Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ханбали мазһабы (араб.: المذهب الحنبلي, мазһаб өкілдері ханбалилер деп аталады, араб.: الحنابلة) — сүннетке еруші мұсылмандардың бүгінгі күнге дейін сақталған төрт фиқһ мектептерінің (мазһаб) бірі. Мазһабтың негізін қалаушы — ең әйгілі хадистанушылардың бірі бағдаттық ғұлама Ахмад ибн Ханбал.
| Ханбали мазһабы | |
| араб.: المذهب الحنبلي | |
| | |
| Негізін салушы: | |
|---|---|
| Құрылған күні: | IX ғасыр |
Ирак аумағында пайда болған ханбали мазһабы XI—XII ғасырларда Шам қалаларыда таралып, осы өлке ханбалилердің «екінші отанына» айналды. Шам аумағынан ханбалилік исмаилилер билеп отырған және шафиғи мазһабы басымдыққа ие болған Мысырға таралады. Моңғол басқыншыларына қарсылық көрсеткендіктен, XIII ғасырға таман ханбалилер мұсылман әлеміндегі ықпалынан айырылып қалды.
Тірі кезінде Ахмад ибн Ханбал шариғи құқық бойынша бір ғана еңбек жазғандықтан, оның ілімін дамыту ісін ұлдары мен жақын шәкірттері қолына алды. Ханбали мазһабы өкілдерінің арасында Әбу Бәкр ал-Халлал, Ибн Ақил, Ибн әл-Жаузи, Ибн Таймийа секілді көптеген атақты мұсылман ғұламалары болды.
Жақтаушыларының саны бойынша ханбали мазһабы төрт мазһабтың ішінде соңғы орында орналасқан. Ханбали құқық мектебі Сауд Арабиясы мен Катар мемлекеттерінің ресми мазһабы; Біріккен Араб Әмірліктері, Оман сұлтанаты және Парсы шығанағының маңында орналасқан басқа да мемлекеттерде біршама ханбали мазһабының өкілдері тұрады. Ирак, Сирия, Мысыр, Палестина және Ауғанстан елдерінде ханбалилердің азғантай қауымдары бар.
Анықтамасы
Мазһаб деп Ислам дініндегі шариғи құқық мектептерін атайды. Ежелден мазһабтар асхаб әл-хадис («хадисті ұстанушылар») және асхаб әр-рай («жеке пікірді ұстанушылар») деген екі түрге бөлінеді. Әл-Муқаддаси, әш-Шаһрастани, Ибн Халдун, Ибн ән-Надим секілді ғұламалар бір ауыздан ханбали мазһабын бірінші аталған топқа жатқызған. Бірақ атақты тарихшы әт-Табари (839—923) ханбали мектебінің мазһаб екенін, Ибн Ханбалдың құқықтанушы екенін мойындамаған.
Дереккөздер
- George Makdisi, 1979, p. 3—4
- George Makdisi, 1979, p. 7
Әдебиет
- George Makdisi The Significance of the Sunni Schools of Law in Islamic Religious History // International Journal of Middle East Studies. — Cambridge University Press, 1979. — Т. 10. — № 1.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Hanbali mazһaby arab المذهب الحنبلي mazһab okilderi hanbaliler dep atalady arab الحنابلة sүnnetke erushi musylmandardyn bүgingi kүnge dejin saktalgan tort fikһ mektepterinin mazһab biri Mazһabtyn negizin kalaushy en әjgili hadistanushylardyn biri bagdattyk gulama Ahmad ibn Hanbal Hanbali mazһabyarab المذهب الحنبلي Negizin salushy Ahmad ibn HanbalҚurylgan kүni IX gasyr Irak aumagynda pajda bolgan hanbali mazһaby XI XII gasyrlarda Sham kalalaryda taralyp osy olke hanbalilerdin ekinshi otanyna ajnaldy Sham aumagynan hanbalilik ismaililer bilep otyrgan zhәne shafigi mazһaby basymdykka ie bolgan Mysyrga taralady Mongol baskynshylaryna karsylyk korsetkendikten XIII gasyrga taman hanbaliler musylman әlemindegi ykpalynan ajyrylyp kaldy Tiri kezinde Ahmad ibn Hanbal sharigi kukyk bojynsha bir gana enbek zhazgandyktan onyn ilimin damytu isin uldary men zhakyn shәkirtteri kolyna aldy Hanbali mazһaby okilderinin arasynda Әbu Bәkr al Hallal Ibn Akil Ibn әl Zhauzi Ibn Tajmija sekildi koptegen atakty musylman gulamalary boldy Zhaktaushylarynyn sany bojynsha hanbali mazһaby tort mazһabtyn ishinde songy orynda ornalaskan Hanbali kukyk mektebi Saud Arabiyasy men Katar memleketterinin resmi mazһaby Birikken Arab Әmirlikteri Oman sultanaty zhәne Parsy shyganagynyn manynda ornalaskan baska da memleketterde birshama hanbali mazһabynyn okilderi turady Irak Siriya Mysyr Palestina zhәne Auganstan elderinde hanbalilerdin azgantaj kauymdary bar AnyktamasyMazһab dep Islam dinindegi sharigi kukyk mektepterin atajdy Ezhelden mazһabtar ashab әl hadis hadisti ustanushylar zhәne ashab әr raj zheke pikirdi ustanushylar degen eki tүrge bolinedi Әl Mukaddasi әsh Shaһrastani Ibn Haldun Ibn әn Nadim sekildi gulamalar bir auyzdan hanbali mazһabyn birinshi atalgan topka zhatkyzgan Birak atakty tarihshy әt Tabari 839 923 hanbali mektebinin mazһab ekenin Ibn Hanbaldyn kukyktanushy ekenin mojyndamagan DerekkozderGeorge Makdisi 1979 p 3 4 George Makdisi 1979 p 7ӘdebietGeorge Makdisi The Significance of the Sunni Schools of Law in Islamic Religious History International Journal of Middle East Studies Cambridge University Press 1979 T 10 1