Белград (серб. Бео́град, Beograd ) — Сербияның астанасы және ең ірі қаласы. 1403 жылы Сербияның астанасы, 1918 -2003 жылдары Югославияның астанасы, 2003-2006 жж. Сербия және Черногорияның астанасы болды. Сербияның ірі экономикалық, өндірістік және мәдени орталығы. Қала Сербияның орталық бөлігінде Сава өзенінің Дунайға ағысы тұсында орналасқан. Белград қаласының өңірінің аумағы 3227 км²-ді құрайды. Қала 1999 жылы НАТО-лықтардың бомбалауы кезеңінде қатты зардап шекті. 1.233.796 (2 млн. тіркелмеген адам санымен.) тұрғыны бар.
Қала | |||||
Белград | |||||
серб. Београд, Beograd | |||||
| |||||
Әкімшілігі | |||||
---|---|---|---|---|---|
Ел | |||||
Статусы | Астана | ||||
| |||||
Ішкі бөлінісі | 17 қауым | ||||
Басшысы | Зоран Радойичич | ||||
Тарихы мен географиясы | |||||
Координаттары | 44°49′00″ с. е. 20°28′00″ ш. б. / 44.81667° с. е. 20.46667° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 44°49′00″ с. е. 20°28′00″ ш. б. / 44.81667° с. е. 20.46667° ш. б. (G) (O) (Я) | ||||
Алғашқы дерек | б.з.б. III ғасыр | ||||
Бұрынғы атаулары |
| ||||
Жер аумағы | 359,92 км² | ||||
Орталығының биiктігі | 116,75 м | ||||
Уақыт белдеуі | UTC+1, жазда UTC+2 | ||||
Тұрғындары | |||||
Тұрғыны | ▲ 1 233 796 адам (2014) | ||||
Тығыздығы | 506 адам/км² | ||||
Агломерация | ▲ 1 659 440 (2014) | ||||
Ресми тілі | |||||
Сандық идентификаторлары | |||||
Телефон коды | +381 11 | ||||
Пошта индексі | 11000 | ||||
Автомобиль коды | BG | ||||
beograd.rs | |||||
Белград шекарасы | |||||
Ортаққордағы санаты: Белград |
Географиясы
Белград - Нови-Белград пен Земун аудандарының географиялық орналасуы болғанымен, Сава мен Дунай атты екі өзеннің бойында орналасқан, оның аймағына енеді (бұл екі аудан Белград бөлігі болып табылады.) Палилула ауданының бір бөлігі Банатта жатыр, бірақ оның аймағына енбейді. Срем мен Банат – Орталық Еуропа, ал қалған оңтүстіктегілер - . Нақты дерекке сүйенсек, Балқан түбегінің және Орталық Еуропаның шекаралары Белградта жатыр.
Тарихы
Қаланың шығу тарихы Сава мен Дунай өзендерінің құйылысындағы қонысының негізін қалаған кельттер (скордиск ұлысы) дәуіріне алып келеді. Белград қарқынды өткен шағында 40 әскерді жеңіп алып, 38 рет қайтадан сапқа тұрғызды.Қаланың ескі қамалы кельттер мен , мен франктерді, славян мен түріктерді жолықтырып отырды.
Қала сербтік атауымен алғашқы рет ІХ ғасырда шыға бастады. Белградқа бұлғарлар иелік етті, ХІ-ХІІ ғғ. Ол Византия қоластында болды, ал кейін бұлғар, сербтер, мажарлықтар иелік етті. 1427 жылдан бері Белград – 1456 жылы мажарлық әскербасы Яноша Хуньяди Түрік сұлтаны МЕХМЕТ ІІ қоршауға алынған қаласындағы әскерін талқандаған дуалы болған мажарстанның шекаралық бекінісі. 1521 жылы Белградты түріктер басып алды. Аустрялықтар мен түріктер шайқасында Белграды аустриялықтар қолына үш рет өтті. (1688—1690, 1717—1739, 1789—1791). 1806 жылы түріктерден азат етілген Белград сербтер княздігінің астанасы болды. (корольдік – бері).
1813 – 1830 жылдар аралығында қала 1867 жылға дейін қала ортасында тұрғызылған бекінісін бермей қойған түріктер қожалығында болды. Бірінші дүние соғысында Белград екі рет аустрия әскері жаулап алды. (18 қараша — 2 желтоқсан 1914; 26 қыркүйек 1915 — 18 қазан 1918). 1918 жылдың 1 желтоқсанында сербтер, хорваттар, словендер Корольдігі болды. (1929 жылдан бері - Югославия).
1941 жылдың 13 сәуірінде Герман басқыншылары басып алып, 1944 жылы 20 қазанда кеңес әскерінің және Югославияның халықтық – азаттық әскері күшімен азат етілді. 1945 жылдың қараша айында Белград ЮФХР астанасы деп жарияланды (1963 жылы – Югославия Социалистік Федеративтік Республикасы).
Әкімшілік-аймақтық бөлініс
Климаты
Дереккөздер
- Републички завод за статистику Србије
- http://pod2.stat.gov.rs/ObjavljenePublikacije/Popis2011/Starost%20i%20pol-Age%20and%20sex.pdf
- Град Београд: Географски положај (серб) (ағыл.) (нем.)
