Би — музыкалық ырғаққа сай дене қимылымен көрсетілетін өнер түрі.
Адамдардың күнделікті еңбек процесіндегі іс-әрекеттері, қоршаған дүниеден алған сезім-әсерлері, би қимыл-қозғалыстары мен би шараларына негіз болған. Табиғат құбылыстарын, аңшылық және соғыс көріністерін белгілі жүйеге түскен ырғақты қимыл — бимен бейнелеу көне дәуірде өмір талабынан туды. Келе-келе би қимылдарының мәнерлеу мүмкіндігі мен тәжірибенің молаюына орай жеке би өнері қалыптасты. Көне мәдениеттер ордасы болған Шығыс елдерінде (Грекия, Рим, Мысыр, Қытай, Үндістан) билеу мәдениеті шеберліктің биігіне жетті. Би музыкамен тығыз байланысты. Көптеген халықтың билері ырғақты үнімен орындалады.
Би хореографиясы жинақы образдар арқылы болмысты бейнелеп, адамның ішкі жан дүниесін көрсетеді. Экономикалық, әлеуметтік, тарихи географиялық, т.б. факторлардың әсерімен де әр халықтың өзіне ғана тән би дәстүрлері, өзіндік хореография тілі, пластикалық бейнелілігі, қимыл-әрекетті музыкамен байланыстыру тәсілдері пайда болды. Солардың негізінде бал билері мен кәсіби сахна биі қалыптаса бастады. Кәсіби өнерде би жоғары деңгейге көтеріліп, ғылыми жүйеленді. Мысалы, Еуропа классикалық биі, Азия мен Африка халықтарының билері сияқты түрлері қалыптасты. Шығыс елдерінің билері бет-пішіннің нәзік құбылуы және қол қимылы секілді дәстүрлі ишараларымен ерекшеленеді.
Би — қазақтың халық фольклорының көне түрлерінің бірі. Ол туралы Қазақстан жерінде сақталған тастағы суреттер, тарихи деректер, орыс саяхатшылары, тарихшылары, ғалымдарының этнографиялық жазбалары сыр шертеді.
- 1934 ж. Қазақ музыкалық театры (қазіргі Опера және балет театры) құрылғаннан кейін сахналық билерді шығару қызу қолға алынды. Музыкалық, опералық спектакльдердегі алғашқы сахналық билерде ұлттық ойындар, салт-дәстүр элементтері Орта Азия және Қазақстан халықтары билері мен классикалық бидің стильдік қимыл-әдістері қолданылды.
- Бұл билер 1936 ж. Мәскеуде өткен қазақ әдебиеті мен өнерінің онкүндігінде қойылған спектакльдерде,
- 1930 — 40 ж. Алматыда болған халық шығармашылығының Бүкілқазақстандық слеттерінде көрсетіліп, үлкен табысқа ие болды.
- 20 ғасырдың 50-жылдарынан бастап ұлттық балетмейстерлер қазақтың фольклорлық билерін, оның нағыз ұлттық қимыл-ерекшеліктерін зерттей бастады. Өңделген фольклорлық билер алғашқы сахналық билермен біріге, қазіргі заманғы қазақ билерінің негізін құрды. Оларды Классикалық би ансамблі, Ән-би ансамблі, “Гүлдер” эстрадалық жастар ансамблі, “Сазген” фольклорлық этнографиялық ансамблі, “Алтынай” мемлекеттік халық биі ансамблі, т.б. орындады. Сондай-ақ, би өнері көркемөнерпаздар ұжымдарының репертуарынан да кеңінен орын алды.
- 20 ғасырдың 60-жылдарынан жазып алына бастаған халықтық-фольклорлық билер мен оның шығу тегі ғыл. тұрғыда зерттелді. Солардың негізінде ұлттық хореографтар жаңа шығармалар тудырып, би өнерінің жан-жақты дамуына үлес қосты. Кәсіби бишілерді Алматы жоғары би өнері мектебі даярлайды.
