Қаскелең — Алматы облысы Қарасай ауданындағы қала (1963 жылдан), аудан (1922 жылдан) және Қаскелең қалалық әкімдігі орталығы.
Қала | |
Қаскелең | |
Әкімшілігі | |
---|---|
Ел | |
Статусы | Аудан орталығы |
Облысы | |
Ауданы | |
Ауылдық округі | |
Әкімі | Асқар Мұқашев |
Тарихы мен географиясы | |
Координаттары | 43°11′54″ с. е. 76°37′57″ ш. б. / 43.19833° с. е. 76.63250° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 43°11′54″ с. е. 76°37′57″ ш. б. / 43.19833° с. е. 76.63250° ш. б. (G) (O) (Я) |
Құрылған уақыты | 1860 |
Бұрынғы атаулары | Любавинская станицасы (1902 жылға дейін) |
Қала статусы | |
Уақыт белдеуі | UTC+5:00 |
Тұрғындары | |
Тұрғыны | 82 379 адам (2023) |
Сандық идентификаторлары | |
Телефон коды | +7 72771 |
Пошта индекстері | 040900, 040901, 040902, 040903, 040904 |
Автомобиль коды | 05 |
Қаскелең шекарасы |
Географиясы
Облыс орталығы – Қонаев қаласынан оңтүстік-батысқа қарай 95 км, Алматы қаласынан батысқа қарай 24 км жерде, Қаскелең өзені бойында орналасқан. Қаланың аумағы 5,31 км².
Халқы
Тұрғыны:
- 36,5 мың адам (2002);
- 58 418 адам (2009);
- 59 277 адам (2010);
- 59 673 адам (2011);
- 61 371 адам (2012);
- 62 921 адам (2013).
2009 | 2021 | 2021 2009-ға пайызбен | Ерлер 2009 | Ерлер 2021 | 2021 2009-ға пайызбен | Әйелдер 2009 | Әйелдер 2021 | 2021 2009-ға пайызбен |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
58418 | ▲79482 | 136,1 | 28274 | ▲39335 | 139,1 | 30144 | ▲40147 | 133,2 |
Тарихы
Қаскелең – қарлұқтар заманында (7 – 9 ғ.ғ.) Жетісуда салынған қоныстардың бірі. Ежелгі ру-тайпалар осы өңірдегі шұрайлы мал жайылымдары мен суармалы егіншілікке қолайлы жерлерге қоныс тепкен.
1218 жылы моңғол шапқыншылары Қаскелең қонысын қиратты. Ресей империясы 1847 жылдан бастап Жетісуда өзінің бекінісін сала бастады. Осыған байланысты 1861 жылы Қаскелең қонысының орнына қаланың негізі болған казак-орыс станицасы салынып, алғашында "Любовный", 1901 жылдан Қаскелең аталды.
1958 – 97 жылдапы көкөніс-сүт бағытындағы Ленин кеңшарының орталығы болып келді. Қаладағы 9 құрылыс мекемесі, баспахана, т.б. кәсіпорындар 1997 жылдан меншік түрін өзгертіп 5 ӨК-ке, 6 ЖШС-ке айналды. Сонымен бірге 450-ге жуық шаруа қожалығы құрылды.
Инфрақұрылымы
Қаскелең қаласында республикалық және облыстық бағыныстағы кәсіпорындар мен ұйымдар орналасқан. Қалада: Қаскелең оқу-өндірістік комбинаты, қалалық баспахана, мемлекеттік “Водоканал” коммуналдық кәсіпорны, “Жер астын зерттеу институты” мемлекеттік кәсіпорнының бөлімшесі, қалалық жұқпалы аурулар ауруханасы, “Сарыарқа” емдеу-сауықтыру орны, қалалық аурухана, фельдшерлік-акушерлік пункт (Әйтей ауылында), т.б. мекемелер жұмыс істейді. Оқу-ағарту саласы бойынша Қаскелеңде мәдениет колледжі, мәдениет үйі, музей, 7 орта, 1 орталау, 1 бастауыш мектеп, 10 кітапхана бар.