- Большая советская энциклопедия: Белград(қолжетпейтін сілтеме) (орыс.)
Бұл — география бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Belgrad serb Beo grad Beograd akp Serbiyanyn astanasy zhәne en iri kalasy 1403 zhyly Serbiyanyn astanasy 1918 2003 zhyldary Yugoslaviyanyn astanasy 2003 2006 zhzh Serbiya zhәne Chernogoriyanyn astanasy boldy Serbiyanyn iri ekonomikalyk ondiristik zhәne mәdeni ortalygy Қala Serbiyanyn ortalyk boliginde Sava ozeninin Dunajga agysy tusynda ornalaskan Belgrad kalasynyn onirinin aumagy 3227 km di kurajdy Қala 1999 zhyly NATO lyktardyn bombalauy kezeninde katty zardap shekti 1 233 796 2 mln tirkelmegen adam sanymen turgyny bar ҚalaBelgradserb Beograd BeogradTu EltanbasyӘkimshiligiEl Serbiya SerbiyaStatusyAstanaIshki bolinisi17 kauymBasshysyZoran RadojichichTarihy men geografiyasyKoordinattary44 49 00 s e 20 28 00 sh b 44 81667 s e 20 46667 sh b 44 81667 20 46667 G O Ya Koordinattar 44 49 00 s e 20 28 00 sh b 44 81667 s e 20 46667 sh b 44 81667 20 46667 G O Ya Algashky derekb z b III gasyrBuryngy ataularyBeligradZher aumagy359 92 km Ortalygynyn biiktigi116 75 mUakyt beldeuiUTC 1 zhazda UTC 2TurgyndaryTurgyny 1 233 796 adam 2014 Tygyzdygy506 adam km Aglomeraciya 1 659 440 2014 Resmi tiliserbSandyk identifikatorlaryTelefon kody 381 11Poshta indeksi11000Avtomobil kodyBGbeograd rsBelgradBelgrad shekarasyOrtakkordagy sanaty BelgradGeografiyasySavanyn Dunajga kuyatyn zheri Belgrad Novi Belgrad pen Zemun audandarynyn geografiyalyk ornalasuy bolganymen Sava men Dunaj atty eki ozennin bojynda ornalaskan onyn ajmagyna enedi bul eki audan Belgrad boligi bolyp tabylady Palilula audanynyn bir boligi Banatta zhatyr birak onyn ajmagyna enbejdi Srem men Banat Ortalyk Europa al kalgan ontүstiktegiler Nakty derekke sүjensek Balkan tүbeginin zhәne Ortalyk Europanyn shekaralary Belgradta zhatyr TarihyXVI gasyrdagy Belgrad Қalanyn shygu tarihy Sava men Dunaj ozenderinin kujylysyndagy konysynyn negizin kalagan keltter skordisk ulysy dәuirine alyp keledi Belgrad karkyndy otken shagynda 40 әskerdi zhenip alyp 38 ret kajtadan sapka turgyzdy Қalanyn eski kamaly keltter men men frankterdi slavyan men tүrikterdi zholyktyryp otyrdy Қala serbtik atauymen algashky ret IH gasyrda shyga bastady Belgradka bulgarlar ielik etti HI HII gg Ol Vizantiya kolastynda boldy al kejin bulgar serbter mazharlyktar ielik etti 1427 zhyldan beri Belgrad 1456 zhyly mazharlyk әskerbasy Yanosha Hunyadi Tүrik sultany MEHMET II korshauga alyngan kalasyndagy әskerin talkandagan dualy bolgan mazharstannyn shekaralyk bekinisi 1521 zhyly Belgradty tүrikter basyp aldy Austryalyktar men tүrikter shajkasynda Belgrady austriyalyktar kolyna үsh ret otti 1688 1690 1717 1739 1789 1791 1806 zhyly tүrikterden azat etilgen Belgrad serbter knyazdiginin astanasy boldy koroldik beri 1813 1830 zhyldar aralygynda kala 1867 zhylga dejin kala ortasynda turgyzylgan bekinisin bermej kojgan tүrikter kozhalygynda boldy Birinshi dүnie sogysynda Belgrad eki ret austriya әskeri zhaulap aldy 18 karasha 2 zheltoksan 1914 26 kyrkүjek 1915 18 kazan 1918 1918 zhyldyn 1 zheltoksanynda serbter horvattar slovender Koroldigi boldy 1929 zhyldan beri Yugoslaviya 1941 zhyldyn 13 sәuirinde German baskynshylary basyp alyp 1944 zhyly 20 kazanda kenes әskerinin zhәne Yugoslaviyanyn halyktyk azattyk әskeri kүshimen azat etildi 1945 zhyldyn karasha ajynda Belgrad YuFHR astanasy dep zhariyalandy 1963 zhyly Yugoslaviya Socialistik Federativtik Respublikasy Әkimshilik ajmaktyk bolinisKlimatyDerekkozderRepublichki zavod za statistiku Srbiјe http pod2 stat gov rs ObjavljenePublikacije Popis2011 Starost 20i 20pol Age 20and 20sex pdf Grad Beograd Geografski polozhaј serb agyl nem Bolshaya sovetskaya enciklopediya Belgrad kolzhetpejtin silteme orys Bul geografiya bojynsha makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi auystyru kazhet