Би түрлері
- романтикалық
- классикалық
- қазіргі заманғы
Бальные танцы
-
- Еуропалық бағыт
- танго
- (жылдам фокстрот)
- Латиноамеракандық бағыт
- Еуропалық бағыт
Хастл
Ежелгі би түрлері
-
- полонез
Латын Америка би түрлері
- , Еуропа тангосынан өзгеше Танго.
-
- сальса
- танго
- фламенко
Қазақ ұлттық би түрлері
-
- Қамажай
- Қара жорға
Свинг
-
- (East Coast Swing)
- (West Coast Swing)
- (Modern Jive)
Ритуальдық би
-
- Сама
Қазіргі заман билері (XX ғасыр басы-ортасы)
-
-
- (contemporary)
Қазіргі заман билері (XX соңы— XXI ғасыр басы)
-
- ()
-
-
Би жайлы кинолар
- (Flash-dance, 1983 ж.)
- (Strictly in the ballroom, 1992 ж.)
- (Dirty dancing, 1987 ж.)
- или Гаванские ночи (2004 ж.)
- (Shall We Dance, 2005 ж.)
- (Dance with me, 1998 ж.)
- (Honey, 2003 ж.)
- (Strip-tease, 1996 ж.)
- (Show girls, 1995 ж.)
- (One Last Dance, 2003 ж.)
- (Dancing Machine, 1990 ж.)
- (Bring It On, 2000 ж.)
- (A Chorus Line, 1985 ж.)
- (Le Bal, 1983 ж.)
- (The Tango Lesson, 1997 ж.)
- (Macarena, 1998 ж.)
- (Tango Bar, 1988 ж.)
- (Step Up)
- (Step Up 2. The Streets)
- (Step up 3D, 2010)
- (Saturdaynight Feaver, 1977 ж.)
- (The Dancer)
- (Billy Elliot, 2000 ж.)
- (Stomp the Yard)
- (How She Mooved)
- (Make It Happen 2009 ж.)
- (Take the Lead 2006 ж.)
- (1992 ж.)
- (Flamenco, 1995 ж.)
- (Centerstage)
- (Save the last dance, 2001)
- (Die Salsa Prinzessin, 2001)
- (Street Dance, 2010)
- (Moulin Rouge, 2001)
- (Burlesque, 2010) черный лебедь
- За мной последний танец
Дереккөздер
- «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 жыл, ISBN 5-89800-123-9, II том
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Bi muzykalyk yrgakka saj dene kimylymen korsetiletin oner tүri Adamdardyn kүndelikti enbek procesindegi is әreketteri korshagan dүnieden algan sezim әserleri bi kimyl kozgalystary men bi sharalaryna negiz bolgan Tabigat kubylystaryn anshylyk zhәne sogys korinisterin belgili zhүjege tүsken yrgakty kimyl bimen bejneleu kone dәuirde omir talabynan tudy Kele kele bi kimyldarynyn mәnerleu mүmkindigi men tәzhiribenin molayuyna oraj zheke bi oneri kalyptasty Kone mәdenietter ordasy bolgan Shygys elderinde Grekiya Rim Mysyr Қytaj Үndistan bileu mәdenieti sheberliktin biigine zhetti Bi muzykamen tygyz bajlanysty Koptegen halyktyn bileri yrgakty үnimen oryndalady Bi horeografiyasy zhinaky obrazdar arkyly bolmysty bejnelep adamnyn ishki zhan dүniesin korsetedi Ekonomikalyk әleumettik tarihi geografiyalyk t b faktorlardyn әserimen de әr halyktyn ozine gana tәn bi dәstүrleri ozindik horeografiya tili plastikalyk bejneliligi kimyl әreketti muzykamen bajlanystyru tәsilderi pajda boldy Solardyn negizinde bal bileri men kәsibi sahna bii kalyptasa bastady Kәsibi onerde bi zhogary dengejge koterilip gylymi zhүjelendi Mysaly Europa klassikalyk bii Aziya men Afrika halyktarynyn bileri siyakty tүrleri kalyptasty Shygys elderinin bileri bet pishinnin nәzik kubyluy zhәne kol