Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Болгар тілі (болг. български език) — Үнді-Еуропа тіл шоғырындағы славян тілдерінің жататын тіл, болгарлардың ана тілі. Болгария Республикасының ресми тілі. Болгар тілінде кең көлемде көркем және ғылыми әдебиет жазылған. 2014 жылы әлемдегі болгар тілінде сөйлейтіндердің жалпы саны шамамен 9 миллион адамды құрады.
| болгар тілі | |
| Өз атауы: | български език |
|---|---|
| Елдер: | Болгария, Солтүстік Македония, Украина, Сербия, Румыния, Грекия, Түркия, Молдова, Албания, Ресей |
| Аймақтар: | |
| Ресми күйі: |
|
| Реттейтін мекеме: | Болгар тілі институты |
| Сөйлеушілер саны: | 8 бен 9 миллион аралығында |
| Рейтинг: | 86 |
| Санаты: | Еуразия тілдері |
| Жазуы: | кириллица (болгар алфавиті) |
| : | бол 115 |
| ISO 639-1: | bg |
| : | bul |
| : | bul |
| Тағы қараңыз: | |
Көптеген славян тілдермен салыстырғанда болгар тілінде септіктер жоғалған десе де болады, есесіне белгілі және белгісіздік артикльдері және де «нөлдік» деп аталатын артикль қолданылады. Болгар тілі мен оған бауырлас македон тілінен өзге славян тілдерінде артикль жоқ.
Лексикасы жағынан болгар тілі шіркеу славян тіліне едәуір жақын және онда әлі күнге дейін архаизм болып саналып кеткен көптеген сөздер бар. Тарихи себептерге байланысты болгар тілінде түркі тектес сөздер де көп кездеседі. Орыс және болгар лексикондарының ұқсастығына шіркеу әсер еткен, ал стилистикалық тұрғыдан болгар тілі серб, хорват және македон тілдеріне әлдеқайда жақын.
Жазуы
Болгар алфавитінің (българска азбука) негізі — кириллица, ол 30 әріптен тұрады:
|
|
1945 жылы жүргізілген лингвистикалық реформаның нәтижесінде болгар алфавитінен ять Ѣ («е двойно» - «е двойное» деп аталады) және үлкен юс Ѫ (голям юс) әріптері алынып тасталды. Ять әрпі я немесе е әріптеріне , үлкен юс әрпі ъ әрпіне ауыстырылды. 1945 жылғы реформа сонымен қатар сөз соңында ъ және ь әріптерінің жазылуын жойды (градъ — қазіргі град, царь — қазіргі цар).
| реформаға дейін | реформадан кейін |
|---|---|
| бѣли цѣлъ | бели цял |
| търгъ царь човѣкъ | търг цар човек |
| ще бѫдѫ тѣ сѫ | ще бъда те са |
Дереккөздер
- Council of Europe (ағыл.). — List of declarations made with respect to treaty No. 148. European Charter for Regional or Minority Languages. Басты дереккөзінен мұрағатталған 24 қараша 2012.
- «Әулие Климент Охридски» София университеті, "Болгар филологиясы" мамандығына арналған оқу бағдарламалары — «Қазіргі заманғы болгар тілі. Морфология» Мұрағатталған 24 ақпанның 2007 жылы. (болгар тілінде)
- Правила и речник за употреба на ят от 1940
- Правила за ят в Правописното упътване на Тодор Иванчев
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Bul makala slavyan tilderine zhatatyn til turaly Baska oli til turaly myna makalany karanyz Bulgar tili Bolgar tili bolg blgarski ezik Үndi Europa til shogyryndagy slavyan tilderinin zhatatyn til bolgarlardyn ana tili Bolgariya Respublikasynyn resmi tili Bolgar tilinde ken kolemde korkem zhәne gylymi әdebiet zhazylgan 2014 zhyly әlemdegi bolgar tilinde sojlejtinderdin zhalpy sany shamamen 9 million adamdy kurady bolgar tiliӨz atauy blgarski ezikElder Bolgariya Soltүstik Makedoniya Ukraina Serbiya Rumyniya Grekiya Tүrkiya Moldova Albaniya ResejAjmaktar Balkan tүbegiResmi kүji Bolgariya Europa odagy Afon Rumyniya Slovakiya Serbiya Bosilegrad pen Dimitrovgrad kauymdastyktary Rettejtin mekeme Bolgar tili instituty bolg Bolgariya gylym akademiyasySojleushiler sany 8 ben 9 million aralygyndaRejting 86Sanaty Euraziya tilderiҮndi Europa әuleti Slavyan butagy dd dd Zhazuy kirillica bolgar alfaviti bol 115ISO 639 1 bg bul bulTagy karanyz Koptegen slavyan tildermen salystyrganda bolgar tilinde septikter zhogalgan dese de bolady esesine belgili zhәne belgisizdik artiklderi zhәne de noldik dep atalatyn artikl koldanylady Bolgar tili men ogan bauyrlas makedon tilinen ozge slavyan tilderinde artikl zhok Leksikasy zhagynan bolgar tili shirkeu slavyan tiline edәuir zhakyn zhәne onda әli kүnge dejin arhaizm bolyp sanalyp ketken koptegen sozder bar Tarihi sebepterge bajlanysty bolgar tilinde tүrki tektes sozder de kop kezdesedi Orys zhәne bolgar leksikondarynyn uksastygyna shirkeu әser etken al stilistikalyk turgydan bolgar tili serb horvat zhәne makedon tilderine әldekajda zhakyn Bolgariyanyn oz ishindegi bolgar tili dialektterinin taralu kartasyZhazuyBolgar alfavitinin blgarska azbuka negizi kirillica ol 30 әripten turady Әrip bolgarsha atauy Negizgi allofon HFӘ ozge allofondarAa a a Bb b b Vv v v Gg g g Dd d d Ee e ɛ Zhzh zh ʒ Zz z z Ii i i Jj i kratko j Kk k k Ll l l Mm m m Nn n n Oo o ɔ o Әrip bolgarsha atauy Negizgi allofon HFӘ ozge allofondarPp p p Rr r r Ss s s Tt t t Uu u u Ff f f Hh h x Cc c t s Chch ch ʧ Shsh sh ʃ Shsh sht ʃt er golyam ɤ e er malk Yuyu ju ju u Yaya ja ja jɐ 1945 zhyly zhүrgizilgen lingvistikalyk reformanyn nәtizhesinde bolgar alfavitinen yat Ѣ e dvojno e dvojnoe dep atalady zhәne үlken yus Ѫ golyam yus әripteri alynyp tastaldy Yat әrpi ya nemese e әripterine үlken yus әrpi әrpine auystyryldy 1945 zhylgy reforma sonymen katar soz sonynda zhәne әripterinin zhazyluyn zhojdy grad kazirgi grad car kazirgi car 1945 zhyldan kejingi emle ozgeristerinin mysaldary reformaga dejin reformadan kejinbѣli cѣl beli cyaltrg car chovѣk trg car chovekshe bѫdѫ tѣ sѫ she bda te saDerekkozderCouncil of Europe agyl List of declarations made with respect to treaty No 148 European Charter for Regional or Minority Languages Basty derekkozinen muragattalgan 24 karasha 2012 Әulie Kliment Ohridski Sofiya universiteti Bolgar filologiyasy mamandygyna arnalgan oku bagdarlamalary Қazirgi zamangy bolgar tili Morfologiya Muragattalgan 24 akpannyn 2007 zhyly bolgar tilinde Pravila i rechnik za upotreba na yat ot 1940 Pravila za yat v Pravopisnoto uptvane na Todor Ivanchev