Тағы қараңыз
- Қаскелең өзені
Дереккөздер
- [1]
- Қазақстан Республикасы халқының жынысы және жергілікті жердің типіне қарай саны (2023 жылғы 1 қаңтарға)
- 2021 жылғы ұлттық халық санағының қорытындылары
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Қaskelen Almaty oblysy Қarasaj audanyndagy kala 1963 zhyldan audan 1922 zhyldan zhәne Қaskelen kalalyk әkimdigi ortalygy ҚalaҚaskelenӘkimshiligiEl Қazakstan ҚazakstanStatusyAudan ortalygyOblysyAlmatyAudanyҚarasajAuyldyk okrugiҚaskelenӘkimiAskar MukashevTarihy men geografiyasyKoordinattary43 11 54 s e 76 37 57 sh b 43 19833 s e 76 63250 sh b 43 19833 76 63250 G O Ya Koordinattar 43 11 54 s e 76 37 57 sh b 43 19833 s e 76 63250 sh b 43 19833 76 63250 G O Ya Қurylgan uakyty1860Buryngy ataularyLyubavinskaya stanicasy 1902 zhylga dejin Қaskelen stanicasy 1918 zhylga dejin Trockoe auyly 1929 zhylga dejin Қala statusy1963Uakyt beldeuiUTC 5 00TurgyndaryTurgyny82 379 adam 2023 Sandyk identifikatorlaryTelefon kody 7 72771Poshta indeksteri040900 040901 040902 040903 040904Avtomobil kody05Қaskelen ҚaskelenҚaskelen shekarasyGeografiyasyOblys ortalygy Қonaev kalasynan ontүstik batyska karaj 95 km Almaty kalasynan batyska karaj 24 km zherde Қaskelen ozeni bojynda ornalaskan Қalanyn aumagy 5 31 km HalkyTurgyny 36 5 myn adam 2002 58 418 adam 2009 59 277 adam 2010 59 673 adam 2011 61 371 adam 2012 62 921 adam 2013 Sany 2009 2021 2009 2021 2021 2009 ga pajyzben Erler 2009 Erler 2021 2021 2009 ga pajyzben Әjelder 2009 Әjelder 2021 2021 2009 ga pajyzben58418 79482 136 1 28274 39335 139 1 30144 40147 133 2TarihyҚaskelen karluktar zamanynda 7 9 g g Zhetisuda salyngan konystardyn biri Ezhelgi ru tajpalar osy onirdegi shurajly mal zhajylymdary men suarmaly eginshilikke kolajly zherlerge konys tepken 1218 zhyly mongol shapkynshylary Қaskelen konysyn kiratty Resej imperiyasy 1847 zhyldan bastap Zhetisuda ozinin bekinisin sala bastady Osygan bajlanysty 1861 zhyly Қaskelen konysynyn ornyna kalanyn negizi bolgan kazak orys stanicasy salynyp algashynda Lyubovnyj 1901 zhyldan Қaskelen ataldy 1958 97 zhyldapy kokonis sүt bagytyndagy Lenin kensharynyn ortalygy bolyp keldi Қaladagy 9 kurylys mekemesi baspahana t b kәsiporyndar 1997 zhyldan menshik tүrin ozgertip 5 ӨK ke 6 ZhShS ke ajnaldy Sonymen birge 450 ge zhuyk sharua kozhalygy kuryldy InfrakurylymyҚaskelen kalasynda respublikalyk zhәne oblystyk bagynystagy kәsiporyndar men ujymdar ornalaskan Қalada Қaskelen oku ondiristik kombinaty kalalyk baspahana memlekettik Vodokanal kommunaldyk kәsiporny Zher astyn zertteu instituty memlekettik kәsipornynyn bolimshesi kalalyk zhukpaly aurular auruhanasy Saryarka emdeu sauyktyru orny kalalyk auruhana feldsherlik akusherlik punkt Әjtej auylynda t b mekemeler zhumys istejdi Oku agartu salasy bojynsha Қaskelende mәdeniet kolledzhi mәdeniet үji muzej 7 orta 1 ortalau 1 bastauysh mektep 10 kitaphana bar Tagy karanyzҚaskelen ozeniDerekkozder 1 Қazakstan Respublikasy halkynyn zhynysy zhәne zhergilikti zherdin tipine karaj sany 2023 zhylgy 1 kantarga 2021 zhylgy ulttyk halyk sanagynyn korytyndylary