kimyly sekildi dәstүrli isharalarymen erekshelenedi Bi kazaktyn halyk folklorynyn kone tүrlerinin biri Ol turaly Қazakstan zherinde saktalgan tastagy suretter tarihi derekter orys sayahatshylary tarihshylary galymdarynyn etnografiyalyk zhazbalary syr shertedi 1934 zh Қazak muzykalyk teatry kazirgi Opera zhәne balet teatry kurylgannan kejin sahnalyk bilerdi shygaru kyzu kolga alyndy Muzykalyk operalyk spektaklderdegi algashky sahnalyk bilerde ulttyk ojyndar salt dәstүr elementteri Orta Aziya zhәne Қazakstan halyktary bileri men klassikalyk bidin stildik kimyl әdisteri koldanyldy Bul biler 1936 zh Mәskeude otken kazak әdebieti men onerinin onkүndiginde kojylgan spektaklderde 1930 40 zh Almatyda bolgan halyk shygarmashylygynyn Bүkilkazakstandyk sletterinde korsetilip үlken tabyska ie boldy 20 gasyrdyn 50 zhyldarynan bastap ulttyk baletmejsterler kazaktyn folklorlyk bilerin onyn nagyz ulttyk kimyl erekshelikterin zerttej bastady Өndelgen folklorlyk biler algashky sahnalyk bilermen birige kazirgi zamangy kazak bilerinin negizin kurdy Olardy Klassikalyk bi ansambli Әn bi ansambli Gүlder estradalyk zhastar ansambli Sazgen folklorlyk etnografiyalyk ansambli Altynaj memlekettik halyk bii ansambli t b oryndady Sondaj ak bi oneri korkemonerpazdar uzhymdarynyn repertuarynan da keninen oryn aldy 20 gasyrdyn 60 zhyldarynan zhazyp alyna bastagan halyktyk folklorlyk biler men onyn shygu tegi gyl turgyda zertteldi Solardyn negizinde ulttyk horeograftar zhana shygarmalar tudyryp bi onerinin zhan zhakty damuyna үles kosty Kәsibi bishilerdi Almaty zhogary bi oneri mektebi dayarlajdy Bi tүrleriBalet Baletromantikalyk klassikalyk kazirgi zamangyBalnye tancy Europalyk bagyt tango zhyldam fokstrot Latinoamerakandyk bagytHastl Ezhelgi bi tүrleri polonezLatyn Amerika bi tүrleri Europa tangosynan ozgeshe Tango salsa tango flamenkoҚazak ulttyk bi tүrleri Қamazhaj Қara zhorgaSving East Coast Swing West Coast Swing Modern Jive Ritualdyk bi SamaҚazirgi zaman bileri XX gasyr basy ortasy contemporary Қazirgi zaman bileri XX sony XXI gasyr basy Bi zhajly kinolar Flash dance 1983 zh Strictly in the ballroom 1992 zh Dirty dancing 1987 zh ili Gavanskie nochi 2004 zh Shall We Dance 2005 zh Dance with me 1998 zh Honey 2003 zh Strip tease 1996 zh Show girls 1995 zh One Last Dance 2003 zh Dancing Machine 1990 zh Bring It On 2000 zh A Chorus Line 1985 zh Le Bal 1983 zh The Tango Lesson 1997 zh Macarena 1998 zh Tango Bar 1988 zh Step Up Step Up 2 The Streets Step up 3D 2010 Saturdaynight Feaver 1977 zh The Dancer Billy Elliot 2000 zh Stomp the Yard How She Mooved Make It Happen 2009 zh Take the Lead 2006 zh 1992 zh Flamenco 1995 zh Centerstage Save the last dance 2001 Die Salsa Prinzessin 2001 Street Dance 2010 Moulin Rouge 2001 Burlesque 2010 chernyj lebed Za mnoj poslednij tanecDerekkozder Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 zhyl ISBN 5 89800 123 9 II tom