi negizinen katty zat tabigaty sәulelenu teoriyasy yadrolyk fizika elementar bolshekter tabigaty men birkatar terendetilgen esepterdi sheshuge bagyttalgan bolatyn 1932 zhyly zhariyalagan gylymi zhumysynda Tamm katty zat betinde bolatyn bettik kүjlerdin bar ekendigine bolzham zhasajdy Bul bettik kүj kazirgi kezde Tamm bettik kүjleri retinde belgili 1937 zhyly I M Frankpen birige otyryp belgili bir ortadagy bolshekterdin osy ortadagy zharyk zhyldamdygynan artyk zhyldamdykpen kozgalysyn zerttep zhumysyn zhariyalagan Bul zhumys osygan dejin Vavilov pen Cherenkovtyn tәzhiribesi nәtizhesinde alyngan mәlimetterdi tүsindirip berdi Osy zhumystary үshin Cherenkov Frank pen Tamm 1958 zhyly Nobel syjlygyn aldy 1945 zhyly kvant orisi teoriyasynyn esepterin shygaru әdistemesin ojlap tapty kejinirek bul әdis Tamm Dankov әdisi dep ataldy A D Saharovpen birge plazmany tokamakta ustap turu principtaryn ojlap tapty Atakty shәkirtteri S P Shubin E L Fejnberg V L Ginzburg L V Keldysh D I Blohincev M A Markov A D Saharov V G Kadyshevskij S A Altshuler Yu I Kulakov D A Kirzhnic A A Vlasov ҚurmetAkademiktin atymen Mәskeudegi alan atalgan kalasynda Қiyr shygys memlekettik universitetinin Fizika zhәne Akparattyk tehnologiya Instituty korpusynyn aldynda galymga eskertkish kojylgan P N Lebedev atyndagy Fizika Institutynyn Teoriyalyk bolimi I E Tammnyn atymen atalady Kirovograd kalasyndagy Radij gylymi zertteu ondirisinin aldynda 2012 zhyldyn 22 kyrkүjeginde galymga eskertkish kojylgan Aeroflot sayabagyndagy A320 VP BID ushagy I E Tammnyn atymen atalady Ғalym atymen Tamm plazmony atalganDerekkozderVelikaya Otechestvennaya vojna 1941 1945 Enciklopediya pod red M M Kozlova M Sovetskaya enciklopediya 1985 S 703 500 000 ekz